“ทุนการศึกษาเยาวชน” ต้องครบเครื่องแบบนี้ / สุวัฒน์ ทองธนากุล

ผมเคยได้รับภาพ-ข่าวประชาสัมพันธ์กิจกรรมการมอบทุนการศึกษาอยู่บ่อยๆ เมื่อได้มีโอกาสรับรู้ตัวอย่างที่ดีจึงขอนำมาขยายความ กรณี “โครงการทุนการศึกษา บริษัท กรุงไทยการไฟฟ้า จำกัด” ที่ทำมาเป็นปีที่ 12 แล้ว นับเป็นการสร้างคุณค่าหลายประการ
-ช่วยให้เด็กยากจนได้รับการเรียนอย่างต่อเนื่องจนถึงระดับที่จะไปประกอบอาชีพได้
-ปลูกฝังและพัฒนาความคิดของเด็กและเยาวชนให้เห็นความสำคัญของการศึกษา
-ให้มีศีลธรรมจริยธรรมและแนวทางการดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง
-ให้มีความรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครัว และสังคมให้มีความพร้อมที่จะนำความรู้ไปใช้ในการพัฒนาท้องถิ่นของตนเองได้อย่างยั่งยืน
ศุภชัย สุทธิพงษ์ชัย กรรมการผู้จัดการ บริษัท กรุงไทยการไฟฟ้า จำกัด บอกว่าเพราะตระหนักถึงปัญหาของเยาวชนที่พบว่ามีต้นตอมาจากขาดโอกาสด้านการศึกษาที่ดีพอ โครงการทุนการศึกษาของกรุงไทยการไฟฟ้าจึงมีนโยบายช่วยเด็กที่ยากจนให้ได้รับทุนการศึกษาต่อเนื่องไปจนสำเร็จขั้นอุดมศึกษา หรือในระดับการศึกษาที่สามารถเรียนได้

ขณะที่ สงวนศรี สุทธิพงษ์ชัย ประธานคณะดำเนินงาน โครงการทุนการศึกษาชี้แจงเพิ่มเติมว่า โครงการนี้ตอนเริ่มต้นเมื่อปี 2544 มี 1,080 ทุน และขยายเป็น 1,500 ทุน ในปี 2547 สำหรับนักเรียนใน 76 จังหวัดทั่วประเทศ แบ่งเป้นนักเรียนทุนทั่วไป และสามเณรทุน
การให้ทุนมุ่งเด็กยากจนที่ขาดโอกาสจริงๆ เพราะเป็นเรื่องยากสำหรับเด็กที่อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ขาดแคลนแล้วจะมีผลการเรียนที่ดี และมีความเสี่ยงที่จะต้องออกจากการเรียนกลางคัน โครงการนี้จึงเน้นไปที่เด็กยากจนแต่มีความตั้งใจที่อยากเรียนต่อโดยไม่ได้นำผลการเรียนของเด็กมาประกอบการพิจารณาในการให้ทุนแต่อย่างใด
ผลจากโครงการทุนการศึกษาของบริษัท กรุงไทยการไฟฟ้า ปัจจุบันมีเด็กที่สำเร็จการศึกษาแล้วทั้งสิ้นจำนวน 978 คน แบ่งเป็นระดับปริญญาตรี 659 คน ปวส. 200 คน และระดับ ปวช. 119 คนโดยในจำนวนนี้มีคนที่สำเร็จด้านแพทย์ศาสตร์ และประกอบอาชีพเป็นนักข่าวสถานี INN ด้วย
ด้วยเป้าหมายที่จะให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังคำขวัญของโครงการที่ว่า “สร้างรอยต่อ สานฝัน แก่เยาวชนผู้มุ่งมั่น บ่มเมล็ดพันธุ์แห่งคนดีสู่สังคม” จึงใช้หลัก 8 ประการ ในการดำเนินงาน คือ
1. สร้างความเข้าใจ ระหว่างโครงการทุนฯ นักเรียนทุน ผู้ปกครอง และโรงเรียน เพื่อให้ทุกฝ่ายร่วมกันทำหน้าที่เพื่อไปสู่จุดมุ่งหมาย
คณะดำเนินงานจึงได้ลงพื้นที่ไปทั่วทุกภาคของประเทศเพื่อให้โรงเรียนและนักเรียนทุนรับทราบแนวปฏิบัติตนให้อยู่ในกรอบเพื่อรักษาโอกาสนี้ไว้ให้ต่อเนื่อง
ทั้งนี้ จึงต้องขอความช่วยเหลือจากคณะครู ในการดูแลความประพฤติ อนุมัติการเบิกจ่าย และให้คำแนะนำสร้างความมั่นใจกับผู้ปกครองต่อเส้นทางการศึกษาต่อ
2. ฝึกวินัยและส่งเสริมการอดออม ทุนนี้ไม่ต้องใช้ทุนคืนแก่บริษัทฯ การรักษาสภาพการรับทุนต่อเนื่องยาวนานเพียงใดขึ้นอยู่กับการปฏิบัติงานตามกฎระเบียบและความตั้งใจเล่าเรียน เพื่อสร้างวินัย นักเรียนทุนมีหน้าที่บันทึกชี้แจงการใช้จ่ายเงินทุกครั้งที่มีการใช้จ่ายและส่งรายงานกลับไปยังโครงการทุน เพื่อฝึกให้เยาวชนรู้จักวางแผนการใช้เงินและฝึกการอดออม ดังนั้น ยอดเงินคงเหลือแต่ละปีที่สะสมไว้จะมอบคืนให้นักเรียนทุนในที่สุด
3. การพัฒนาศักยภาพทางความคิดและจริยธรรม มีการจัดกิจกรรมอบรมคุณธรรมและจริยธรรม รวมทั้งค่ายกิจกรรมส่งเสริมความคิดที่ดี มีคุณธรรมจริยธรรมเป็นประจำ และกิจกรรมบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน รวมถึงการสร้างเสริมบทบาทความเป็นผู้นำและผู้ตาม สร้างจิตสำนึกความเสียสละ ซื่อสัตย์สุจริต
4. มีสื่อกลางสำหรับนักเรียนทุน จัดทำ “วารสารทุนการศึกษากรุงไทยการไฟฟ้า” ออกทุก 4 เดือน เพื่อสร้างนิสัยรักการอ่านเป็นเครื่องมือสื่อสารในหมู่นักเรียนทุนทุกรุ่น ได้รับรู้ข่าวสารและเป็นเวทีแสดงศักยภาพความคิดและการเขียน รวมทั้งเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนทุนและโครงการ
5. การติดตามและเยี่ยมเยียนนักเรียนทุน เจ้าหน้าที่ออกไปติดต่อนักเรียนเป็นระยะ จะได้ข้อมูลความเป็นอยู่ และรับทราบปัญหาและตอบข้อสงสัยต่างๆ ของนักเรียนทุน
6. แสดงความยินดีในความสำเร็จ เมื่อเล่าเรียนจนสำเร็จในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง และระดับปริญญาตรี นักเรียนจะได้โอกาสรับฟังปัจฉิมโอวาทจากศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ.เกษม วัฒนชัย องคมนตรี และคณะผู้บริหารของโครงการทุนที่ร่วมแสดงความยินดีในความมานะพยายามจนเรียนสำเร็จหลักสูตร
7. การวิเคราะห์และสร้างงานวิจัยโครงการทุนฯ โครงการนี้ได้ร่วมกับคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยทำการวิจัยตลอดระยะเวลาของโครงการทุนฯ เพื่อถอดบทเรียนและประมวลเป็นองค์ความรู้เพื่อการพัฒนาโครงการทุนการศึกษาที่สำเร็จและมีคุณภาพที่จะเป็นประโยชน์ต่อองค์กรต่างๆ ที่นำไปปรับใช้และช่วยเหลือสังคมในทิศทางเดียวกัน
8. ส่งเสริมและประกาศคุณความดีของนักเรียนทุนฯ โครงการทุนฯ ยังได้ส่งเสริมและสนับสนุนให้สังคมได้รับทราบบทบาทของนักเรียนทุนฯ ที่เติบโตแข็งแกร่งและได้ให้การช่วยเหลือสังคมโดยเฉพาะด้านการศึกษาผ่านองค์กรทางสังคมใดๆ ก็ตาม เพื่อแสดงถึงผลลัพธ์การสร้างคนให้เก่งและดีที่มีจิตอาสาช่วยเหลือสังคมต่อไปได้

ข้อคิด...
การสนับสนุนช่วยเหลือด้าน “การศึกษาของเยาวชน” นับเป็นเรื่องที่องค์กรต่างๆ ในประเทศไทยนิยมเลือกเป็นประเภทกิจกรรมช่วยเหลือสังคมมาตั้งแต่อดีตกาลที่ยังไม่มีการเรียกขานว่าเป็น CSR หรือความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างในยุคปัจจุบัน
ด้วยเหตุผลที่น่าชื่นชมว่าการบริจาคเพื่อช่วยค่าใช้จ่ายให้เด็กๆ มีกำลัง หรือมีโอกาสได้เรียนต่อ หรือเรียนจนจบหลักสูตรเป็นการเพิ่มศักยภาพและให้อนาคตที่ดีขึ้นแก่เยาวชน หรือบางรายได้พลิกชีวิตสู่วิถีทางที่ก้าวหน้าไปมาก นั่นย่อมหมายถึงการสร้างอนาคตของพลเมืองที่มีคุณภาพดีขึ้น
แน่นอนครับ กิจกรรมประเภทที่แค่เอาเงินใส่ซองแจกเด็กแล้วถ่ายรูปเพื่อประชาสัมพันธ์องค์กรแค่นั้น ย่อมไม่ก่อให้เกิดผลดีที่ยั่งยืน
แต่โครงการทุนการศึกษาของกรุงไทยการไฟฟ้า เพื่อสร้างนิสัยรักการอ่านเป็นเครื่องมือสื่อสารในหมู่นักเรียนทุนทุกรุ่น ได้รับรู้ข่าวสารและเป็นเวทีแสดงศักยภาพ
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ.เกษม วัฒนชัย องคมนตรี อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เห็นว่าเป็นโครงการที่มีปณิธานที่ดี เน้นหนักในเรื่องการพัฒนาคน และส่งเสริมด้านการศึกษามาโดยตลอด และการที่เป็นโครงการที่ให้ทุนในระยะยาวจนนักเรียนสำเร็จการศึกษาจึงมีประสิทธิภาพกว่าการมอบทุนให้เป็นครั้งๆ และจบไป
นอกจากนี้ โครงการนี้เป็นกองทุนที่มีการบริหารจัดการได้อย่างดีเยี่ยม มีการดูแลนักศึกษาได้อย่างมืออาชีพ ซึ่งน่าจะเป็นตัวอย่างของหน่วยงานอื่นๆ ที่จะจัดกิจกรรมในลักษณะนี้ เพราะเรื่องการศึกษาเป็นเรื่องสำคัญ มีส่วนช่วยเปลี่ยนวิถีชีวิตของเด็ก ทำให้มีโอกาสมากขึ้นหลังสำเร็จการศึกษาและมีงานทำ
คุณหมอเกษม มีมุมมองต่อเรื่องคุณภาพการศึกษาไทยว่า ควรเน้นให้มีความรู้คู่ความดีไปด้วยกัน ซึ่งทางกรุงไทยการไฟฟ้าก็เน้น 2 เรื่องนี้ มีการจัดกิจกรรมที่เน้นเรื่องความดี ดังนั้น กระทรวงศึกษาธิการจึงควรเข้ามาดูแลในแนวนี้ด้วย ขณะที่ภาคธุรกิจเอกชนก็ควรมาช่วยกันยกระดับคุณภาพการศึกษาให้มากขึ้น
ดังนั้น ด้วยหลักเกณฑ์และระบบการบริหารโครงการทุนการศึกษาของกรุงไทยการไฟฟ้าที่มุ่งมั่นเอาจริงในการสร้างเยาวชนที่ใฝ่ดี ใฝ่เรียนให้สำเร็จทั้งการเรียนและการเป็นคนดีด้วยความเอาใจใส่ดูแลอย่างเป็นกระบวนการ
เด็กๆ ได้ทุนการศึกษาจึงเจริญวัยพร้อมการศึกษาและการหล่อหลอมให้เกิดวินัยและความคิด เขาเหล่านี้จึงเกิดจิตสำนึกที่ดีและรำลึกถึงคุณความดีที่ได้รับจากองค์กรธุรกิจที่ดี
ความรู้สึกที่ผมสัมผัสได้จากการไปร่วมงานปัจฉิมนิเทศที่จัดให้นักเรียนทุนการศึกษาของบริษัทกรุงไทยการไฟฟ้า ก็ยังประทับใจในโอวาทของท่านองคมนตรี นพ.เกษม วัฒนชัย และซาบซึ้งกับการกล่าวความรู้สึกตื้นตันของตัวแทนนักเรียนทุนที่ยืนยันถึงจุดเปลี่ยนชีวิตซึ่งเป็นผลจากการได้ทุนการศึกษา
จากครอบครัวเด็กยากจน บางคนครอบครัวมีปัญหา เมื่อได้โอกาสเรียนต่อด้วยทุนการศึกษาจนสามารถสอบเข้ามหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียง วันนี้กลายเป็นคนดีมีวิชาชีพ มีหน้าที่การงานเป็นที่ยอมรับของสังคม และมีส่วนช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของครอบครัวให้ดีขึ้นด้วย
suwatmgr@gmail.com