ด้วยปณิธานน้อมนำแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันให้เกิดผลประโยชน์มากที่สุด “อายุ จือปา” จึงได้รับเลือกเป็นผู้ชนะเลิศ รางวัลเกษตรกรสำนึกรักบ้านเกิด ประจำปี 2559
หนุ่มชาวเขา เผ่าอาข่าวัย 31 ปี จากจังหวัดเชียงราย ผู้ปลูกและพัฒนากาแฟ แบรนด์ “อาข่า อ่ามา” จากดอยสูงที่มีรสชาติดี เน้นการทำเกษตรแบบครบวงจร ใช้เครื่อง After burner สำหรับกำจัดควันลดมลภาวะทางอากาศ ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะการใช้ระบบธุรกรรมการเงินออนไลน์ PayPal ให้ความสะดวกแก่ลูกค้า จึงช่วยต่อยอดความสำเร็จเป็นอย่างดี
“ผมมีคุณแม่เป็นเกษตรกร สิ่งเหล่านี้ฟูมฟักเรามาตั้งแต่เกิด และไม่ใช่เรื่องที่ดูแล้วด้อยค่าแต่อย่างใด”
การทำเกษตรครบวงจรของเขา เริ่มจากการเฟ้นหาสายพันธุ์กาแฟที่ดีมาปลูก เก็บเกี่ยวผลผลิต นำมาแปรรูปเป็นเมล็ดกาแฟที่พร้อมส่งจำหน่ายลูกค้า เรียกว่าเป็นการทำเกษตรกรแบบครบวงจร
เราไม่ได้อาศัยสายพันธุ์กาแฟจากรุ่นคุณพ่อคุณแม่เท่านั้น ทุกวันนี้พวกเราเป็นกลุ่มเกษตรกรที่มีอีกหลายครอบครัวร่วมกันพัฒนาพันธุ์กาแฟ และทำการเกษตรแบบผสมผสานโดยไม่ใช้สารเคมีซึ่งมีความปลอดภัยและสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีทั้งกับผู้บริโภคและพวกเราคนปลูกกาแฟ
ชุมชนเผ่าอาข่าของเราอยู่บนดอยสูง ผมมาจากครอบครัวไร้สัญชาติ เติบโตมากับสมุดหนังสือดินสอพระราชทาน และสร้างโอกาสที่ดีจนได้ไปเรียนรู้ถึงต่างประเทศซึ่งทำให้รู้ว่าเทคโนโลยีช่วยในการเพิ่มผลผลิตทางเกษตรมากขึ้นได้อย่างไร
ต่อมาช่วงหนึ่งผมเกิดคำถามในใจ “เราเติบโตขึ้นมา ควรจะทำอะไรที่สร้างประโยชน์ให้กับประเทศได้บ้าง” จึงได้มองกลับไปยังชุมชนบ้านเกิดซึ่งปลูกกาแฟตั้งแต่พ่อหลวงท่านทรงมีพระราชดำริ และได้พระราชทานพันธุ์กาแฟ ทำให้ชุมชนของเราประกอบอาชีพเกษตรกรผู้ปลูกกาแฟอย่างมั่นคงมาถึงทุกวันนี้
เดี๋ยวนี้ เราไม่ได้ขายเฉพาะหน้าร้าน แต่ยังขายทางออนไลน์ สร้างความมั่นคงในอาชีพมากขึ้น แม้จะเป็นเกษตรกรบ้านๆ ความรู้การทำเกษตรครบวงจรช่วยพัฒนาให้ชุมชนแข็งแรง ตั้งแต่การเฟ้นเลือกเมล็ดพันธุ์ปลูกกาแฟ เก็บเกี่ยว และแปรรูป สิ่งเหล่านี้มีอีกหลายครอบครัวในชุมชนได้ร่วมกันพลิกสร้างโอกาส พวกเราจึงไม่ต้องไปหางานที่อื่น นี่ความมหัศจรรย์ที่พวกเราช่วยกันทำ
ไม่ว่าเศรษฐกิจจะเป็นอย่างไรชุมชนของเราอยู่ได้แน่นอน เพราะฐานเศรษฐกิจชุมชนสามารถเป็นหลักที่พึ่งพาตนเองได้ ต่อไปข้างหน้าคงไม่ใช่ชาวเขา ชาวเรา ผมหมายความว่าเราไม่ใช่ผู้รับอย่างเดียว แต่เรายังพร้อมที่จะเป็นผู้แบ่งปันด้วยเช่นกัน
“ภูมิใจมากที่รางวัลนี้ช่วยเสริมสร้างความภาคภูมิใจในอาชีพเกษตรกร แต่สิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่า คือได้ความสัมพันธ์ที่ดีกับพี่ๆ เพื่อนๆ เกษตรกร เป็นการให้พื้นที่พวกเราเกษตรกรได้พูดคุยปรึกษาเพื่อพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น ผมอยากให้คนเรานึกถึงรากเหง้าของตนเองครับ”
เกณฑ์คัดเลือกครั้งนี้ ต้องสะท้อนแนวคิดหลัก “เกษตรแบบครบวงจร”
1.ทักษะการบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรม แรงงาน ทุน การเพาะปลูก เพาะเลี้ยง และผลิตวัตถุดิบทางการเกษตร
2.ทักษะการแปรรูปที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภค บนพื้นฐานการใช้องค์ความรู้ ความคิดสร้างสรรค์ การประยุกต์ภูมิปัญญาท้องถิ่นผสมผสานกับการใช้นวัตกรรมที่มุ่งมั่นยกระดับผลิตภัณฑ์การเกษตรให้มีคุณภาพมากขึ้น
3.มีทักษะที่แสดงถึงความเป็นเกษตรมืออาชีพ สามารถวางแผนในเชิงธุรกิจและการตลาด ตลอดจนมีความพร้อมในการแบ่งปันความรู้ซึ่งเป็นความสำเร็จแก่สาธารณะ เพื่อเป็นแบบอย่างแก่เกษตรกรทั่วไปให้มีการพัฒนาศักยภาพตนเองได้
