กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม (สส.) ระบุถึงปัญหาขยะต้องแก้ที่ต้นทาง คือ จิตสำนึกของคน และ “วัด” คือต้นทางการพัฒนาจิต พัฒนาใจ พระจึงต้องเป็นต้นแบบคัดแยกขยะที่ดีต่อชุมชน
จุดเริ่มต้นของการจัดกิจกรรมและรณรงค์การจัดการสิ่งแวดล้อมภายใน “วัด” ของกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เพราะมองเห็นว่าวัดเป็นศูนย์รวมจิตใจชุมชน หากวัดเป็นต้นแบบการจัดการสิ่งแวดล้อมที่ดี ย่อมทำให้ประชาชนในชุมชนหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อม จึงเป็นที่มาการส่งเสริมการจัดการสิ่งแวดล้อมในวัด มาตั้งแต่ปี 2557 ล่าสุดมีวัดผ่านเกณฑ์การจัดการสิ่งแวดล้อมที่ดีแล้ว 789 วัด จาก 41,310 วัด (คิดเป็นสัดส่วน 1 ต่อ 52)
ต้นแบบคัดแยกขยะ “วัดจากแดง”
รับบริจาคขวดพลาสติกนำไปรีไซเคิลทอเป็นผ้าบังสกุลไตรจีวร
พระมหาประนอม ธัมมาลังกาโร รักษาการเจ้าอาวาสวัดจากแดง จ.สมุทรปราการ เล่าว่า จุดเริ่มต้นการดูแลใส่ใจสิ่งแวดล้อมเกิดจากความทุกข์ เนื่องจากภายในวัดมีสุนัขกว่า 300 ตัว ต้องจัดการอุจจาระสุนัข เพื่อดับทุกข์ และต้องหาพื้นที่เลี้ยงสุนัข บังเอิญมีผู้ใจบุญมอบพื้นที่ให้ จึงสร้างศูนย์รับเลี้ยงสุนัข เพื่อควบคุมจำนวน จัดหาสัตวแพทย์ประจำอาหาร หรือยารักษาที่ได้จากการบริจาค
ทุกข์อีกประการ คือ คุ้งบางกระเจ้า สมัยก่อนคลองลัดโพธิ์น้ำท่วมบ่อยมาก เพราะแม่น้ำเจ้าพระยาโอบล้อม บางช่วงน้ำไม่ไหลลงทะเล จึงพัดพาขยะเข้ามาในวัด จากนั้นได้สร้างเขื่อนป้องกันน้ำท่วมและขยะ
ทุกข์ประการถัดมา คือ ญาติโยมนำอาหารมาทำบุญจำนวนมาก ยิ่งวัดจากแดงเป็นวัดอาเซียน มีพระสงฆ์จากประเทศเพื่อนบ้านจำวัดด้วย อาทิ เมียนมา เมื่อถึงช่วงเทศกาลมีทั้งคนไทยทั้งคนต่างด้าวมาทำบุญนับหมื่นๆ คน ขณะที่วัดมีพื้นที่เพียง 30 ไร่ จึงมีอาหารสดเหลือท่วมโรงทาน แม้ติดป้ายประกาศคัดแยกขยะ แต่ญาติโยมก็ไม่อ่าน สุดท้ายนำไปมัดเก็บใส่ถุงดำและรถขยะก็มาเก็บไปได้ไม่หมด ทำให้บูดเน่าส่งกลิ่นเหม็น วัดจึงคิดทำขยะอินทรีย์ด้วยการกำหนดจุดการทิ้งขยะเพื่อย่อยสลายด้วยน้ำเอนไซม์ ซึ่งเป็นนวัตกรรมการจัดการขยะที่วัดคิดขึ้นเอง โดยใช้ “จิตอาสา” แนะนำว่าควรนำเศษอาหารไปทิ้งตรงจุดใด และไม่จำเป็นต้องติดป้ายคัดแยกขยะ
ดังนั้น วัดจึงมีการแปรรูปขยะเป็น “ปุ๋ย” และ “ก๊าซชีวภาพ” ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิชัยพัฒนาที่ช่วยส่งเสริมให้วัดเป็นต้นแบบพื้นที่สีเขียว ดูแลการกัดเซาะชายฝั่ง การส่งเสริมอาชีพจากขยะ การท่องเที่ยว หรือแม้แต่การศึกษาและกีฬา
“ขยะพลาสติกไม่ผิด สิ่งที่ผิด คือ คนวางขยะผิดที่ วัดจึงพยายามสอนญาติโยมให้เรียนรู้ว่า ขยะพลาสติกไม่ใช่ขยะ พลาสติกเป็นเพียงทรัพยากรที่วางผิดที่ เพราะถ้าขยะวางถูกที่ย่อมถูกจัดการอย่างถูกต้อง ปัญหาต้องแก้ที่ต้นทาง คือ จิตสำนึก ซึ่งวัด คือ ต้นทางการพัฒนาจิตพัฒนาใจ พระจึงต้องเป็นต้นแบบคัดแยกขยะที่ดีต่อชุมชน เพราะนี่คือกิจของสงฆ์ที่ต้องทำให้คนมีจิตสำนึก” พระมหาประนอม กล่าว
สำหรับสถานการณ์ล่าสุดเนื่องจากการโรคระบาดไวรัสโควิด-19 ทางวัดจากแดงได้แจ้งว่า เพื่อความปลอดภัยและลดการแพร่เชื้อโรค ทางทีมงานวัดจากแดงขออนุญาตงดการออกไปรับขวดพลาสติกที่บ้านของผู้ต้องการบริจาคเป็นการชั่วคราว หากใครประสงค์ จะส่งขวดพลาสติกมารีไซเคิลทอเป็นผ้าบังสกุลไตรจีวร โปรดส่งทางไปรษณีย์มาที่ วัดจากแดง 16 หมู่ 6 ตำบล ทรงคนอง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ 10130
