รมว.ทส. โพสต์เพจเฟซบุ๊ค TOP
Varawut - ท็อป วราวุธ ศิลปอาชา ด้วยความห่วงใยต่อสถานการณ์ของโลมาอิรวดี 14 ตัวสุดท้าย อยู่ในทะเลสาบสงขลาที่สุ่มเสี่ยงสูญพันธุ์ จาก 30 ปีก่อนหน้าที่เคยพบมากกว่า 100 ตัว โดยอธิบายว่า
บนโลกใบนี้มีโลมาอิรวดี ในแหล่งน้ำจืดเหลือเพียง 5 แห่ง ได้แก่ อินเดีย 140 ตัว อินโดนิเซีย 90 ตัว เมียนมาร์ 80 ตัว กัมพูชา 90 ตัว และไทย 14 ตัว
ผมได้รับรายงานจากคณะทำงาน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ถึงสถานการณ์ของโลมาอิรวดี 14 ตัวสุดท้าย ในทะเลสาบสงขลา ที่เสี่ยงสูญพันธุ์ และรับทราบถึงกระแสความกังวลใจของพี่น้องประชาชนคนไทย ที่ห่วงใยในสถานการณ์ ผมขอเรียนชี้แจงข้อเท็จจริงและแนวทางการทำงานเพื่อรักษา โลมาอิรวดีฝูงสุดท้ายฝูงนี้เอาไว้ครับ
โลมาอิรวดี (Irrawaddy dolphin)จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 และยังเป็นสัตว์ที่ได้รับการคุ้มครองตามข้อตกลงระหว่างประเทศ จากการประชุม CITES ครั้งที่ 13 เมื่อปี พ.ศ. 2546 ที่ประเทศไทยได้เสนอให้โลมาอิรวดีเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองบัญชีที่ 1 ส่งผลให้โลมาอิรวดีได้รับความคุ้มครองสูงสุดในระดับนานาชาติด้วย
ทั้งนี้ จากการสำรวจเมื่อ 30 ปีก่อน พบว่ามีโลมาอิรวดีในประเทศไทย มากกว่า 100 ตัว แต่ในปัจจุบัน พบเหลือเพียงแค่ 14 ตัว เป็นโลมาฝูงสุดท้ายที่ยังรอดชีวิตในทะเลสาบสงขลา โดยจากรายงานการเกยตื้นของโลมาอิรวดีในทะเลสาบสงขลา ตั้งแต่เดือน เม.ย. 2549 - มี.ค. 2565 มีโลมาอิรวดีเกยตื้นตายทั้งหมด 94 ตัว สาเหตุมาจากการติดเครื่องมือประมง ไม่ทราบสาเหตุ และป่วย โดยพื้นที่ที่พบส่วนใหญ่อยู่ใน จ.สงขลา และ จ.พัทลุง
ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนล่าง จึงได้สำรวจประชากรโลมาอิรวดี ทั้งโดยวิธีทางเรือ สำรวจทางอากาศโดยเครื่องบินเล็ก และอากาศยานไร้คนขับ (Drone) เพื่อคอยดูแลและเฝ้าระวัง มาตั้งแต่ปี 2558 จนถึงปัจจุบัน
ในช่วงปี 2561 มีการประกาศแนวเขตพื้นที่คุ้มครองโลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา แต่แนวโน้มประชากรยังคงลดลง โดยในปี 2558 มีรายงานการพบ 27 ตัว แต่ปัจจุบัน ปี 2565 เหลืออยู่ 14 ตัว จึงจำเป็นต้องเพิ่มการตรวจตราเฝ้าระวัง ป้องกันการทำการประมงที่ผิดกฎหมาย หรือหยุดการใช้เครื่องมือที่เป็นภัยคุกคามเข้มงวดมากขึ้น
ในด้านการดูแลความปลอดภัยของโลมาอิรวดี 14 ตัว ที่เหลืออยู่ตอนนี้ ในระยะสั้น พวกเราจะมุ่งเน้นไปที่เรื่องระบบ การลาดตระเวนเชิงคุณภาพ ของเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ ให้ถี่ถ้วนมากยิ่งขึ้น รวมไปถึงการออกทำความเข้าใจกับพี่น้องประชาชน และชาวประมงในพื้นที่ ถึงความสำคัญของ 14 ชีวิต ที่เหลืออยู่
ทั้งนี้ ความเคยชินในวิถีการทำประมงที่ยังหมิ่นเหม่ต่อการดำรงชีวิตของโลมาอิรวดี ของผู้คนในพื้นที่บางคน และบางส่วนมาจากนอกพื้นที่ ที่อาจจะยังไม่รู้ถึงความสำคัญตรงนี้ พวกเราจะหาแนวทางปรับความเข้าใจกันใหม่ ให้เข้มงวด และเข้าใจให้ตรงกัน เชื่อว่าเมื่อพี่น้องประชาชนในพื้นที่เข้าใจ เขาจะต้องรักและหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นสมบัติของพวกเขาแน่นอนครับ
นอกจากนี้ ในระยะยาว เราจำเป็นต้องสำรวจศึกษา วิจัย เกี่ยวกับการผสมพันธุ์แบบเลือดชิดในกลุ่มโลมาทะเลสาบสงขลา การฟื้นฟูสภาพแวดล้อมในทะเลสาบ การแก้ปัญหามลพิษ การตื้นเขิน และเร่งเพิ่มปริมาณสัตว์น้ำซึ่งเป็นอาหารของโลมาอิรวดี รวมทั้งสร้างศูนย์ช่วยเหลือและพยาบาลสัตว์ทะเล เพิ่มประสิทธิภาพการช่วยเหลือพร้อมอุปกรณ์การปฏิบัติอย่างเป็นระบบ ควบคู่ไปกับการดูแลจัดการถิ่นที่อยู่ของโลมา และการจัดการสภาพแวดล้อมของทะเลสาบสงขลา อย่างระมัดระวังครับ
ด้าน ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ นักวิทยาศาสตร์ทางทะเล และรองคณบดีฝ่ายกิจการพิเศษ คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ก็ได้่โพสต์แสดงความขอบคุณ รมว.ทส. ผ่านเพจเฟซบุ๊ค Thon
Thamrongnawasawat โดยบอกว่า
“ในเรื่องการดูแลความปลอดภัยของโลมาอิรวดี 14 ตัว ที่เหลืออยู่ตอนนี้ จะเน้นเรื่องระบบการลาดตระเวนเชิงคุณภาพของเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ให้มีความถี่ถ้วนมากยิ่งขึ้น รวมไปถึงการออกทำความเข้าใจกับประชาชนและชาวประมงในพื้นที่ ถึงความสำคัญของ 14 ชีวิต ที่เหลืออยู่"
ทั้งนี้ ความคุ้นเคยและเคยชินของผู้คนในพื้นที่ ทำให้บางคนอาจจะยังไม่รู้ถึงความสำคัญตรงนี้ หรือวิถีการทำประมงที่ยังหมิ่นเหม่ต่อการดำรงชีวิตของโลมาอิรวดี
ตรงนี้ ต้องปรับกันใหม่ ให้มีความกวดขันเข้มงวดและความเข้าใจกันให้มาก ท่านรัฐมนตรียังกล่าวอีกหลายเรื่อง ทั้งในเรื่องทะเลสาบตื้นเขิน ฯลฯ นั่นหมายถึงท่านทราบสถานการณ์แล้ว และกำลังหาทางแก้ไขอย่างจริงจัง โดยเฉพาะการลาดตระเวนและการสำรวจวิจัยที่อาจติดขัดตามสถานการณ์งบประมาณ หากท่านช่วยได้ จะมีผลอย่างมาก
ซึ่งเรื่องนั้น ผมดีใจมาก อย่างน้อยเรื่องราวของ 14สุดท้าย อาจทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงบางอย่าง จะช่วยพวกเธอได้หรือไม่ อย่างน้อยเราก็ต้องพยายาม
ต่อจากนี้จะคอยติดตามสถานการณ์ต่อไป อะไรที่ผมพอช่วยได้ จะทำเต็มที่ และจะติดตามการทำงานสารคดี #Last14 ของ ThaiWhales ที่ได้ข่าวว่ากำลังทำงานกันแข็งขันมาก จะลงไปสำรวจในอีกไม่นาน
อยากเห็นสารคดีระดับสุดๆ เพื่อช่วย 14สุดท้าย ให้ไม่เป็นสุดท้าย สำหรับเพื่อนธรณ์ผู้อยากช่วยแต่ยังไม่ทราบว่าทำอย่างไร สนับสนุนการวิ่ง #runforseaได้นะครับ หากมีทุนจากการวิ่งพอ ผมจะขอทีมจากคณะประมงลงไปดูพื้นที่ เผื่อช่วยการทำมาหากินของชาวบ้าน ช่วยสนับสนุนผลิตภัณฑ์มาขายที่ #ชอบปลาชุม ฯลฯ
เราขอให้ชาวบ้านทำนั่นนี่ เราก็ต้องช่วยนี่นั่น เพื่อให้พวกเขาทำมาหากินต่อไปได้ ยังมีอีกหลายต่อหลายทางเพื่อน้องโลมา
เพื่อให้สุดท้ายไม่เป็นสิ้นสุด ลองกันสักตั้งครับ
