อาการที่โรคโควิด-19 แสดงให้ผู้ป่วยเห็นนั้น คือ อาการเหนื่อยหอบ และ หายใจไม่ทัน ซึ่งนอกจากจะสังเกตอาการได้จากภายนอกได้แล้ว เรายังสามารถตรวจได้จากค่าออกซิเจนในเลือดได้ด้วย ซึ่งถ้ามีค่าน้อยกว่าค่าปกติแล้วนั่น ให้สังเกตไว้ก่อนเลยว่ามีความเสี่ยงอันตรายกว่าปกติแน่ ๆ
ค่าออกซิเจนในเลือด คืออะไร
ในตามปกติแล้ว เลือดของคนเรานั้นจะมีออกซิเจนจากการที่ร่างกายหายใจเอาออกซิเจนเข้าสู่ปอด แล้วร่างกายต้องการออกซิเจนที่เพียงพอเพื่อให้การทำงานในทุกระบบอวัยวะ เป็นไปได้ตามปกติ แต่ปัจจัยที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงของภาวะดังกล่าวนี้นั้น ก็มีอยู่หลายอย่างเช่นกัน เช่น โรคปอด โรคที่เกี่ยวกับหลอดลม โรคถุงลมโป่งพอง โรคหัวใจ โรคไต ภาวะน้ำท่วมปอด ไปจนถึงภาวะอ้วน และคนที่สูบบุหรี่จัด เป็นต้น
หากออกซิเจนในเลือดต่ำจะมีอาการอย่างไรบ้าง?
สำหรับอาการคร่าวๆ ที่อาจจะตีความได้ว่าเป็นภาวะดังกล่าวนั้น มีดังนี้
-ผิวหนังมีความซีด หรือเป็นสีเขียวคล้ำ
-มีอาการไอ คลื่นไส้อาเจียน หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
-วิงเวียนหรือปวดศีรษะ
-มีเหงื่อออกมาก รู้สึกร้อน ๆ หนาว ๆ วูบวาบตามตัว มือเท้าชา
-เกิดอาการหายใจลำบาก ถี่ หรือมีเสียงหวีด
-รู้สึกกระสับกระส่าย กระวนกระวาย
-ตาพร่ามัว สับสน มึนงง ซึม
-ด้านการรับรู้ตัวลดลง ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอก หากปล่อยไว้อาจเกิดอาการเพ้อ ชัก หมดสติ อาจเข้าสู่ภาวะโคม่า และอาจเสียชีวิตได้
ขณะที่วัยเด็ก ก็สามารถมีอาการแบบเดียวกับผู้ใหญ่ แต่ก็ต้องมีการสังเกตอาการต่อไปนี้ด้วย คือ
-ดูอ่อนเพลีย รู้สึกไม่สบายตัว
-มีการเลิกสนใจของเล่น หรือสิ่งที่เด็กเคยสนใจ
-เด็กบางรายอาจจะมีการนั่งเอนตัวไปทางด้านหน้า เนื่องจากทำให้หายใจได้สะดวกขึ้น
-ด้านเด็กบางคนที่มีโรคเกี่ยวกับระบบหายใจ อาจมีอาการหายใจทางปากและมีน้ำลายไหลออกมามากผิดปกติ
ขณะเดียวกัน แม้ว่าในผู้ป่วยบางราย อาจไม่พบอาการบ่งชี้ข้างต้น แต่ก็สามารถตรวจสอบระดับออกซิเจนในเลือดได้ โดยการใช้เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว หากพบว่ามีค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนต่ำกว่า 90% นั่นแปลว่าเกิดภาวะพร่องออกซิเจน ดังนั้น หากสังเกตแล้วพบอาการบ่งชี้ข้างต้น หรือพบว่าระดับออกซิเจนต่ำกว่าปกติแม้ไม่มีอาการ ก็ควรรีบนำตัวไปพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาทันที
ถามว่า ค่าออกซิเจนในเลือก กับโควิด-19 เกี่ยวข้องกันอย่างไร คำตอบคือ อาการที่ส่งสัญญาณของผู้ป่วยโควิด-19 คือ อาการเหนื่อยหอบ มีการหายใจไม่ทัน ซึ่งนอกจากสังเกตอาการจากภายนอกได้แล้ว เราก็สามารถเช็คได้จากการตรวจหาค่าออกซิเจนได้เช่นกัน โดยหาค่าความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือดได้จาก เครื่องมือที่เรียกว่า Pulse Oximeter หรือเครื่องวัดออกซิเจนในเลือดจับที่นิ้วของผู้ป่วย ก็สามารถบอกค่าได้ว่า ออกซิเจนในร่างกายนั้นมีปริมาณเท่าไหร่ ซึ่งก็เหมือนกับการวินิจฉัยภาวะร่างกายเบื้องต้นของผู้ป่วยได้ดี และแม่นยำมากเพิ่มขึ้นอีก
การเลือกซื้อเครื่องวัดออกซิเจน
เนื่องจากเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว เป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่สามารถหาซื้อมาใช้ที่บ้านได้เหมือนเครื่องวัดความดัน และเครื่องวัดน้ำตาล จึงเป็นอุปกรณ์ที่หาซื้อได้ง่ายตามร้านขายยา หรือในเว็บไซต์ออนไลน์ทั่วไป โดยก่อนเลือกซื้อควรเปรียบเทียบราคาและความคุ้มค่า ก่อนซื้อควรพิจารณาสิ่งต่อไปนี้
-เครื่องที่จะทำการซื้อนั้น มีการใช้งานง่ายหรือไม่
-เครื่องดังกล่าวนั้น มีความแม่นยำสูง และได้มาตรฐานการผลิตหรือไม่
-และข้อสุดท้ายที่ควรดู คือมีคู่มือแนะนำการใช้งานอย่างชัดเจน
อย่างไรก็ดี ค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในเลือด ก็สามารถบอกความเปลี่ยนแปลงของปอดได้และนำมาประเมินถึงความรุนแรงของโรคที่เกิดขึ้นกับปอดได้ด้วยเช่นกัน แต่ก่อนที่จะทำการซื้อนั้น ก็ควรศึกษาวิธีการอ่านค่า เพื่อไม่ให้แปลผลผิดพลาดเช่นเดียวกัน และควรดูอาการอื่นๆ ของโรคมาประกอบด้วย เพื่อความถูกต้องในการรักษาโรคต่อไป