หากให้นึกถึงพืชผักที่อยู่เคียงข้างกับอาหารจำพวก ผัดซะเป็นส่วนใหญ่แล้ว แน่นอนว่า “ใบโหระพา” ก็เป็นอีกหนึ่งผักจำพวกหนึ่งที่เราๆ ท่านๆ ต่างคุ้นหน้ากันอย่างไม่ต้องสงสัย เพราะว่า ด้วยลักษณะภายนอกของผักชนิดนี้ เป็นผักที่ตกแต่งกับอาหารจำพวกดังกล่าวคราใด ก็มักจะเป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่ง สร้างสีสันให้กับอาหารชนิดนั้น ด้วยรูปทรงที่สวยงามและพาลให้น่ากินอยู่เสมอ
แต่ถ้าให้มองถึง “คุณสมบัติและประโยชน์” ของใบโหระพา แล้ว เชื่อหรือไม่ว่า ผักชนิดนี้แหละ เป็นแหล่งรวมถึงสรรพคุณมากมาย และทุกส่วนของใบดังกล่าวนี้ ช่วยรักษาโรคต่างๆ ได้มากมาย ตั้งแต่ต้นยันปลาย จนหากเรียกกันแบบเล่นๆ แล้ว ใบนี้เป็นใบ “ใบเดียวรักษาได้หลายโรค” ก็คงไม่ผิดนัก
สรรพคุณ
ถ้าแบ่งเป็นจำแนกย่อยๆ ของใบโหระพา แล้ว ขอจำแนกได้ดังต่อไปนี้
ต้น : ช่วยแก้ได้ทั้ง อาการปวดหัว ปวดกระเพาะอาหาร, จุกเสียดแน่น หรือ ท้องเสีย, ประจำเดือนมาไม่ปกติ, ฟกช้ำจากการหกล้ม หรือ กระทบกระแทก กับ งูกัด และ มีน้ำเหลือง ผดผื่นคัน
เมล็ด : ใช้แก้ตาแดง ต้อตา หรือ มีขี้ตามาก, ใช้เป็นยาระบาย และ มีรสชุ่มคอ เมื่อถูกน้ำจะพองตัวเป็นเมือก
ราก : นำมาช่วยกำจัดแผล และ หนองเรื้อรัง ได้ด้วย
การใช้ประโยชน์
นอกจากการประกอบอาหารอย่างที่กล่าวไปแล้ว “ใบโหระพา” ก็ยังมีประโยชน์ ช่วยรักษาเพิ่มเติมได้ ดังนี้
ใบ : มีลักษณะสีเขียวเข้ม เป็นแหล่งที่สำคัญของสารเบต้าแคโรทีน ซึ่งช่วยในการต้านอนุมูลอิสระ อันเป็นปัจจัยในการเกิดโรคมะเร็ง โรคหัวใจขาดเลือด และน้ำคั้นจากใบ สามารถดื่มแก้ระคายเคืองในลำคอ นอกจากนี้ใบสด มีสรรพคุณ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลมจากลำไส้ ช่วยย่อยอาหาร
และหากเป็นกลากเกลื้อน ให้ใช้ใบสด 15 - 20 ใบ ตำบดใช้น้ำที่ได้ทาบริเวณที่เป็นกลากเกลื้อน วันละ 2 - 3ครั้ง อาการของกลากเกลื้อนจะค่อย ๆ หายไป
ยอดอ่อน : ต้มกับน้ำดื่มคล้ายกับน้ำชาหรือกินสด ช่วยแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แถมยังช่วยให้เจริญอาหาร
เมล็ด : เมล็ดที่แก่มีสรรพคุณใช้เป็นยาขับปัสสาวะและเป็นยาระบายอ่อน ๆ แก้อาการท้องผูก เนื่องจากเมล็ดเมื่อถูกน้ำจะพองตัวเป็นเมือกช่วยในการขับถ่ายได้สะดวก
แต่ถ้าให้มองถึง “คุณสมบัติและประโยชน์” ของใบโหระพา แล้ว เชื่อหรือไม่ว่า ผักชนิดนี้แหละ เป็นแหล่งรวมถึงสรรพคุณมากมาย และทุกส่วนของใบดังกล่าวนี้ ช่วยรักษาโรคต่างๆ ได้มากมาย ตั้งแต่ต้นยันปลาย จนหากเรียกกันแบบเล่นๆ แล้ว ใบนี้เป็นใบ “ใบเดียวรักษาได้หลายโรค” ก็คงไม่ผิดนัก
สรรพคุณ
ถ้าแบ่งเป็นจำแนกย่อยๆ ของใบโหระพา แล้ว ขอจำแนกได้ดังต่อไปนี้
ต้น : ช่วยแก้ได้ทั้ง อาการปวดหัว ปวดกระเพาะอาหาร, จุกเสียดแน่น หรือ ท้องเสีย, ประจำเดือนมาไม่ปกติ, ฟกช้ำจากการหกล้ม หรือ กระทบกระแทก กับ งูกัด และ มีน้ำเหลือง ผดผื่นคัน
เมล็ด : ใช้แก้ตาแดง ต้อตา หรือ มีขี้ตามาก, ใช้เป็นยาระบาย และ มีรสชุ่มคอ เมื่อถูกน้ำจะพองตัวเป็นเมือก
ราก : นำมาช่วยกำจัดแผล และ หนองเรื้อรัง ได้ด้วย
การใช้ประโยชน์
นอกจากการประกอบอาหารอย่างที่กล่าวไปแล้ว “ใบโหระพา” ก็ยังมีประโยชน์ ช่วยรักษาเพิ่มเติมได้ ดังนี้
ใบ : มีลักษณะสีเขียวเข้ม เป็นแหล่งที่สำคัญของสารเบต้าแคโรทีน ซึ่งช่วยในการต้านอนุมูลอิสระ อันเป็นปัจจัยในการเกิดโรคมะเร็ง โรคหัวใจขาดเลือด และน้ำคั้นจากใบ สามารถดื่มแก้ระคายเคืองในลำคอ นอกจากนี้ใบสด มีสรรพคุณ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลมจากลำไส้ ช่วยย่อยอาหาร
และหากเป็นกลากเกลื้อน ให้ใช้ใบสด 15 - 20 ใบ ตำบดใช้น้ำที่ได้ทาบริเวณที่เป็นกลากเกลื้อน วันละ 2 - 3ครั้ง อาการของกลากเกลื้อนจะค่อย ๆ หายไป
ยอดอ่อน : ต้มกับน้ำดื่มคล้ายกับน้ำชาหรือกินสด ช่วยแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ แถมยังช่วยให้เจริญอาหาร
เมล็ด : เมล็ดที่แก่มีสรรพคุณใช้เป็นยาขับปัสสาวะและเป็นยาระบายอ่อน ๆ แก้อาการท้องผูก เนื่องจากเมล็ดเมื่อถูกน้ำจะพองตัวเป็นเมือกช่วยในการขับถ่ายได้สะดวก
