ยลโฉม “พญาระกาแห่งป่าใต้” กลับคืนลาน ที่ ขสป.โตนงาช้าง

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง เปิดภาพจากกล้องดักถ่าย ระบุว่า "ผ่านไป 1 ปีเต็มสำหรับลานนี้ ในที่สุดปีนี้ “นกหว้า” ฉายา "พญาระกาแห่งป่าใต้" ก็ลงมาให้เราได้ยลโฉมจนได้

หลังจากเจ้าหน้าที่อุทยานฯ ติดตั้งกล้องไปประมาณ 1 อาทิตย์ "นกหว้า" ได้ลงมาให้เราได้ยลโฉม ณ ลานแห่งเดิม บริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าเทือกเขาแก้ว ภายในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง

เมื่อตรวจวันเวลาที่บันทึกจากกล้องดักถ่าย (สองภาพบน) ภาพถูกบันทึก เมื่อวันที่ 2 ก.พ.2566 เวลา 09.05 น. และเมื่อวันที่ 7 ก.พ.2566 เวลา 07.41 น. เมื่อเทียบกับภาพถูกบันทึกปีที่แล้ว (สองภาพล่าง) เมื่อวันที่ 9 ก.พ.2565 เวลา 07.39 และเวลา 08.35 (ตัวผู้กำลังเกี้ยวตัวเมียบนลาน)






นายเกียรติภูมิ เพชรภู่นักวิชาการป่าไม้ กลุ่มงานวิชาการ สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 6 สงขลา ให้ข้อมูลสถานภาพ “นกหว้า” (Great Argus) อยู่ในวงศ์ Phasianidae มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Argusianus argus

ปัจจุบัน : นกหว้า จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองประเภทนกในลำดับที่ 762 ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562 The IUCN Red List of Threatened Species จัดให้อยู่ในกลุ่ม Vulnerable (VU) : มีแนวโน้มใกล้สูญพันธุ์

ลักษณะ : เป็นนกขนาดใหญ่ ความยาววัดจากปลายปากถึงปลายหางประมาณ 76 - 200 เซนติเมตร ไม่มีเดือย จัดอยู่ในสัตว์ปีกจำพวกไก่ฟ้าของไทย ตัวผู้มีความสวยงามมากกว่าตัวเมีย ตัวสีน้ำตาลปนเทา ขนปีกยาว มีจุดกลมคล้ายลูกตาบนปีกเป็นระยะตามความยาวของขนปีก กลางหัวมีขนเป็นหงอน หรือสันเล็ก ๆ หน้าและคอสีฟ้า ปากเหลือง แข้งและตีนสีแดง ตัวผู้มีขนหางคู่กลางยาวเลยเส้นอื่นออกไปมาก ส่วนตัวเมียจะไม่มี เป็นนกประจำถิ่นซึ่งค่อนข้างหายาก ได้รับสมญานามว่า เจ้าไก่ป่าแห่งเมืองใต้

ถิ่นอาศัย : พบในสุมาตรา บอร์เนียว เทือกเขาตะนาวศรีประเทศไทยพบทางภาคใต้ตั้งแต่ประจวบคีรีขันธ์ ลงไปตลอดแหลมมลายู ในป่าทึบ ป่าดงดิบชื้น ในระดับเชิงเขา จนกระทั่งความสูง 900 เมตร จากระดับน้ำทะเล ในพื้นที่สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 6 สามารถพบได้ทุกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขาบรรทัด อุทยานแห่งชาติเขาปู่-เขาย่า อุทยานแห่งชาติเขาน้ำค้าง และอุทยานแห่งชาติสันกาลาคีรี โดยเฉพาะในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง ถือว่าเป็นนกที่พบกระจายทั่วพื้นที่ และมีจำนวนมาก
อาหาร : อาหาร ได้แก่ เมล็ดพืช ผลไม้ที่หล่นตามพื้นดิน แมลง ตัวหนอน ไส้เดือน ปลวก สัตว์เล็ก ๆ ตามพื้น

พฤติกรรม : ชอบอาศัยอยู่ตามป่าทึบและป่าลึก ในระดับเชิงเขาจนกระทั่งถึงระดับความสูง 900 เมตรจากระดับน้ำทะเล เป็นนกขี้อาย ไม่ชอบให้ใครพบเห็น ออกหากินตอนกลางวัน ตัวผู้และตัวเมียมีเสียงร้องแตกต่างกัน จะได้ยินเสียงร้องทั้งกลางวันและกลางคืน มีเสียงร้องดังมาก มักได้ยินเสียงร้องมากกว่าเห็นตัว เสียงที่ร้องดัง “ว้าว ว้าว” บางครั้งร้องได้ถึง 30 ครั้ง ได้ยินไปทั่วป่า

ปกตินกหว้าชอบอยู่โดดเดี่ยว นอกจากในฤดูผสมพันธุ์ ตัวผู้มีอุปนิสัยป้องกันอาณาเขตโดยเฉพาะบริเวณที่เรียกว่า ลานนกหว้า ซึ่งเป็นพื้นที่เกือบจะเป็นวงกลม รัศมี 6-8 เมตร โดยนกหว้าจะทำความสะอาด ด้วยการเก็บหรือจิกเศษใบไม้ออกจากบริเวณนี้ตลอดเวลา ด้วยอุปนิสัยดังกล่าวจึงถูกพรานพื้นเมืองล่าได้ง่าย ตัวเมียจะอยู่โดดเดี่ยวไม่มีลานดังกล่าวเหมือนกับตัวผู้ แต่จะไปที่ลานเพื่อผสมพันธุ์ ซึ่งตัวผู้จะเกี้ยวพาราสีด้วยการแพนปีก คล้ายนกยูงแพนหาง ผสมพันธุ์ตลอดทั้งปี ยกเว้นในช่วงฤดูฝนซึ่งมีฝนตกหนัก (ชมคลิปตัวผู้เกี้ยวสาวบนลาน)


ที่มา : เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง, สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 6 สงขลา, ประชาสัมพันธ์
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช