อยากรู้ไหม? เด็ก (และไม่เด็ก) ซื้ออะไรในเกม

จากควันหลงไม่เลิกของเหตุการณ์ "คุกกี้รัน" บิลหลักแสน ทางทีมงานผู้จัดการเกมก็ขอนำเสนอเบื้องหลังกลเม็ดของบรรดาเกมฟรีสำหรับคนไม่ชำนาญทั้งหลายซึ่งอาจจะยังสงสัยอยู่ว่าทำไมถึงต้องจ่ายเงิน และหวังว่าจะเป็นแนวทางในการรับมือทำความเข้าใจกับลูกหลานยันเด็กโข่งของท่านได้ ก่อนที่จะด่วนตัดสินใจหักดิบห้ามเล่นหรือปล่อยผีเกินไปจนนำไปสู่อันตรายในภายหลัง

ขึ้นชื่อว่าเกมแล้ว สิ่งสำคัญที่จะดึงดูดสร้างความพอใจคือแต้มคะแนนที่เป็นตัวบ่งบอกว่าคนเล่นมีความสำเร็จมากน้อยเพียงใด วิวัฒนาการมาตั้งแต่ตัวเลขธรรมดาเล่นแล้วจบใช้อวดคนอื่นบ้าง ไปจนถึงการเพิ่มคุณสมบัติพิเศษให้คล้ายเงินทองในชีวิตจริงสามารถนำไปต่อยอดได้ และในเกมหนึ่งเกมก็อาจใช้แต้มคะแนนปะปนกันหลายชนิดประเภทเป็นรากฐานของระบบที่จะพูดถึงกันในครั้งนี้

"เพชร" เลอค่า หาใช่ของฟรี

ก่อนจะไปถึงขั้นล่อลวงคนเล่น สิ่งหนึ่งที่เกมฟรีทั้งหลายเห็นพ้องต้องกันคือเทคนิกวิธีจ่ายเงิน แทนที่จะแปะป้ายราคาจริงหน้าบริการต่างๆ แบบประเจิดประเจ้อก็ต้องหารูปแบบที่สะดวกทั้งกับคนซื้อและคนขาย เป็นมาตรฐานสากลที่มักจะมีการสอนขั้นตอนวิธีใช้จ่ายให้คนเล่นตั้งแต่ตอนเปิดลองครั้งแรก

สิ่งที่เรียกกันติดปากว่า "เพชร" คือหน่วยเงินพิเศษที่คนเล่นต้องควักเงินโลกจริงซื้อเพื่อเอาไปใช้แลกความสะดวกในเกม แม้จะมีหน้าตาและชื่อเรียกต่างกันไป แต่บริษัทส่วนใหญ่ก็พยายามทำให้ออกมาในรูปแบบอัญมนีที่ดูเลอค่ามีราคา ถือเป็นหนึ่งในลูกเล่นหลอกตาที่ผ่านการศึกษาพิสูจน์มาแล้ว

นอกจากเพชร เกมส่วนใหญ่มักจะมีหน่วยเงินรองอีกอย่างน้อยหนึ่งอันที่สามารถหาได้ง่ายกว่าเพียงแค่เล่นไปตามปกติ มีคุณสมบัติใช้จ่ายซื้อความคืบหน้าทั่วไป แม้จะเป็นคนที่ไม่ยอมควักเงินจริงหรือพวกกระเป๋าหนักต่างก็ยังต้องพึ่งพาหน่วยเงินอันนี้ และมักจะมีสาเหตุให้ต้องสะสมจำนวนมหาศาลเป็นส่วนหนึ่งของวิธีเอาชนะและดึงดูดคนให้กลับมาเล่นซ้ำเรื่อยๆ

คุณสมบัติของหน่วยเงิน "เพชร" ที่จะทำให้คนเสียเงินจริงซื้อนั้นมีอยู่หลายวิธี ซึ่งเกมต่างๆ อาจใช้เพียงบางข้อหรือจัดเต็มล่อไปเกือบหมด โดยมีอันที่โดดเด่นดังต่อไปนี้

เวลาเป็นเงินเป็นทอง - การเล่นได้ตลอดตามใจชอบถือเป็นคุณสมบัติที่ล้มหายตายไปจากยุคเล่นฟรี เกมส่วนใหญ่มักใช้วิธีจำกัดจำนวนครั้งที่คนจะเล่นได้แล้วเมื่อหมดก็ต้องนั่งรอเวลาในโลกจริงผ่านไปถึงระดับหนึ่งจึงจะมีโอกาสใหม่ ถ้าใครไม่อยากรอก็ต้องหยอดเพชรเข้าไป

เงินต่อเงิน - ตามที่อธิบายไว้ข้างต้น เกมส่วนใหญ่มักมีหน่วยเงินรองอีกอันสำหรับใช้งานทั่วไปซึ่งต้องเล่นซ้ำเพื่อเก็บสะสมเป็นจำนวนมาก หนึ่งในทางเลือกของคนที่ไม่อยากทนเล่นซ้ำๆ น่าเบื่อหน่ายคือการนำเพชรไปแลกเป็นหน่วยเงินรองอันนี้โดยตรง

ตัวละคร-ของวิเศษ - การจะเข้าไปผจญภัยในเกม ผู้เล่นต้องมี "ตัวละครแทนตนเอง" เพื่อลงไปต่อสู้ฝ่าฟันอุปสรรคต่างๆ ซึ่งแน่นอนว่าทุกคนย่อมอยากได้ความเก่งกาจแข็งแรงกว่าใครจนเปิดช่องทางให้เพชรเข้ามาเกี่ยวข้อง เป็นทางเลือกระหว่างวิธีจ่ายเงิน (จริง) ได้ใช้ทันทีหรือเก็บเงิน (ในเกม) อีกสักปีค่อยมาซื้อ

พนันขันต่อ - ปัญหาที่มาพร้อมบรรดาตัวละครและของวิเศษคือบางเกมอาจปราณีขายให้คนเล่นโดยตรง แต่บางเกมก็ใช้วิธีที่เหนือชั้นกว่าคือการขายแบบเสี่ยงโชคคิดราคาถูกๆ แต่ไม่สามารถเลือกของที่ต้องการได้ ต้องวัดดวงเปิดกล่องหมุนสล็อตจนถ้าเผลอปล่อยให้ผีพนันประทับทรงเมื่อใดก็เป็นอันล่มจมเมื่อนั้น

ซื้อได้แม้ชัยชนะ - ในขณะที่หลายเกมมักจะมาแนวเล่นง่ายๆ คลายเครียดสำหรับคนทั่วไป บริษัทบางแห่งก็มีแนวคิดทำเกมแบบยากความท้าทายสูงเพื่อล่อลวงนักเล่นอีกประเภทเช่นกัน ซึ่งเมื่อพลาดท่าแพ้ให้กับโจทย์มหาหินที่ผู้สร้างตั้งขึ้นมา การจ่ายเงินจริงเพื่อใช้สิทธิ์เล่นต่อจนชนะก็เป็นวิธีหนึ่ง เหมือนเกมตู้หยอดเหรียญที่เคยฮิตเมื่อหลายสิบปีก่อน

สิทธิพิเศษอื่นๆ เหนือระดับ - แทบทุกอย่างในเกมล้วนมีช่องทางให้แปลงเป็นเงินได้ ยกตัวอย่างกรณีที่มีของให้สะสมสนุกสนาน สิ่งหนึ่งที่มักจะตามมาคือช่องเก็บที่สุดแสนจะจำกัดจำเขี่ยจนต้องจ่ายเงินจริงเพื่อขยายเพิ่ม หรือบางเกมก็ออกแนวยิ่งเพื่อนช่วยเล่นเยอะยิ่งได้เปรียบ แต่ถ้าอยากคบเพื่อนจำนวนมากกว่าที่กำหนดไว้ก็ต้องควักเนื้อด้วย

นอกจากวิธีขายเพชรแล้ว เกมบางเกมก็อาจมีวิธีอื่นที่เรียบง่ายตรงไปตรงมามากกว่าจากเป้าหมายระบบการเล่นที่แตกต่างกัน ซึ่งแม้แต่เกมที่ตั้งขายในราคาถูกก็จะมีตัวเลือกลักษณะนี้ให้คนเสียเงินเพิ่มได้อีก ไม่จำกัดเพียงแค่บรรดาเกมแจกฟรีเพียงอย่างเดียว

เพิ่มฉาก - มักใช้กันในเกมที่เล่นแบบท้าทายตนเองไม่เน้นแข่งกับคนอื่นมาก เมื่อคนชนะได้ทุกอย่างแล้วอยากเล่นต่ออีกก็จะมีทางเลือกให้ซื้อด่านใหม่เพิ่มความท้าทายกว่าเดิม เป็นแนวคิดคล้ายกับเกมในยุคเก่าที่ขายขาดทีเดียวแต่นำมาซอยแบ่งย่อยให้เล่นทีละส่วนในราคาที่ถูกกว่า

โฆษณาพาไม่เพลิน - แม้คนเล่นจะไม่ยอมควักจ่ายสักแดง ผู้สร้างก็ยังมีช่องทางทำเงินจากการแฝงป้ายโฆษณาในเกม ตั้งแต่ระดับพื้นๆ อยู่ในตำแหน่งเดิมประจำถึงขั้นกระหน่ำกันเต็มหน้าทุก 3 นาทีราวกับเกมโชว์โทรทัศน์ และถ้าอยากตัดความรำคาญเหล่านี้ก็จะมีทางเลือกให้ยอมจ่ายเงินได้

สำหรับเกมประเภทขายเพชรทั้งหลาย ผู้ไม่คุ้นเคยกับวงการอาจสงสัยว่าถ้าขูดเลือดขูดเนื้อกันขนาดนี้แล้วทำไมยังมีคนเล่นกันนับล้าน หรือว่าทุกคนจะยอมหน้ามืดควักเงินจ่ายกันแบบไม่คิดหน้าคิดหลังจนทำให้บริษัทเหล่านี้รวยไม่รู้เรื่อง

คำตอบก็คือ คนเล่นส่วนใหญ่กว่าครึ่งหรืออาจมากถึงเก้าในสิบนั้นไม่เคยจ่ายเงินเลย

เกมเหล่านี้ต่างก็มีช่องทางให้คนเล่นเอาชนะ โดยส่วนใหญ่จะมีการแจกเพชรในปริมาณน้อยนิดเพื่อล่อให้คนไปซื้อเพิ่ม แต่ถ้ารู้จักใช้ให้คุ้มก็ไม่จำเป็นต้องเปลืองเงินจริง ยิ่งถ้ารู้จักหาข้อมูลและมีความอดทนยับยั้งชั่งใจพอก็ไม่ใช่เรื่องยากที่จะทำผลงานก้าวหน้าไปไกลได้ ส่วนอีกสาเหตุหนึ่งคือจำนวนคนเล่นที่เอามาโฆษณาคุยโวนั้นก็มีจำนวนไม่น้อยที่เป็นแค่ "ตัวเลขลม"ได้ลองทีเดียวหรือไม่นานก็ลบทิ้ง

ข้อมูลการทำรายได้ของเกมฟรีในระดับโลกมีสถิติบ่งชี้ออกมาว่า คนบางส่วนที่ยอมจ่ายนั้นอาจมือเติบชนิดที่บิลหลักพันหลักหมื่นแลดูธรรมดาไม่น่าตกใจ เป็นแหล่งรายได้สำคัญของเกมฟรี มิใช่ว่าคนเล่นส่วนใหญ่จำนวนมากจะยอมควักกระเป๋าตนเองกันได้ง่ายๆ

หากกังวลใจว่าสิ่งเหล่านี้ดูคล้ายอบายมุข อีกทางเลือกหนึ่งของผู้ปกครองคือการสรรหาเกมประเภทขายขาดทีเดียวมาให้บุตรหลานเล่น เพราะเกมเหล่านี้จะมีคุณภาพสูงตั้งใจสร้างมากกว่าและเน้นให้เล่นซ้ำได้เรื่อยๆ แม้จะผ่านไปหลายปี เมื่อเทียบกับเกมเล่นฟรีซึ่งออกแนวฉาบฉวยตีหัวเข้าบ้านและทุกอย่างพร้อมจะอันตรธานหายไปทันทีที่คนสร้างรู้สึกว่าไม่คุ้มทุน

คำว่า "Free To Play" เป็นภาษาฝรั่งที่แปลแบบทั่วไปว่า "เล่นได้ฟรี" แต่หากจะตีความในแบบของคนที่รู้ทันก็อาจแปลว่า "มีอิสระเสรีที่จะเล่น (หรือไม่เล่น)" ได้เช่นกัน



*ทีมงานผู้จัดการเกม เรียนเชิญผู้อ่านทุกท่านร่วมเป็นแฟนเพจ ManagerGame ทางเฟซบุ๊กเพื่อเพิ่มช่องทางการรับรู้ข่าวสารวงการเกมครับ*