ต่อมลูกหมากคืออวัยวะที่มีลักษณะ ทรงกลมคล้ายลูกวอลนัทอยู่บริเวณรอบท่อปัสสาวะส่วนต้น ใต้ต่อกระเพาะปัสสาวะของผู้ชาย ทำหน้าที่สร้างน้ำหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ ทำให้น้ำอสุจิไม่เกาะกันเป็นก้อนเหนียว ความผิดปกติของต่อมลูกหมากมีได้ตั้งแต่ ภาวะต่อมลูกหมากอักเสบ ต่อมลูกหมากโตจนไปถึงมะเร็งต่อมลูกหมาก
โดยอันดับ 1 ที่พบคือโรคต่อมลูกหมากโต หรือ BTH (Benign prostate hyperplasia) สูงถึง 80% พบในผู้ชายอายุ 45 ปีขึ้นไป รองลงมาคือโรคมะเร็งต่อมลูกหมากพบได้ 18% ซึ่งในไทย พบว่ามีผู้เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากสูงอยู่ใน 10 อันดับต้นของโรคมะเร็งทุกชนิด และต่อมลูกหมากอักเสบอีก 2%
อาการของทั้ง 3 ภาวะมักจะพบร่วมกัน วินิจฉัยแยกโรคจากอาการอย่างเดียวค่อนข้างยากจำเป็นจะต้องตรวจเพิ่มเติม
อาการบอกโรคของภาวะผิดปกติของต่อมลูกหมาก
1. ปัสสาวะขัด
2. ปัสสาวะบ่อยโดยเฉพาะตอนกลางคืน
3. กลั้นปัสสาวะไม่อยู่หรือต้องเป็นปัสสาวะจนกว่าจะออก
4. ปัสสาวะไม่พุ่งสะดุดเป็นช่วงช่วงมีปัสสาวะหยดเมื่อใกล้จะสุด รู้สึกปัสสาวะไม่สุด
5. ยืนนานกว่าจะปัสสาวะออกหรือปัสสาวะไม่ออกเฉียบพลัน
6. ปวดปัสสาวะรุนแรงหรือมีภาวะเลือดออกจากทางเดินปัสสาวะเป็นเลือดสด หรือปนมากับน้ำอสุจิ
เมื่อพบปัญหาเหล่านี้แนะนำพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมเพื่อจะได้ทราบปัญหาที่แท้จริง โดยเฉพาะการคัดกรองความเสี่ยงเกี่ยวกับเรื่องมะเร็ง แนะนำว่า ผู้ชายทุกคนเมื่อถึงวัย 40 ปีขึ้นไปควรได้รับการตรวจเลือดดูค่า PSA ซึ่งเป็นค่าบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมากหากพบว่ามีค่า PSA สูงกว่าเกณฑ์ปกติจะได้ตรวจ ในเชิงลึกต่อไป
วิธีการตรวจวินิจฉัย
1. ซักประวัติเพื่อตรวจสอบอาการ
2. การตรวจเลือดค่า PSA ตรวจปัสสาวะและตรวจวัดความแรงของสายปัสสาวะ
3. การอัลตราซาวด์ดูขนาดต่อมลูกหมาก
4. การตรวจคลำต่อมลูกหมากผ่านทางทวารหนัก
ในกรณีที่พบ ความผิดปกติของต่อมลูกหมากสิ่งแรกที่จะได้รับคือยาที่ช่วยทำให้อาการปัสสาวะดีขึ้น แต่ไม่ได้มีผลช่วยลดขนาดต่อมลูกหมาก แต่มีข้อดีในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ คนไข้ส่วนใหญ่จะต้องกินยาไปตลอดชีวิต หรือ สุดท้ายต้องผ่าตัดเอาต่อมลูกหมากออก ซึ่งมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากการผ่าตัด
แนวทางการรักษาทางเลือกของภาวะต่อมลูกหมากโต จะแก้ปัญหาจากกลไกที่ทำให้ต่อมลูกหมากโต
- คุมอาหาร โดยเฉพาะลด น้ำตาล ไขมันทรานส์ ของทอด อาหารแปรรูป เนื้อแดง เน้นกินโปรตีนเนื้อขาว เช่น ปลา ไก่ ไข่ เพิ่มผักโดยเฉพาะกลุ่มเครื่องเทศฤทธิ์ร้อน มะเขือเทศที่โดนความร้อน (เพื่อต้องการสารไลโคปีน) การคุมอาหารแบบนี้จะทำให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น และจำกัดอาหารที่กระตุ้นฮอร์โมนเพศชายมากจนเกินไป
- การใช้สมุนไพรตามตำรับแพทย์แผนไทย ที่มีสรรพคุณในการละลายของเสียที่คั่งอยู่ในต่อมลูกหมาก จนทำให้ต่อมลูกหมากโต
- การนวดกดจุด โดยแพทย์แผนไทย เพื่อกระตุ้นระบบการไหลเวียนเลือด ให้สามารถช่วยจัดการของเสียที่ค้าง อยู่ในต่อมลูกหมากให้ออกไปได้ดีขึ้น
สำหรับใครที่มีปัญหาสุขภาพ สามารถเข้ามาปรึกษาได้ที่ MW wellness https://mw-wellness.com/ มีเจ้าหน้าที่ และแพทย์ประจำที่มีความเชี่ยวชาญ และประสบการณ์ด้านการดูแลอย่างครบวงจร