ในท่ามกลางการใช้ชีวิตของคนเรานั้น “ความทรงจำ” ก็ถือได้ว่าเป็นสิ่งหนึ่งที่เป็นองค์ประกอบให้กับเรา เนื่องจากหากขาดสิ่งดังกล่าวไป ก็จะทำให้มีความยากลำบากในแทบทุกจะด้าน และคงผ่านการใช้ชีวิตประจำวันไปอย่างยากลำบาก ไมมากก็น้อยเลยทีเดียว
แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ก็ยังมีโรคหนึ่งที่มีลักษณะคล้ายอาการดังกล่าวเช่นเดียวกัน แต่โรคนี้กลับไม่แสดงผลข้างเคียงในระยะยาวนัก เนื่องจากว่า โรค Transient global amnesia (TGA) หรือ โรคความจำเสื่อมชั่วคราวนี้ จะไม่ทำปฎิกิริยาต่อคนเรามากนัก เพราะเป็นโรคนี้แค่วันเดียว แล้วทุกอย่างจะกลับมาเหมือนเป็นปกติ ราวกับไม่มีอะไรเกิดขึ้น ซึ่งอาจจะเปรียบเสมือนแค่ว่า เป็นแค่หลับไปหนึ่งตื่น และทุกอย่างจะกลับมาปกติเท่านั้น
ที่มาของโรค “ความจำเสื่อมชั่วคราว”
โรคความจำเสื่อมชั่วคราว หรือ Transient global amnesia (TGA) หมายถึง กลุ่มอาการที่มีการสูญเสียความทรงจำที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน และมีอาการอยู่เพียงชั่วคราวน้อยกว่า 24 ชั่วโมง ซึ่งกลุ่มอาการดังกล่าวเป็นที่รู้จักครั้งแรกในปี 1956 โดยการศึกษาของนายแพทย์ Morris Bender จากประเทศสหรัฐอเมริกา และจากอีกการศึกษาหนึ่งในปีเดียวกันของนายแพทย์ Guyotat ร่วมกับ Courjon ที่ประเทศฝรั่งเศส
ต่อมาในปี 1964 นายแพทย์ Miller Fisher และนายแพทย์ Raymond Adam ได้ตีพิมพ์รวบรวมรายงานผู้ป่วยจำนวน 17 รายและให้คำอธิบายกลุ่มอากาดังกล่าว จนทำให้โรคนี้เริ่มที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในเวลาต่อมา และเริ่มมีการศึกษาเกี่ยวกับโรคนี้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
อาการของ “โรคความจำเสื่อมชั่วคราว”
ในปัจจุบัน สาเหตุของโรคนี้ก็ยังไม่มีคำอธิบายที่แน่ชัด แต่ก็พบได้มากในผู้สูงอายุ และอาการดังกล่าวจะมีการสูญเสียความทรงจำอย่างเฉียบพลัน โดยจะสูญเสียความจำแบบไปข้างหน้าเป็นหลัก หรือ Anterograde amnesia หมายถึง ไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นช่วงเกิดกลุ่มอาการฯได้ ร่วมกับ การสูญเสียความจำแบบย้อนหลัง หรือ Retrograde amnesia หมายถึง ลืมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนเกิดกลุ่มอาการนี้ไม่นาน ตัวอย่างเช่น ไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นก่อนที่จะเริ่มมีอาการครั้งนี้ประมาณ 1 ชั่วโมง เป็นต้น และมักจะเรียกชื่อคนไม่ถูกจึงทำให้เกิดความกังวลอย่างมาก
ในขณะเดียวกัน ผู้ที่มีอาการดังกล่าวจะมีการถามซ้ำๆว่า มาทำอะไร ใครเป็นใคร อยู่ที่ไหน วันนี้วันอะไร และเมื่อบอกไปแล้วก็ยังจำไม่ได้ จึงถามซ้ำ แต่อย่างไรก็ตามจะไม่สูญเสียความจำส่วนที่เกิดขึ้นมานานแล้ว (Remote memory) และพฤติกรรม ความรู้ ความสามารถอื่นๆ ก็ยังเป็นปกติดีไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง
วิธีการรักษา และการดูแลผู้ป่วย
โรค TGA ไม่ต้องทำการรักษาแต่ประการใด เพราะอาการดังกล่าวจะสามารถหายได้เองภายในระยะเวลาประมาณ 1 วัน โดยผู้ป่วยจะมีความทรงจำกลับมาสมบูรณ์เหมือนเดิมทุกประการ ยกเว้นจะสูญเสียความจำในช่วงที่เกิดอาการ และ โรคนี้ TGA มักมีอาการเพียงครั้งเดียวในชีวิต ไม่มีโอกาสที่จะกลับมาเป็นซ้ำอีก แต่จะมีเพียงส่วนน้อยที่เป็นซ้ำอีกอีก
แต่อย่างไรก็ตาม ก็มีข้อแนะนำที่ควรระลึกไว้ นั่นคือ หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่สามรถกระตุ้นให้เกิดอาการของ TGA ได้ เช่น การสัมผัสอุณหภูมิเย็นๆ การแช่น้ำเย็น การออกกำลังกายหนัก และ การมีเพศสัมพันธ์โดยเฉพาะในช่วงที่มีอาการปวดศีรษะ
แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ก็ยังมีโรคหนึ่งที่มีลักษณะคล้ายอาการดังกล่าวเช่นเดียวกัน แต่โรคนี้กลับไม่แสดงผลข้างเคียงในระยะยาวนัก เนื่องจากว่า โรค Transient global amnesia (TGA) หรือ โรคความจำเสื่อมชั่วคราวนี้ จะไม่ทำปฎิกิริยาต่อคนเรามากนัก เพราะเป็นโรคนี้แค่วันเดียว แล้วทุกอย่างจะกลับมาเหมือนเป็นปกติ ราวกับไม่มีอะไรเกิดขึ้น ซึ่งอาจจะเปรียบเสมือนแค่ว่า เป็นแค่หลับไปหนึ่งตื่น และทุกอย่างจะกลับมาปกติเท่านั้น
ที่มาของโรค “ความจำเสื่อมชั่วคราว”
โรคความจำเสื่อมชั่วคราว หรือ Transient global amnesia (TGA) หมายถึง กลุ่มอาการที่มีการสูญเสียความทรงจำที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน และมีอาการอยู่เพียงชั่วคราวน้อยกว่า 24 ชั่วโมง ซึ่งกลุ่มอาการดังกล่าวเป็นที่รู้จักครั้งแรกในปี 1956 โดยการศึกษาของนายแพทย์ Morris Bender จากประเทศสหรัฐอเมริกา และจากอีกการศึกษาหนึ่งในปีเดียวกันของนายแพทย์ Guyotat ร่วมกับ Courjon ที่ประเทศฝรั่งเศส
ต่อมาในปี 1964 นายแพทย์ Miller Fisher และนายแพทย์ Raymond Adam ได้ตีพิมพ์รวบรวมรายงานผู้ป่วยจำนวน 17 รายและให้คำอธิบายกลุ่มอากาดังกล่าว จนทำให้โรคนี้เริ่มที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในเวลาต่อมา และเริ่มมีการศึกษาเกี่ยวกับโรคนี้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
อาการของ “โรคความจำเสื่อมชั่วคราว”
ในปัจจุบัน สาเหตุของโรคนี้ก็ยังไม่มีคำอธิบายที่แน่ชัด แต่ก็พบได้มากในผู้สูงอายุ และอาการดังกล่าวจะมีการสูญเสียความทรงจำอย่างเฉียบพลัน โดยจะสูญเสียความจำแบบไปข้างหน้าเป็นหลัก หรือ Anterograde amnesia หมายถึง ไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นช่วงเกิดกลุ่มอาการฯได้ ร่วมกับ การสูญเสียความจำแบบย้อนหลัง หรือ Retrograde amnesia หมายถึง ลืมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนเกิดกลุ่มอาการนี้ไม่นาน ตัวอย่างเช่น ไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นก่อนที่จะเริ่มมีอาการครั้งนี้ประมาณ 1 ชั่วโมง เป็นต้น และมักจะเรียกชื่อคนไม่ถูกจึงทำให้เกิดความกังวลอย่างมาก
ในขณะเดียวกัน ผู้ที่มีอาการดังกล่าวจะมีการถามซ้ำๆว่า มาทำอะไร ใครเป็นใคร อยู่ที่ไหน วันนี้วันอะไร และเมื่อบอกไปแล้วก็ยังจำไม่ได้ จึงถามซ้ำ แต่อย่างไรก็ตามจะไม่สูญเสียความจำส่วนที่เกิดขึ้นมานานแล้ว (Remote memory) และพฤติกรรม ความรู้ ความสามารถอื่นๆ ก็ยังเป็นปกติดีไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง
วิธีการรักษา และการดูแลผู้ป่วย
โรค TGA ไม่ต้องทำการรักษาแต่ประการใด เพราะอาการดังกล่าวจะสามารถหายได้เองภายในระยะเวลาประมาณ 1 วัน โดยผู้ป่วยจะมีความทรงจำกลับมาสมบูรณ์เหมือนเดิมทุกประการ ยกเว้นจะสูญเสียความจำในช่วงที่เกิดอาการ และ โรคนี้ TGA มักมีอาการเพียงครั้งเดียวในชีวิต ไม่มีโอกาสที่จะกลับมาเป็นซ้ำอีก แต่จะมีเพียงส่วนน้อยที่เป็นซ้ำอีกอีก
แต่อย่างไรก็ตาม ก็มีข้อแนะนำที่ควรระลึกไว้ นั่นคือ หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่สามรถกระตุ้นให้เกิดอาการของ TGA ได้ เช่น การสัมผัสอุณหภูมิเย็นๆ การแช่น้ำเย็น การออกกำลังกายหนัก และ การมีเพศสัมพันธ์โดยเฉพาะในช่วงที่มีอาการปวดศีรษะ
