ดร.ธรณ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนิเวศทางทะเล ได้ออกมาเผยข่าวดีต่อคนรักทะเลไทย หลังเกาะโลซินกลายเป็นพื้นที่คุ้มครองทางทะเลตามกฎหมาย ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเรียบร้อยแล้ว ลั่นเป็นแค่เสียงเฮแรก เชื่อโลซินจะเป็นตัวชี้วัดผลกระทบโลกร้อนและความหลากหลายของทะเลไทยด้วย
วันนี้ (8 เม.ย.) เฟซบุ๊ก "Thon Thamrongnawasawat" หรือ ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนิเวศทางทะเล และรองคณบดี คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ระบุข้อความว่า "หลังจากรอมา 5 ปี เกาะโลซินกลายเป็นพื้นที่คุ้มครองทางทะเลตามกฎหมาย ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเรียบร้อยแล้วครับ พร้อมกันนั้น ข้อมูลการสำรวจที่กรมทะเล/ปตท.สผ./มหาวิทยาลัยต่างๆ ทำร่วมกัน บัดนี้ได้เสร็จสิ้นแล้ว จึงนำมาบอกเพื่อนธรณ์ อันดับแรกบอกได้ นี่คือเกาะระดับป๋าของทะเลไทย โดยเฉพาะในด้านความหลากหลายทางชีวภาพ เพราะในเกาะเล็กๆ แห่งเดียว ในการสำรวจครั้งเดียว เราเจอสัตว์ที่ไม่เคยมีรายงานมาก่อนในไทยอย่างน้อย 11 ชนิด
ยิ่งไปกว่านั้น 10 ชนิดเป็นปลา โอกาสที่เราจะเจอปลาใหม่ในไทยเป็นไปได้ยาก เพราะเราสำรวจกันมานับร้อยปีแล้วครับ อีกชนิดหนึ่งเป็นปูเสฉวนน่าร้ากกก ลองดูภาพนะครับ คราวนี้มาลองดูความหลากหลายโดยรวมบ้าง
ปะการัง 46 ชนิด อยู่ในเกณฑ์ปรกติอ่าวไทย ปลา 116 ชนิด อันนี้ไม่ธรรมดาสำหรับอ่าวไทยแล้วครับ มีแม้กระทั่งฉลามวาฬ แมนต้า โรนัน และหาเจอที่อื่นยากคือกระเบนนก โลซินยังมีปลานกแก้ว 13 ชนิด ปลาผีเสื้อ 10 ชนิด ไม่มีที่ใดในอ่าวไทยมีปลาสองกลุ่มนี้หลากหลายเท่าโลซิน ที่สำคัญคือปลานกแก้วหัวโหนก ในไทยหายากมากแม้ในฝั่งอันดามัน หากเป็นอ่าวไทย เราเจอที่โลซิน และนานๆ ทีที่เกาะเต่า (นานมากๆๆ) ฟองน้ำ 21 ชนิด ปลิง/ดาว/เม่น 7 ชนิด ปูก็มีเยอะ 21 ชนิด หนึ่งในนั้นคือเสฉวน Calcinus vachoni ที่คาดว่าจะเป็นรายงานใหม่ ยังมีนี่นั่นอีกมาก สรุปง่ายๆ ว่านี่แหละทะเลเทพ
เอกลักษณ์ของโลซินเกิดจากตำแหน่งที่ตั้งห่างไกลชายฝั่ง เป็นแนวปะการังกลางทะเลขนานแท้ ยังได้รับอิทธิพลจากทะเลจีนใต้ ทำให้เจอสัตว์แปลกที่ไม่มีในเกาะอ่าวไทย ทีมสำรวจสมุทรศาสตร์ทำงานหนัก ปล่อยทุ่นลอยวัดกระแสน้ำนาน 15 วัน ลอยไปทั้งสิ้น 203 กม. หากตัดการลอยไปลอยกลับ ยึกยือไปมา วัดระยะทางสุทธิได้ 62 กม. ในแนวตะวันออกเฉียงเหนือ มุ่งไปกลางอ่าวไทย เมื่อลองหย่อนเครื่องวัดลงลึก พบว่าน้ำแบ่งเป็น 2 ชั้นที่ความลึก 30 เมตร ชั้นบนใสกว่า อุ่นกว่า เค็มน้อยกว่า แต่มีปริมาณออกซิเจนมากกว่า บริเวณนี้ได้รับอิทธิพลจากคลื่นใต้น้ำ internal wave ยังมีการวิจัยเรื่องอื่นๆ อีกเพียบครับ เช่น เครื่องวัดอุณหภูมิระยะยาวที่อาจเกี่ยวข้องกับโลกร้อน แพลงก์ตอน คุณภาพน้ำ ฯลฯ ยังมีงานเรื่องไมโครพลาสติก ที่ผมเคยเล่าให้เพื่อนธรณ์ฟัง นำมาเทียบกับใกล้ฝั่งแล้วโลซินน้อยกว่ามาก อีกทั้งชนิดพลาสติกยังไม่เหมือนกัน จะไปคล้ายกับน้ำรอบแท่นผลิตปิโตรเลียมที่อยู่ห่างฝั่งออกไปมากกว่า
ทั้งหมดที่เล่ามา เพื่อนธรณ์คงพอทราบแล้วว่า โลซินมีความหมาย ทำให้คนไทยมีเสียงเฮ การประกาศโลซินเป็นพื้นที่คุ้มครอง นั่นคือเสียงเฮแรก การที่เราทุ่มเทสำรวจจนมีข้อมูลรายละเอียดเยอะ นั่นคือเสียงเฮสอง การอนุรักษ์และการสำรวจได้ข้อมูลมีประโยชน์ต่อกิจกรรมดำน้ำ SCUBA ที่กำลังจะเปิดฤดูโลซินในอีกไม่ช้า นั่นคือเสียงเฮสาม เสียงเฮสี่สำคัญมาก เพราะโลซินจะเป็นตัวชี้วัดผลกระทบโลกร้อนและด้านความหลากหลายของทะเลไทย เราหาเกาะในอ่าวไทย ที่อยู่ห่างไกล จนไม่ค่อยมีมลพิษจากชายฝั่งได้ยากยิ่งนัก สำหรับผม เสียงเฮสี่สำคัญมาก เฮห้าหก…จะตามมา หากเราสามารถดูแลโลซินไว้ได้ ดูแลเรื่องการประมงผิดกฎหมาย จัดการปัญหาขยะทะเล/อวนในแนวปะการัง เชื่อว่ากรมทรัพยากรทางทะเลฯ จะทำได้ เพราะเรารอคอยกันมานานเหลือเกิน กว่าจะเป็นกฎหมาย เมื่อสำเร็จแล้ว การดูแลย่อมมีหวัง ขอบคุณปตท.สผ. และเพื่อนพี่น้องจากมหาวิทยาลัยอื่นๆ
พวกเรานักวิทยาศาสตร์ทางทะเลจับมือร่วมกันเสมอมาและเสมอไปเพราะในหัวใจมีหนึ่งเดียวในหัวใจมีทะเลไทย…ครับ
ภาพ - ทีมสำรวจโลซิน/กรมทรัพยากรทางทะเลฯ
การสำรวจครั้งต่อไปคงจะเริ่มในไม่ช้า
ขอฝาก ปตท.สผ.ช่วยกรุณาสนับสนุนโครงการดีๆ แบบนี้อย่าให้ขาดตอน
เพราะนี่แหละคือผลลัพธ์ที่จำเป็นเหลือเกินสำหรับการรักษาทะเลครับ"