เมื่อไม่นานมานี้ หลายคนคงติดอยู่ในวังวนของ “ละแมะ ละไม่ว่างจริง ๆ อะหรือ อะหรือว่ามีคนอื่น” แค่อ่านก็ได้ยินเสียงและทำนองจากตัวหนังสือแล้วใช่ไหมคะ ตอนนี้มีใครเผลอร้องออกมาบ้าง รู้หรือไม่ว่าพฤติกรรมเหล่านี้มีที่มาจากอาการ “Earworm”
“Earworm” ศัพท์สแลงของอาการ “เพลงติดหู” หรือที่เราเรียกว่า Brainworm , sticky music ชื่อทางวิทยาศาสตร์อีกชื่อหนึ่ง เรียกว่า Involuntary Musical Imagery (INMI) เกิดจากความพยายามของสมองที่จะเติมเต็มช่องว่างในส่วนที่ทำหน้าที่รับการได้ยิน (Auditory cortex) ซึ่งอยู่บริเวณสมองส่วนขมับ (Temporal lobe) โดยเมื่อได้ยินเพลงใดเพลงหนึ่งวนไปเวียนมาหลายครั้ง สมองจะส่งข้อมูลเสียงไปเก็บไว้ในระบบความจำระยะสั้นที่ Phonological loop ซึ่งอยู่ใน Auditory cortex
สิ่งกระตุ้นให้เกิดภาวะเพลงติดหู ได้แก่ เพลงที่ฟังล่าสุด เพลงที่ได้ยินซ้ำ ๆ รวมถึงเพลงที่ได้ยินขณะเครียด หรือเพลงที่เชื่อมโยงถึงเหตุการณ์หรือความทรงจำในอดีต แล้ว “ละแมะ ละไม่ว่างจริง ๆ อะหรือ อะหรือว่ามีคนอื่น” เชื่อมโยงถึงตัวเราได้ยังไงนะ?
และนี่คือคำตอบค่ะ จากการศึกษาของเคลลี จาคูโบว์สกี้ (Kelly Jakubowski) นักจิตวิทยาดนตรี พบว่า คุณสมบัติของเพลงที่มีแนวโน้มจะติดหู มักเป็นเพลงที่มีความโดดเด่นกว่าเพลงอื่น มีท่วงทำนองเป็นเอกลักษณ์ จำง่าย และเป็นเพลงที่ร้องง่าย เนื้อเพลงมีท่อนฮุกร้องซ้ำ ๆ ทำให้ผู้ฟังจดจำได้แค่ท่อนฮุก สมองจึงพยายามหาทางออกจากท่อนฮุกนั้นให้ได้ แต่กลับกลายเป็นคิดวนเวียนวุ่นวายอยู่แต่ท่อนฮุกนั้น
โดยอาการเพลงติดหูเกิดขึ้นได้กับทุกคน และสามารถหายไปได้เองในระยะเวลาสั้น ๆ “Earworm” จึงไม่ใช่โรค แต่เป็นเพียงอาการทางจิตวิทยา
วิธีการสลัดอาการเพลงติดหูแบบง่าย ๆ คือ หลีกเลี่ยงการฟังเพลงก่อนเข้านอน พยายามอย่าฟังเพลงซ้ำบ่อย ๆ และต้องฟังเพลงจนจบ เพื่อเป็นการการเติมช่องว่างในสมองให้เต็ม เป็นต้นค่ะ
ข้อมูลประกอบ : https://www.samitivejhospitals.com/th/เพลงติดหู/
https://www.healthaddict.com/content/”Earworm”--อาการเพลงติดหู--โรคฮิต--หรือแค่คิดไปเอง
เรื่อง : รวินท์นิภา แต้เกียรติเจริญกุล