ASTVผู้จัดการรายวัน -- ผู้สังเกตการณ์ กล่าวว่า การปลด พล.อ.แกกิมยาน (Ke Kim Yan) ผู้บัญชาการกองทัพออกจากตำแหน่งเมื่อเดือนที่แล้วอาจจะมีเหตุผลการขัดผลประโยชน์อยู่เบื้องหลัง พอๆ กับเหตุผลด้านการถ่วงดุลอำนาจการนำในพรรคประชาชนกัมพูชา ระหว่างสมเด็จฯ ฮุนซน นายกรัฐมนตรีฝ่ายหนึ่งกับ สมเด็จฯ เจียซิม ประธานพรรคและประธานวุฒิสภาอีกฝ่ายหนึ่ง
สัปดาห์ที่แล้วศาลจังหวัดสะตึงแตร็ง (Stung Treng) ได้มีคำสั่งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทำการสอบสวนกรณีฮุบที่ดินที่เกี่ยวพันถึง พล.อ.แกกิมยาน (Ke Kim Yan) อดีตผู้บัญชาการกองทัพที่ถูกปลดออกจากตำแหน่งเดือนที่แล้ว หลังจากข้อมูลชั้นต้นแสดงให้เห็นว่า อดีตนายทหารระดับสูงผู้นี้ครอบครองที่ดินอยู่หลายหมื่นไร่
ตามรายงานของสื่อในกัมพูชา ศาลจังหวัดไม่กล้าดำเนินการใดๆ ก่อนหน้านี้ เกรงว่า จะถูกอำนาจอิทธิพลเถื่อนกลั่นแกล้ง เจ้าหน้าที่กล่าวว่าศาลจะไต่สวนหาที่มาที่ไปของที่ดิน “นับพันเฮกตาร์” (1 เฮกตาร์= 6.25 ไร่) หากพบว่าได้มาโดยไม่สุจริตก็จะถูกยึดเป็นสมบัติของแผ่นแดน
สมเด็จฯ ฮุนเซน นายกรัฐมนตรีแถลงหลังมีการประกาศปลด ผบ.กองทัพวันที่ 22 ม.ค.ว่า ได้รับการร้องเรียนมานาน พล.อ.กิมยาน เกี่ยวข้องกับการได้มาซึ่งที่ดินจำนวนมากในต่างจังหวัด และกระทำการทุกอย่างเพื่อประโยชน์ของตนเอง
มีรายงานว่า สมเด็จฯ ฮุนเซนได้กล่าวในที่ประชุมคณะรัฐมนตรีสัปดาห์ที่แล้วจะให้มีการสอบสวนเรื่องนี้อย่างจริงจัง โฆษกรัฐบาลกับเจ้าหน้าที่อีกหลายนายได้ออกปฏิเสธข่าวดังกล่าว
เจ้าหน้าที่ จ.สะตึงแตร็ง กล่าวว่า ปัจจุบัน พล.อ.กิมยาน ได้ให้บริษัทเอกชนเป็นผู้ถือครองที่ดินและบริหารจัดการที่แปลงต่างๆ แทน
สื่อในกัมพูชายังรายงานอ้างการเปิดเผยของเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นว่า อดีต ผบ.กองทัพกำลังพยายามฮุบที่ดินอีกหลายผืนใน จ.บ้านใต้มีชัย (Banteay Meanchey) และใน จ.พระวิหาร (Preah Vihear) แต่ถูกปลดจากตำแหน่งก่อนจะดำเนินการแล้วเสร็จ
หนังสือพิมพ์บางสำนัก รายงานว่า สมเด็จฯ ฮุนเซน ได้สั่งปลด พล.อ.กิมยาน เนื่องจากอดีต ผบ.กองทัพ ใช้เวลาส่วนใหญ่ไปหาประโยชน์ส่วนตน ในขณะที่ทหารกัมพูชากำลังเผชิญหน้ากับทหารไทยที่ชายแดนด้านเขาพระวิหาร ผู้บัญชาการสูงสุดของกองทัพกลับไม่เคยไปเยี่ยมเยือนทหารที่นั่น
หลังเผชิญหน้ากันติดต่อกันเป็นเวลาหลายเดือน ทหารไทยกับทหารกัมพูชาได้ปะทะกันด้วยอาวุธครั้งแรกในวันที่ 15 ต.ค.2551 มีทหารไทยเสียชีวิต 1 นายกับอีก 6 นาย ได้รับบาดเจ็บ ส่วนกัมพูชาเสียชีวิต 3 คน ไม่ทราบจำนวนผู้บาดเจ็บ
ผู้สังเกตการณ์กล่าวว่า ถ้าหากข่าวเกี่ยวกับศาล จ.สะตึงแตร็ง สั่งสอบกรณีฮุบที่ดินของ พล.อ.กิมยาน เป็นความจริง ก็แสดงว่า การปลดอดีต ผบ.กองทัพ ไม่ได้เกี่ยวข้องใดๆ กับแผนการปฏิรูปการบริหารราชการที่โฆษกรัฐบาลออกแถลงหลังเหตุการณ์วันที่ 22 ม.ค.
อดีต ผบ.กองทัพ เป็นผู้นำที่มีอำนาจมากที่สุดเป็นอันดับที่ 16 ในขบวนแถลงพรรคประชาชนกัมพูชา (Cambodian People's Party) ที่บริการประเทศติดต่อกันมายาวนาน ตั้งแต่เป็นพรรคประชาชนปฏิวัติกัมพูชา (Kampuchean People's Revolutionary Party) พรรคคอมมิวนิสต์สายรัสเซีย ที่กองทัพเวียดนามจัดตั้งขึ้นในต้นปี 2522 หลังขับไล่รัฐบาลเขมรแดงและยึดครองกัมพูชาต่อมาอีก 10 ปี
ผู้สังเกตการณ์ กล่าวว่า พล.อ.กิมยาน เป็นผู้ใกล้ชิดกับสมเด็จฯ เจียซิม ประธานพรรค CPP ซึ่งเป็นกลุ่มที่คานอำนาจกับสมเด็จฯ ฮุนเซน ที่เป็นผู้นำรัฐบาลติดต่อกันมาเป็นเวลา 23 ปีในขณะนี้ การปลด พล.อ.กิมยานอาจจะสะท้อนให้เห็นความขัดแย้งภายในพรรคที่กำลังบานปลาย
รัฐมนตรีและเจ้าหน้าที่ระดับสูงในรัฐบาลได้ออกปฏิเสธข่าวดังกล่าวตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมา
และถ้าหากเหตุผลการปลด พล.อ.แกกิมยาน อาจจะเกี่ยวข้องกับธุรกิจและที่ดินจริง ก็เป็นไปได้เช่นกันว่าผลประโยชน์ของอดีต ผบ.กองทัพอาจจะไปทับซ้อนเข้ากับผลประโยชน์ของกลุ่มหรือบุคคลที่มีอำนาจทางการเมืองมากกว่า
ตามรายงานของโกลบอลวิทเนส ที่ออกสัปดาห์ต้นเดือน ก.พ.นี้ การทุจริตในระดับสูงล้วนเกี่ยวพันกับบุคคลแวดล้อมสมเด็จฯ ฮุนเซน ทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นผลประโยชน์จากทรัพยากรแร่หรือน้ำมัน ตลอดการขับไล่ราษฎรออกที่ดินทำกินเพื่อฮุบที่ดินไปใช้ประโยชน์ทางธุรกิจอีกด้วย
โกลบอลวิทเนส ออกรายงานอีกฉบับหนึ่งเมื่อปี 2550 แฉขบวนการตัดไม้ทำลายป่าและฮุบที่ดิน พร้อมแสดงแผนภูมิแสดงการโยงใยสัมพันธ์กับการเกี่ยวดองระหว่างครอบครัว (Family Tree) ที่กำลังมีอำนาจในกัมพูชาขณะนี้
องค์กรพัฒนาสังคมภาคเอกชน ยังระบุว่า ญาติของสมเด็จฯ ฮุนเซน รวมทั้งน้องสาวคนหนึ่งได้มีส่วนเกี่ยวพันในการขับไล่ราษฎรออกจากที่ดินทำกิน เพื่อฮุบเอาที่ดินเป็นสมบัติของตนเองด้วย เหตุเกิดในจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ