โดย : บอน บอระเพ็ด (skbon109@hotmail.com)
แม้จะมีตำแหน่งมือกีตาร์ลีดในวง “คาราบาว” แต่ “ปรีชา ชนะภัย” หรือ “เล็ก คาราบาว” ก็มีบทเพลงที่เขาขับร้องเองจนโด่งดังอยู่หลากหลาย ทั้งในนามวงคาราบาว (อัลบั้มละ 1-2 เพลง) และในนามผลงานเดี่ยวส่วนตัว
เพลงของน้าเล็กหลายต่อหลายเพลงมักจะพูดถึงเรื่องครอบครัว หยิบยกปัญหาโดยเฉพาะกับเรื่องราวของ “เด็ก ๆ” ในต่างมิติหลากหลายมุมมอง นับเป็นศิลปินที่สร้างสรรค์ผลงานเกี่ยวกับเด็ก ๆ ไว้เป็นจำนวนมากคนหนึ่งของเมืองไทย
และเนื่องในโอกาสวันเด็กปี พ.ศ. 2563 ผมขอคัดสรร บทเพลงเด็กเด็ด ๆ ของ น้าเล็ก คาราบาว ที่ร้องร่วมกับวงคาราบาวมาฝากกัน ซึ่งล้วนต่างเป็นบทเพลงที่สะทกสะท้อนปัญหาเรื่องครอบครัว ปัญหาของเด็กในสังคมไทยออกมาได้เป็นอย่างดี
1.ลอยหาย (อัลบั้ม : แป๊ะขายขวด)
ลอยหาย : บทเพลงลำดับที่ 2 ของน้าเล็กที่ขับร้องกับวงคาราบาว (เพลงแรก “เมากีตาร์”) เพลงนี้เป็นบัลลาดช้า ๆ เนื้อหาเศร้าสะเทือนใจ ท่อนกลางเพลงมีเสียงน้าแอ๊ดมาพูดตอกย้ำในอารมรืความรู้สึกอีกต่างหาก
เพลงลอยหาย ว่าด้วยเรื่องราวของเด็กน้อยคนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในชุมชนแออัดหรือสลัม ซึ่งหนูน้อยคนนี้หวังจะมีอนาคตที่สดใส จึงเฝ้าคอยความเมตตาจากคนมีธรรมตั้งแต่เช้าจรดค่ำ แต่อนิจจา...ก็ไม่มีคนใจบุญมาเหลียวแล จากรอหาย รอหาย จนกลายเป็นลอยหายไปในสายลม
ลอยหาย" เพลงช้า กับเนื้อหาเศร้าๆ สะท้อนเรื่องราวบางมุมในสังคมไทย เป็นเรื่องของเด็กน้อยคนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในสลัม อยากจะมีอนาคตที่สดใส
2.ลูกหิน (อัลบั้ม : เมดอินไทยแลนด์)
ลูกหิน : บทเพลงช้า ๆ ตามสไตล์ถนัดของน้าเล็ก บอกเล่าเรื่องราวความผูกพันของพ่อเลี้ยงเดี่ยวที่มีฐานะยากจนแต่มีคุณธรรม พร่ำสอนให้ลูกเป็นคนดี อย่าน้อยใจในโชคชะตา
เนื้อเพลงนี้น่าฟัง ภาษารื่นไหลมาก แถมมีท่อนเจ็บ ๆ ตีกระทบปัญหาระบบการศึกษาของสังคมไทย กับท่อนฮุกโดน ๆ คือ “...เรียนเข้าไปลูก ถึงลูกจะเรียนโรงเรียนวัด
พ่อไม่มีเงินยัดลูกไปโรงเรียนดีดี ลุยเข้าไปลูก เรียนเข้าไปให้มันได้เสีย ไม่ต้องมีแป๊ะเจี๊ยะไม่ต้องเสียใจหรอก...”
ส่วนในท่อนจบส่งท้ายนี้ก็เจ็บเช่นกัน “...จงภาคภูมิใจในความยากจน พ่อไม่ใช่คนขี้โกงขี้กิน คนเรามีค่าใช่เพียงทรัพย์สิน เราเกิดบนดินควรทดแทนคุณ...”
เพลงลูกหินนั้นคู่กับ “ลูกแก้ว” (น้าแอ๊ดร้อง) ในเพลงถัดมา ซึ่งเป็นขั้วตรงข้ามกันสุด ๆ ทั้งเนื้อหาและดนตรี ที่สุดท้ายแล้วลูกแก้วก็ต้องจบชีวิตลงจากการกระทำของตนเอง
3.บาปบริสุทธิ์ (อัลบั้ม : เวลคัมทูไทยแลนด์)
บาปบริสุทธิ์ : อีกหนึ่งบทเพลงดังประจำตัวของน้าเล็ก เคียงคู่กับเพลงคนเก็บฟืน
เพลงนี้เด่นทั้งเนื้อหา ภาคดนตรี โดยภาคกีตาร์ที่น้าเล็กจัดเต็มทั้งท่อนโซโลหวาน ๆ บาดลึก และลูกลิคที่มีตอดไปตลอดทั้งเพลง ขณะที่ภาคเนื้อร้องนั้น น้าเล็กที่ว่ามาแปลก (สำหรับวงคาราบาว) คือร้องเป็นทั้งฝั่งผู้ชาย (พ่อ) และฝั่งผู้หญิง (แม่)ในเพลงเดียวกัน เสียงเดียวกัน (ไม่ดัดเสียงเป็นหญิง)
บาปบริสุทธิ์ เป็นเพลงที่ไม่ได้พูดเกี่ยวกับเด็กโดยตรง แต่เป็นเพลงที่พูดถึงปัญหาครอบครัวพื้นฐานทั่วไป ทั่วไทย และทั่วโลก ที่ยามแรกรักกันนั้นแสนสวีทหวาน
แต่เมื่ออยู่ไปนานวันเข้า แต่ละฝ่ายได้เห็นด้านแย่ ๆ และธาตุแท้ของแต่ละคน จากน้ำต้มผักที่หวานชื่นก็กลายเป็นขมขื่นร้าวราน ทำให้หลาย ๆ คู่ต้องเลิกรากันไป และตราบาปก็ตกแก่ลูก ๆ ต่อการที่พ่อ-แม่ แยกทางกัน กลายเป็นผลงานที่แสนห่วย คนที่ซวยก็คือตัวลูกน้อย เป็น “บาปบริสุทธิ์” ที่น่าเศร้าใจไม่น้อย
4.ลูกบ้างเน้อ (อัลบั้ม : ทับหลัง)
ลูกบ้างเน้อ : งานเพลงดนตรีเท่ ๆ ในกลิ่นอายทางกีตาร์ ลาติน อะคูสติกกีตาร์ 2 ตัวของน้าเล็ก กับน้าเทียรี่ ผลัดกันโซโลสอดประสานกันได้อย่างน่าฟัง ขณะที่ไลน์เบสของน้าอ็อดนั้นก็เจ๋งไม่เบา
เพลงลูกบ้างเน้อ บอกเล่าในมุมมองของพ่อ-แม่ ซึ่งน้าเล็กได้นำเสนอให้พ่อ-แม่ ได้ลองปล่อยให้ลูก ๆ ทำอะไรด้วยตัวเองบ้าง ลูกจะได้พึ่งพาตนเองได้ แข็งแกร่ง สามารถเผชิญหน้ากับปัญหาที่รุมเร้าได้ แต่พ่อแม่ก็อย่าเอาแต่มัวทำงาน ต้องให้โอกาสและให้เวลากับลูกบ้างเน้อ
5.ลูกรอ (อัลบั้ม : หากหัวใจยังรักควาย)
ลูกรอ : เพลงนี้ว่าด้วยเรื่องราวอันน่าเศร้าของลูกชาวประมง ที่เฝ้ารอพ่อกลับจากออกทะเลหาปลา โดยหารู้ไม่ว่าพ่อของเขาได้เสียชีวิตไปกับเรือหาปลาที่จมหายไปในทะเลแล้ว
สำหรับเนื้อหาโดยรวมของเพลงนี้ แฟนวงหัวควายหลาย ๆ คนอนุมานให้เป็นดังบทเพลงภาคต่อของ “เฒ่าทะเล” (อเมริโกย) อีกหนึ่งเพลงเด็ดของน้าเล็ก คาราบาว
ลูกรอ เป็นอีกหนึ่งเพลงที่น้าเล็กและน้าเทียรี่ ขับร้องเพลงคู่กัน แต่ว่าฉีกแนวจากอารมณ์มัน มึน เมา อย่าง “คนหนังเหนียว” และ “ควายกว่า” มาเป็นเพลงเนื้อหาเศร้า ๆ ดนตรีอะคูสติกที่ทั้ง 2 น้า (และทั้งวงคาราบาวในยุคทอง) แม้จะแยกทางกันไปพักหนึ่ง แต่เมื่อกลับมาก็ยังเล่นกีตาร์ได้เข้าขากันเหมือนเดิม
และนั่นก็คือ 5 เพลงเด็ก เพลงเด็ก จากการขับร้องของน้าเล็กกับวงคาราบาว ซึ่งนอกจาก 5 บทเพลงตามที่กล่าวมาแล้ว น้าเล็กยังมีบทเพลงเกี่ยวเด็ก ๆ ที่ออกในนามผลงานส่วนตัวที่น่าฟังอีก อย่างเช่น ใคร, ไอ้น้อย ดอกแก้ว หรือแม้กระทั่งเพลงหลวงตา สามช่าสนุก ๆ ที่พูดถึงมุมมองน่ารัก ๆ ของ “ไอ้จุก” ลูกศิษย์วัดกับมุมมองต่อการฉันน้ำชาของหลวงตา
สำหรับน้าเล็ก คาราบาว แม้ด้านหนึ่งคนจะรู้จักเขากับภาพจำในฐานะมือกีตาร์มากฝีมืออันดับต้น ๆ ของเมืองไทย แต่อีกด้านหนึ่งน้าเล็กก็ได้ฝากผลงานเพลงเด่น ๆ เอาไว้ โดยเฉพาะบทเพลงเกี่ยวกับเด็ก ซึ่งแม้ยุคสมัยจะผ่านพ้นมากว่า 30 ปีแล้ว แต่ปัญหาและเรื่องราวเกี่ยวกับเด็กที่น้าเล็กและวงคาราบาวได้ร้องกล่าวถึง หลาย ๆ เรื่องยังคงเป็นปัญหาที่ไม่ได้รับการแก้ไข เป็นปัญหาเรื้อรังเช่นดังเดิม
นับเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวอันน่าเศร้าของสังคมไทย ที่เราต้องอย่าลืมว่า เด็กวันนี้คือผู้ใหญ่ในวันหน้า ถ้าเด็กเติบโตมาในสังคมที่ดีงาม มีคุณภาพชีวิตที่ดี พวกเขาก็จะมาเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวไกลยิ่งขึ้น
แม้จะมีตำแหน่งมือกีตาร์ลีดในวง “คาราบาว” แต่ “ปรีชา ชนะภัย” หรือ “เล็ก คาราบาว” ก็มีบทเพลงที่เขาขับร้องเองจนโด่งดังอยู่หลากหลาย ทั้งในนามวงคาราบาว (อัลบั้มละ 1-2 เพลง) และในนามผลงานเดี่ยวส่วนตัว
เพลงของน้าเล็กหลายต่อหลายเพลงมักจะพูดถึงเรื่องครอบครัว หยิบยกปัญหาโดยเฉพาะกับเรื่องราวของ “เด็ก ๆ” ในต่างมิติหลากหลายมุมมอง นับเป็นศิลปินที่สร้างสรรค์ผลงานเกี่ยวกับเด็ก ๆ ไว้เป็นจำนวนมากคนหนึ่งของเมืองไทย
และเนื่องในโอกาสวันเด็กปี พ.ศ. 2563 ผมขอคัดสรร บทเพลงเด็กเด็ด ๆ ของ น้าเล็ก คาราบาว ที่ร้องร่วมกับวงคาราบาวมาฝากกัน ซึ่งล้วนต่างเป็นบทเพลงที่สะทกสะท้อนปัญหาเรื่องครอบครัว ปัญหาของเด็กในสังคมไทยออกมาได้เป็นอย่างดี
1.ลอยหาย (อัลบั้ม : แป๊ะขายขวด)
ลอยหาย : บทเพลงลำดับที่ 2 ของน้าเล็กที่ขับร้องกับวงคาราบาว (เพลงแรก “เมากีตาร์”) เพลงนี้เป็นบัลลาดช้า ๆ เนื้อหาเศร้าสะเทือนใจ ท่อนกลางเพลงมีเสียงน้าแอ๊ดมาพูดตอกย้ำในอารมรืความรู้สึกอีกต่างหาก
เพลงลอยหาย ว่าด้วยเรื่องราวของเด็กน้อยคนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในชุมชนแออัดหรือสลัม ซึ่งหนูน้อยคนนี้หวังจะมีอนาคตที่สดใส จึงเฝ้าคอยความเมตตาจากคนมีธรรมตั้งแต่เช้าจรดค่ำ แต่อนิจจา...ก็ไม่มีคนใจบุญมาเหลียวแล จากรอหาย รอหาย จนกลายเป็นลอยหายไปในสายลม
ลอยหาย" เพลงช้า กับเนื้อหาเศร้าๆ สะท้อนเรื่องราวบางมุมในสังคมไทย เป็นเรื่องของเด็กน้อยคนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในสลัม อยากจะมีอนาคตที่สดใส
2.ลูกหิน (อัลบั้ม : เมดอินไทยแลนด์)
ลูกหิน : บทเพลงช้า ๆ ตามสไตล์ถนัดของน้าเล็ก บอกเล่าเรื่องราวความผูกพันของพ่อเลี้ยงเดี่ยวที่มีฐานะยากจนแต่มีคุณธรรม พร่ำสอนให้ลูกเป็นคนดี อย่าน้อยใจในโชคชะตา
เนื้อเพลงนี้น่าฟัง ภาษารื่นไหลมาก แถมมีท่อนเจ็บ ๆ ตีกระทบปัญหาระบบการศึกษาของสังคมไทย กับท่อนฮุกโดน ๆ คือ “...เรียนเข้าไปลูก ถึงลูกจะเรียนโรงเรียนวัด
พ่อไม่มีเงินยัดลูกไปโรงเรียนดีดี ลุยเข้าไปลูก เรียนเข้าไปให้มันได้เสีย ไม่ต้องมีแป๊ะเจี๊ยะไม่ต้องเสียใจหรอก...”
ส่วนในท่อนจบส่งท้ายนี้ก็เจ็บเช่นกัน “...จงภาคภูมิใจในความยากจน พ่อไม่ใช่คนขี้โกงขี้กิน คนเรามีค่าใช่เพียงทรัพย์สิน เราเกิดบนดินควรทดแทนคุณ...”
เพลงลูกหินนั้นคู่กับ “ลูกแก้ว” (น้าแอ๊ดร้อง) ในเพลงถัดมา ซึ่งเป็นขั้วตรงข้ามกันสุด ๆ ทั้งเนื้อหาและดนตรี ที่สุดท้ายแล้วลูกแก้วก็ต้องจบชีวิตลงจากการกระทำของตนเอง
3.บาปบริสุทธิ์ (อัลบั้ม : เวลคัมทูไทยแลนด์)
บาปบริสุทธิ์ : อีกหนึ่งบทเพลงดังประจำตัวของน้าเล็ก เคียงคู่กับเพลงคนเก็บฟืน
เพลงนี้เด่นทั้งเนื้อหา ภาคดนตรี โดยภาคกีตาร์ที่น้าเล็กจัดเต็มทั้งท่อนโซโลหวาน ๆ บาดลึก และลูกลิคที่มีตอดไปตลอดทั้งเพลง ขณะที่ภาคเนื้อร้องนั้น น้าเล็กที่ว่ามาแปลก (สำหรับวงคาราบาว) คือร้องเป็นทั้งฝั่งผู้ชาย (พ่อ) และฝั่งผู้หญิง (แม่)ในเพลงเดียวกัน เสียงเดียวกัน (ไม่ดัดเสียงเป็นหญิง)
บาปบริสุทธิ์ เป็นเพลงที่ไม่ได้พูดเกี่ยวกับเด็กโดยตรง แต่เป็นเพลงที่พูดถึงปัญหาครอบครัวพื้นฐานทั่วไป ทั่วไทย และทั่วโลก ที่ยามแรกรักกันนั้นแสนสวีทหวาน
แต่เมื่ออยู่ไปนานวันเข้า แต่ละฝ่ายได้เห็นด้านแย่ ๆ และธาตุแท้ของแต่ละคน จากน้ำต้มผักที่หวานชื่นก็กลายเป็นขมขื่นร้าวราน ทำให้หลาย ๆ คู่ต้องเลิกรากันไป และตราบาปก็ตกแก่ลูก ๆ ต่อการที่พ่อ-แม่ แยกทางกัน กลายเป็นผลงานที่แสนห่วย คนที่ซวยก็คือตัวลูกน้อย เป็น “บาปบริสุทธิ์” ที่น่าเศร้าใจไม่น้อย
4.ลูกบ้างเน้อ (อัลบั้ม : ทับหลัง)
ลูกบ้างเน้อ : งานเพลงดนตรีเท่ ๆ ในกลิ่นอายทางกีตาร์ ลาติน อะคูสติกกีตาร์ 2 ตัวของน้าเล็ก กับน้าเทียรี่ ผลัดกันโซโลสอดประสานกันได้อย่างน่าฟัง ขณะที่ไลน์เบสของน้าอ็อดนั้นก็เจ๋งไม่เบา
เพลงลูกบ้างเน้อ บอกเล่าในมุมมองของพ่อ-แม่ ซึ่งน้าเล็กได้นำเสนอให้พ่อ-แม่ ได้ลองปล่อยให้ลูก ๆ ทำอะไรด้วยตัวเองบ้าง ลูกจะได้พึ่งพาตนเองได้ แข็งแกร่ง สามารถเผชิญหน้ากับปัญหาที่รุมเร้าได้ แต่พ่อแม่ก็อย่าเอาแต่มัวทำงาน ต้องให้โอกาสและให้เวลากับลูกบ้างเน้อ
5.ลูกรอ (อัลบั้ม : หากหัวใจยังรักควาย)
ลูกรอ : เพลงนี้ว่าด้วยเรื่องราวอันน่าเศร้าของลูกชาวประมง ที่เฝ้ารอพ่อกลับจากออกทะเลหาปลา โดยหารู้ไม่ว่าพ่อของเขาได้เสียชีวิตไปกับเรือหาปลาที่จมหายไปในทะเลแล้ว
สำหรับเนื้อหาโดยรวมของเพลงนี้ แฟนวงหัวควายหลาย ๆ คนอนุมานให้เป็นดังบทเพลงภาคต่อของ “เฒ่าทะเล” (อเมริโกย) อีกหนึ่งเพลงเด็ดของน้าเล็ก คาราบาว
ลูกรอ เป็นอีกหนึ่งเพลงที่น้าเล็กและน้าเทียรี่ ขับร้องเพลงคู่กัน แต่ว่าฉีกแนวจากอารมณ์มัน มึน เมา อย่าง “คนหนังเหนียว” และ “ควายกว่า” มาเป็นเพลงเนื้อหาเศร้า ๆ ดนตรีอะคูสติกที่ทั้ง 2 น้า (และทั้งวงคาราบาวในยุคทอง) แม้จะแยกทางกันไปพักหนึ่ง แต่เมื่อกลับมาก็ยังเล่นกีตาร์ได้เข้าขากันเหมือนเดิม
และนั่นก็คือ 5 เพลงเด็ก เพลงเด็ก จากการขับร้องของน้าเล็กกับวงคาราบาว ซึ่งนอกจาก 5 บทเพลงตามที่กล่าวมาแล้ว น้าเล็กยังมีบทเพลงเกี่ยวเด็ก ๆ ที่ออกในนามผลงานส่วนตัวที่น่าฟังอีก อย่างเช่น ใคร, ไอ้น้อย ดอกแก้ว หรือแม้กระทั่งเพลงหลวงตา สามช่าสนุก ๆ ที่พูดถึงมุมมองน่ารัก ๆ ของ “ไอ้จุก” ลูกศิษย์วัดกับมุมมองต่อการฉันน้ำชาของหลวงตา
สำหรับน้าเล็ก คาราบาว แม้ด้านหนึ่งคนจะรู้จักเขากับภาพจำในฐานะมือกีตาร์มากฝีมืออันดับต้น ๆ ของเมืองไทย แต่อีกด้านหนึ่งน้าเล็กก็ได้ฝากผลงานเพลงเด่น ๆ เอาไว้ โดยเฉพาะบทเพลงเกี่ยวกับเด็ก ซึ่งแม้ยุคสมัยจะผ่านพ้นมากว่า 30 ปีแล้ว แต่ปัญหาและเรื่องราวเกี่ยวกับเด็กที่น้าเล็กและวงคาราบาวได้ร้องกล่าวถึง หลาย ๆ เรื่องยังคงเป็นปัญหาที่ไม่ได้รับการแก้ไข เป็นปัญหาเรื้อรังเช่นดังเดิม
นับเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวอันน่าเศร้าของสังคมไทย ที่เราต้องอย่าลืมว่า เด็กวันนี้คือผู้ใหญ่ในวันหน้า ถ้าเด็กเติบโตมาในสังคมที่ดีงาม มีคุณภาพชีวิตที่ดี พวกเขาก็จะมาเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวไกลยิ่งขึ้น
