ไขความลับทางวิทยาศาสตร์ ทำไมการนอนไม่พอ จึงทำให้เป็น 'โรคอ้วน'

ด้วยไลฟ์สไตล์ในยุคปัจจุบัน การนอนน้อยกว่า 6-7 ชั่วโมงหรือน้อยกว่านั้น กลายเป็นเรื่องปกติของใครหลายคน กระทั่งเกิดเป็นวลีฮิตอย่าง “นอนน้อยแต่นอนนะ” แต่สิ่งที่น่ากังวลคือ การอดนอนไม่ได้ส่งผลให้ร่างกายอ่อนเพลีย แต่ยังเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้เกิด “โรคอ้วน” อย่างเงียบ ๆ เราจะพาไปไขความลับทางวิทยาศาสตร์ว่า ทำไมการนอนไม่พอจึงทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้อย่างน่าประหลาดใจ

กลไกทางฮอร์โมน: เมื่อความหิวเข้ามาควบคุม

สาเหตุหลักที่เชื่อมโยงการอดนอนกับโรคอ้วนคือการรบกวนความสมดุลของฮอร์โมนที่ควบคุมความอยากอาหารในร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งฮอร์โมน 2 ชนิดนี้ ได้แก่

เกรลิน (Ghrelin): หรือที่รู้จักกันในนาม “ฮอร์โมนแห่งความหิว” เมื่อร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ ระดับของฮอร์โมนเกรลินจะเพิ่มสูงขึ้น ทำให้สมองได้รับสัญญาณว่าร่างกายต้องการอาหารมากขึ้น โดยเฉพาะอาหารที่มีแคลอรี่สูงและคาร์โบไฮเดรตสูง

เลปติน (Leptin): หรือ “ฮอร์โมนแห่งความอิ่ม” ฮอร์โมนนี้ทำหน้าที่ส่งสัญญาณไปยังสมองว่าคุณอิ่มแล้วและควรหยุดกิน เมื่อคุณอดนอน ระดับของฮอร์โมนเลปตินจะลดลง ทำให้ความรู้สึกอิ่มลดลงและนำไปสู่การกินมากเกินความจำเป็น

ดังนั้น การนอนน้อยจึงทำให้คุณรู้สึกหิวมากขึ้นและอิ่มน้อยลง ซึ่งเป็นสูตรสำเร็จของภาวะน้ำหนักเกินในที่สุด

เมื่อสมองไม่ทำงาน คุณมีแนวโน้มที่จะกินอาหารไม่มีประโยชน์

นอกจากผลกระทบต่อฮอร์โมนแล้ว การอดนอนยังส่งผลเสียต่อการทำงานของสมองส่วนหน้า ซึ่งทำหน้าที่ในการตัดสินใจและการควบคุมตนเอง เมื่อสมองส่วนนี้ทำงานได้ไม่เต็มที่ คุณจะมีแนวโน้มที่จะเลือกกินอาหารที่ไม่มีประโยชน์ เช่น อาหารแปรรูป ขนมหวาน หรืออาหารที่มีไขมันสูง

นอกจากนี้ งานวิจัยยังพบว่าการอดนอนทำให้การเผาผลาญในร่างกายลดลง และร่างกายจะสะสมพลังงานในรูปของไขมันมากขึ้นอีกด้วย

ทั้งนี้ ข้อมูลจากสถาบันการแพทย์และงานวิจัยหลายแห่งยืนยันตรงกันว่า การนอนหลับอย่างเพียงพอเป็นหัวใจสำคัญของการควบคุมน้ำหนักที่ยั่งยืน โดยสถาบันโรคเบาหวานและโรคทางเดินอาหารแห่งชาติของสหรัฐฯ (NIDDK) และ Harvard T.H. Chan School of Public Health ต่างระบุว่าการนอนน้อยกว่า 6-7 ชั่วโมงต่อคืน เป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคอ้วน

ดังนั้น หากคุณกำลังมองหาวิธีลดน้ำหนักอย่างมีประสิทธิภาพ การให้ความสำคัญกับการนอนหลับที่มีคุณภาพในแต่ละคืนถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญไม่แพ้การควบคุมอาหารและการออกกำลังกายเลย

.................
แหล่งอ้างอิง:
Harvard T.H. Chan School of Public Health. Sleep and Weight Gain. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/sleep-and-weight-gain/
National Sleep Foundation. Sleep and Obesity. https://www.thensf.org/sleep-and-obesity/
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). Tips to Help Your Child Maintain a Healthy Weight. https://www.niddk.nih.gov/health-information/weight-management/tips-help-child-healthy-weight