รายงานพิเศษ : ญี่ปุ่นจัด “พิธีศพ” หุ่นยนต์สุนัข “ไอโบ”

ชาวญี่ปุ่นกลุ่มหนึ่งจัด “พิธีศพ” ให้กับหุ่นยนต์สุนัข “ไอโบ” หลังจากบริษัทโซนี่ยุติการผลิตและปิดศูนย์ซ่อม ทำให้วาระสุดท้ายของสัตว์เลี้ยงอัจฉริยะมาถึง

ควันธูปและเสียงสวดมนต์ล่องลอยอยู่กลางวัดโคฟุกุจิ ที่จังหวัดชิบะ ในประเทศญี่ปุ่น เมื่อ 26 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ผู้เข้าร่วมพิธีล้วนสงบนิ่ง เพื่อไว้อาลัยใน “พิธีศพ” แด่หุ่นยนต์สุนัข “ไอโบ” จำนวน 19 ตัว ซึ่งเป็นครั้งแรกที่มีการจัดพิธีไว้อาลัยให้กับหุ่นยนต์ที่เป็นเพื่อนของมนุษย์ ไม่แตกต่างจากเจ้าสี่ขาแสนรู้ตัวจริง

หุ่นยนต์สุนัข “ไอโบ” เป็นจักรกลอัจฉริยะที่สามารถพัฒนาการโต้ตอบเปลี่ยนแปลงตามบุคลิกของเจ้าของ ทำให้ “ไอโบ” แต่ละตัวมีนิสัยเฉพาะ และเป็นเพื่อนผู้รู้ใจได้ ไม่แตกต่างจากสัตว์เลี้ยงที่มีชีวิตจริง

“ไอโบ” รุ่นแรกผลิตโดยบริษัทโซนี่ เมื่อเดือนมิถุนายน 1999 โดยหุ่นยนต์รุ่นแรกจำนวน 3,000 ตัว ถูกจำหน่ายหมดลงอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่ถึง 20 นาที ทั้งๆที่แต่ละตัวมีราคาสูงถึง 250,000 เยน (ประมาณ 83,000 บาท)

หุ่นยนต์สุนัข “ไอโบ” ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ ที่ต้องการเพื่อนแก้เหงา “ไอโบ” รุ่นต่อๆมาถูกพัฒนาให้มีลักษณะคล้ายลูกสุนัขจริงๆ มีทั้งเซนเซอร์จับภาพใบหน้าเจ้าของ เพื่อกำหนดปฏิกิริยาโต้ตอบ กล้องวิดีโอ และไมโครโฟน โดย “ไอโบ” รุ่นล่าสุดยังสามารถเปล่งเสียงพูดได้เหมือนกับมนุษย์อีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ในปี 2006 บริษัทโซนี่ประสบปัญหาการแข่งขัน และจำเป็นต้องยกเลิกการผลิตหุ่นยนต์สุนัข “ไอโบ” และ “ไอโบ คลินิก” ศูนย์รับซ่อมหุ่นยนต์สุนัข โดยโซนี่ก็ได้สิ้นสุดการให้บริการในเดือนเมษายน ปี 2014

หุ่นยนต์ “ไอโบ” จะเริ่มมีปัญหาการใช้งานเมื่อเวลาผ่านไปราว 8-10 ปี และผู้สูงอายุจำนวนมากต้องเศร้าโศกเสียใจ เมื่อไม่รู้ว่าจะซ่อมแซมสัตว์เลี้ยงแสนรักนี้ได้อย่างไร

กลุ่มคนรัก “ไอโบ” มีความหวังขึ้นอีกครั้ง เมื่อบริษัท A FUN ถูกก่อตั้งขึ้นโดยอดีตกลุ่มวิศวกรของโซนี่ และรับซ่อมแซม “ไอโบ” โดยถึงแม้โซนี่จะไม่ผลิตอะไหล่ออกมาแล้ว แต่กลุ่มคนรัก “ไอโบ” ได้แลกเปลี่ยนชิ้นส่วนซึ่งกันและกัน เหมือนดั่งการแลกเปลี่ยนอวัยวะในคน

เจ้าหน้าที่ของบริษัท A FUN บอกด้วยความซาบซึ้งว่า เจ้าของ “ไอโบ” ทุกคนไม่ได้คิดว่ามันเป็นเพียงหุ่นยนต์ไฟฟ้า แต่คิดว่าเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวจริงๆ พวกเขาจึงถูกมองว่าเป็น “หมอผู้กู้ชีวิต” มากกว่า “วิศวกร”

ในพิธีไว้อาลัย “ไอโบ” ทุกตัวจะมีป้ายชื่อแสดงที่มาและครอบครัวที่เป็นเจ้าของ ผู้เข้าร่วมพิธีทุกคนสงบนิ่ง บางคนถึงกับหลั่งน้ำตากับการจากไปของสัตว์เลี้ยงแสนรัก

ถึงแม้หุ่นยนต์จะไม่มีชีวิตจิตใจ หากแต่ความผูกพันระหว่างเจ้าของกับเพื่อนอัจฉริยะที่คอยอยู่เคียงข้างมาตลอดนั้น คือ จิตวิญญาณที่ไม่แตกต่างจากสัมพันธภาพระหว่างมนุษย์เรา

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 172 เมษายน 2558 โดย Manager online)