ผู้จัดการ360องศารายสัปดาห์-- ทางการลาวกำลังเตรียมการเพื่อเปิดใช้เขื่อนผลิตไฟฟ้า 1 แห่งในเดือน ส.ค.นี้กับอีกแห่งหนึ่งในเดือน ธ.ค. ซึ่งจะทำให้มีรายได้เข้างบประมาณเพิ่มขึ้นอีกมหาศาล ขณะเดียวกันอีกหลายท้องถิ่นก็จะสว่างไสว
มีเขื่อนอีก 2 แห่งจ่อคิวเปิดใช้การในปี 2553 อีกอย่างน้อย 1 แห่งมีกำหนดปั่นไฟในปี 2554 หลายแห่งมีกำหนดก่อสร้างในช่วงเดียวกันนี้ ทั้งหมดเป็นไปตามแผนการพัฒนาให้ประเทศนี้เป็นเสมือนแบตเตอรีแห่งเอเชียในอีก 5-6 ปีข้างหน้า รายได้จากการจำหน่ายกระแสไฟฟ้ามีส่วนสำคัญที่จะทำให้ลาวพ้นจากสภาพประเทศยากจนที่สุดในโลก สื่อของทางการกล่าว
จนถึงสิ้นเดือนที่ผ่านมาการก่อสร้างและเตรียมการต่างๆ เสร็จสมบูรณ์แล้วกว่า 91% สำหรับเขื่อนเซเสด 2 ในภาคใต้ ซึ่งจะเริ่มปั่นไฟเข้าสู่ระบบในต้นเดือน ส.ค.ศกนี้ หนังสือพิมพ์ "ประชาชน" ซึ่งเป็นสื่อของศูนย์กลางพรรคประชาชนปฏิวัติลาวกล่าว
ขณะเดียวกันสิ้นเดือน มิ.ย.ที่ผ่านมา ได้มีการทดลองเดินเครื่องปั่นไฟหนึ่งหน่วยของเขื่อนน้ำเทิน 2 ส่งกระแสไฟฟ้าให้แก่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตของไทยเป็นครั้งแรก เตรียมความพร้อมสำหรับเดินเครื่องทั้งระบบในเดือน ธ.ค.2552 นี่คือเขื่อนขนาดใหญ่ที่สุดในลาวปัจจุบันด้วยกำลังผลิต 1,070 เมกะวัตต์
ต่างกับเขื่อนเซเสด 2 ซึ่งเป็นเขื่อนขนาดกลางของรัฐวิสาหกิจการไฟฟ้าลาว (Electricite du Laos) น้ำเทิน 2 เป็นโครงการที่ภาคเอกชนของสามประเทศร่วมกันถือหุ้นใหญ่มูลค่า 1,200 ล้านดอลลาร์ และ เป็นโครงการขนาดใหญ่ของภาคเอกชนแห่งแรกที่ได้รับการค้ำประกันเงินกู้จากธนาคารโลก ในช่วงหลังวิกฤติการณ์การเงินโลกปี 2540
เขื่อนเซเสด 2 ตั้งอยู่ในเขตเมืองเหล่างาม แขวงสาละวัน ก่อสร้างมาตั้งแต่เดือน ส.ค.2548 โดยบริษัทอุตสาหกรรมภาคเหนือ (NORINCO) จากประเทศจีน ราว 80% ของโครงการมูลค่า 135.5 ล้านดอลลาร์ เป็นเงินกู้จากธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าของจีน
เซเสด 2 มีกำลังผลิต 76 เมกะวัตต์ประกอบด้วยเครื่องจักร 2 หน่วย ซึ่งจะปั่นไฟสมทบกับเขื่อนเสเซด 1 ขนาด 45 เมกะวัตต์ที่อยู่ใกล้เคียงกันและเปิดดำเนนการแล้ว ไฟฟ้าที่ผลิตได้ทั้งหมดจะส่งไฟยังสถานีไฟฟ้าเมืองปากซอง แขวงจำปาสักที่อยู่ห่างออกไปราว 46 กม.
ตามตัวเลขของทางการปัจจุบันราวร้อยละ 50 ของประชากรราว 6 ล้านคน ยังไม่มีไฟฟ้าใช้ ซึ่งไม่ได้หมายความว่าผลิตได้ยังไม่พอเท่านั้น แต่ยังหมายถึงยังไม่สามารถสร้างระบบสายส่งเข้าไปยังพื้นที่ห่างไกลในทั่วประเทศได้ทั้งหมด ไฟฟ้าที่ผลิตได้จากเซเสด 1-2 จะให้คำตอบสำหรับประชาชนใน 4 แขวงภาคใต้ คือ สาละวัน จำปาสัก เซกองและอัตตะปือ
การก่อสร้างเขื่อนเซเสด 2 มีความยากง่ายอยู่ตรงที่จะต้องสร้างทำนบกั้นลำห้วยเล็กๆ สายหนึ่งที่อยู่ห่างออกไป แล้วผันน้ำไปยังอ่างหน้าเขื่อนเพื่อใช้ปั่นไฟ ก่อนจะผันน้ำที่ใช้แล้วอ้อมไปลงท้ายเขื่อนเซเสด 1 ที่ตั้งอยู่บนลำน้ำสายเดียวกัน
ห่างจากแขวงสละวันขึ้นไปทางเหนือราว 500 กม.ในแขวงคำม่วน ที่นั่นมีบรรยายกาศที่คึกคักไม่แพ้กัน ทุกฝ่ายกำลังเตรียมความพร้อมสำหรับเปิดใช้การเขื่อนน้ำเทิน 2 ก่อนสิ้นปี 2552 นี้ ไฟฟ้า 995 เมกะวัตต์ที่ผลิตได้จะส่งจำหนายให้แก่ กฟผ.ของไทย อีก 75 เมกะวัตต์จะส่งเข้าสู่ระบบของ EDL เพื่อใช้ในประเทศ
เขื่อนนี้เพียงแห่งเดียวจะสร้างรายได้ให้แก่ลาวเป็นเงินกว่า 2,000 ล้านดอลลาร์ ตลอดอายุสัมปทานที่เหลืออยู่ 25 ปีข้างหน้า
น้ำเทิน 2 ดำเนินการโดยบริษัทผลิตไฟฟ้าน้ำเทิน 2 หรือ NTPC (Nam Theun 2 Power Co) จากการร่วมทุนระหว่างบริษัทไฟฟ้าฝรั่งเศส (Electricite du France Internationale) บริษัทอิตาเลียนไทยดีเวลล็อปเมนต์จำกัด (มหาชน) บริษัทผลิตไฟฟ้าแห่งประเทศไทยจำกัด (มหาชน) โดยมี EDL ร่วมถือหุ้นอยู่ด้วย
ธนาคารโลกแถลงในวันที่ 3 ก.ค.ที่ผ่านมาว่า ก่อนหน้านั้นไม่กี่วัน หน่วยการผลิตหนึ่งของน้ำเทิน 2 ได้ทดลองเดินเครื่องส่งไฟฟ้า 60 เมกะวัตต์แรกผ่านทั้งระบบให้แก่ กฟผ. ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญที่แสดงให้เห็นความสำเร็จในการเชื่อมต่อ
ในช่วงปีแห่งความยุ่งยากทางเศรษฐกิจระดับโลก โครงกรลงทุนในลาวนับสิบโครงการได้รับผลกระทบไปด้วย รวมทั้งโครงการเขื่อน 2-3 แห่งที่ต้องเลื่อนกำหนดการก่อสร้างออกไปอย่างน้อย 1 ปี ทั้งนี้เป็นรายงานของสื่อทางการ
แต่ในขณะเดียวกันในลาวก็กำลังเร่งการก่อสร้าง เขื่อนน้ำลีก 1-2 ในภาคเหนือ กับ เซกะหมาน 3 ในภาคใต้ เพื่อให้สามารผลิตไฟฟ้าตามกำหนดการได้ในปี 2553 เช่นเดียวกันกับโครงการน้ำงึม 2 ที่มีกำหนดเดินเครื่องในปี 2554
กฟผ.ได้ตกลงซื้อไฟฟ้าจากลาวรวม 7,000 เมกะวัตต์ภายในปี 2558 นอกจากนั้นลาวยังจะต้องผลิตส่งจำหน่ายให้เวียดนามอีก 5,000 เมกะวัตต์ภายในปี 2563 จำหน่ายให้จีนอีก 3,000 เมกะวัตต์ กับกัมพูชา 1,000 เมกะวัตต์ ซึ่งหมายถึงว่าจะต้องมีการสร้างเขื่อนอีกนับสิบๆ แห่ง รวมทั้งเขื่อนกั้นลำน้ำโขงอีก 7 หรือ 8 แห่งของนักลงทุนเอกชนที่กำลังสำรวจ
ลาวยังมีโครงการผลิตไฟฟ้าด้วยพลังความร้อนจากถ่านหินอีกอย่างน้อย 2 แห่ง คือ โครงการหงสาลิกไนต์ขนาด 6,000 เมกะวัตต์ในแขวงไซยะบูลี โดยนักลงทุนจากไทย กับโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินเวียงภูคา แขวงหลวงน้ำทา โดยบริษัทเวียดนาม
ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าลาวมีทรัพยากรแหล่งน้ำที่สมบูรณ์มีขีดความสามารถลิตไฟฟ้าได้กว่า 20,000 เมกะวัตต์ ในขณะที่ปัจจุบันเพิ่งผลิตได้ไม่ถึง 10% ของศักยภาพเท่านั้น.
