รู้หรือไม่! ปัจจุบันมากกว่า 1 ใน 3 ของสายพันธุ์ปลาฉลามกำลังเสี่ยงสูญพันธุ์ และมี 5 สายพันธุ์ในทะเลไทยกำลังจะสูญพันธุ์ จากการทำประมงเกินขนาดเพื่อนำทุกชิ้นส่วนไปบริโภค หากว่าฉลามหายไป ระบบนิเวศอาจจะถูกทำลายแน่นอน
เวลานี้ ฉลามมากกว่า 70 ชนิดทั่วโลก กำลังเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ โดยเฉพาะข้อมูลจากกรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ระบุว่า 'ฉลาม' 5 สายพันธุ์ที่กำลังจะสูญพันธุ์ในท้องทะเลไทย ได้แก่ ปลาฉลามวาฬ โรนัน โรนิน ปลาฉลามเสือดาว ปลาฉลามหัวค้อน และปลาฉลามหัวบาตร โดยมีสาเหตุหลักมาจากการทำประมงเกินขนาด ซึ่งในหลายประเทศทั่วโลกมีการทำประมงฉลามโดยตรง และฉลามถูกจับได้จากการติดกับเครื่องมือประมงโดยบังเอิญ
แต่ที่สำคัญและน่าวิตกมากก็คือ ความต้องการบริโภคผลิตภัณฑ์จากฉลาม ในทุกปีฉลามมากถึง 73 ล้านตัวถูกฆ่าเพื่อมาทำเป็นซุปหูฉลาม ขณะที่ผลสำรวจขององค์กรไวล์ดเอด เมื่อปี 2560 พบว่าคนไทยในเขตเมืองทั่วประเทศมากกว่า 60% ยังคงต้องการบริโภคหูฉลามในอนาคต
นอกจากนี้ยังพบว่า ปัจจุบัน ปลาฉลาม ทั่วโลกถูกจับได้จากการประมงมากกว่า 100 ล้านตัว หรือเฉลี่ยที่ 190 ตัวต่อนาที ในจำนวนทั้งหมดนี้มากกว่า 70 ล้านตัว หรือประมาณร้อยละ 75 เป็นปลาฉลามที่ถูกจับเพื่อตัดเอาครีบไปขาย ที่ผ่านมาจึงมีแคมเปญรณรงค์ลดรับประทานหูฉลาม ฉลองไม่ฉลาม เนื่องจากเป็นการทรมานสัตว์
นั่นคือสาเหตุ และเป็นภารกิจสำคัญขององค์กรไวล์ดเอด (WildAid) สร้างแคมเปญรณรงค์ลดบริโภคหูฉลาม #ฉลองไม่ฉลาม มาตั้งแต่ปี 2561 จนถึงปัจจุบัน เนื่องจากเป็นการทรมานสัตว์ และทำลายระบบนิเวศ
เพราะปลาฉลามเป็นสัตว์ที่ไม่มีอวัยวะในการออกเสียง มีเพียงมนุษย์เท่านั้นที่จะพูดแทนพวกมันได้
ฉลามจึงมีคุณค่ามากที่สุดเมื่อได้ทำหน้าที่ในระบบนิเวศ ไม่ใช่อยู่ในถ้วยซุปหรือเสิร์ฟบนจาน เพราะฉลามมีบทบาทสำคัญในท้องทะเลที่ไม่เหมือนปลาชนิดอื่น ฉลามเป็นผู้รักษาความสมดุลของมหาสมุทรที่เป็นบ้านของสัตว์ทะเล เหมือนเสือในป่า พวกมันทำหน้าคัดสรรสายพันธุ์ปลาชนิดต่างๆ ให้แข็งแรง ด้วยการล่าเหยื่อที่อ่อนแอหรือป่วย กำจัดโรคติดต่อ ควบคุมประชากรปลาและสัตว์ทะเลให้อยู่ในระดับพอเหมาะ ควบคุมพฤติกรรมของปลาและสัตว์ทะเลหลายชนิดเพื่อคงความสมบูรณ์ของท้องทะเลที่เป็นบ้าน และแหล่งอาหารของสิ่งชีวิตหลายแสนชนิด นั่นรวมถึงมนุษย์ หากไม่มีฉลาม ระบบนิเวศทางทะเลอาจถูกทำลาย
งานวิจัยล่าสุดเรื่อง “Half a century of global decline in oceanic sharks and rays” ที่เปิดเผยเมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา ตอกย้ำการลดลงของประชากรฉลาม โดยระบุว่า จำนวนฉลามและกระเบนในทะเลหลวงลดลงกว่า 70% ในช่วงเวลา 50 ปีที่ผ่านมา โดยมีสาเหตุหลักจากการทำประมงเกินขนาด เพื่อตอบสนองความต้องการบริโภค
ดังนั้น คุณจะกินครีบหรือกินฉลามทั้งตัว ก็เป็นการบริโภคที่ไม่ยั่งยืน วิธีง่ายๆ ที่ทุกคนจะช่วยกันปกป้องฉลามและระบบนิเวศในทะเล คือ การไม่สั่ง ไม่กินเมนูฉลาม
