ยุคสมัยนี้ การดูแลสุขภาพร่างกาย กำลังเป็นเทรนด์ฮอตมาแรงในหมู่คนทุกเพศทุกวัย ไม่ว่าจะเข้าฟิตเนส เดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน ตามสวนสาธารณะ เพื่อช่วยให้ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์
แต่รู้หรือไม่ว่า คุณก็สามารถบริหารดวงตาให้มีสุขภาพดีได้เช่นกัน
การบริหารดวงตาเป็นประจำจะช่วยลดอาการปวดตา รวมทั้งถนอมรักษาและปกป้องสายตา มิให้เสื่อมถอยไปตามกาลเวลา
และ13 วิธีบริหารดวงตาต่อไปนี้ จะทำให้ตาใสปิ๊งยิ่งกว่าเดิม
1. ประคบตา : นั่งสบายๆบนเก้าอี้ ถูมือสองข้างเข้าด้วยกันจนรู้สึกอุ่น หลับตาลง และใช้ฝ่ามืออุ่นๆประคบเบาๆ โดยไม่กดทับดวงตาและจมูก ระวังไม่ให้แสงเล็ดลอดระหว่างนิ้วมือ ขอบฝ่ามือ และจมูก เข้าไปกระทบดวงตา
จากนั้นให้จินตนาการถึงความมืดมิดและเพ่งไปที่นั่น หายใจลึกๆช้าๆอย่างสม่ำเสมอ คิดถึงเรื่องที่ทำให้เป็นสุข หรือทิวทัศน์ที่อยู่ห่างไกล และเมื่อมองไม่เห็นอะไรเลย นอกจากความมืด จงเอาฝ่ามือออก และทำซ้ำอีกครั้งเป็นเวลา 3 นาทีหรือมากกว่านั้น
2. หลับตา-ลืมตา : หลับตาสนิทนาน 3-5 วินาที แล้วลืมตานาน 3-5 วินาที ทำซ้ำๆ 7-8 ครั้ง
3. นวดตา
• ประคบร้อนและเย็น : แช่ผ้าผืนหนึ่งในน้ำร้อน อีกผืนหนึ่งในน้ำเย็น นำมาประคบเบาๆบนใบหน้า เน้นบริเวณคิ้ว เปลือกตา และแก้ม ทำสลับไปมาระหว่างร้อนและเย็นตามต้องการ โดยให้จบลงที่ประคบเย็น
• นวดทั่วใบหน้า : แช่ผ้าในน้ำร้อน แล้วนำมาถูคอ หน้าผาก และแก้ม เว้นบริเวณดวงตา จากนั้นใช้ปลายนิ้วนวดเบาๆ ที่หน้าผากและเปลือกตา
• นวดเปลือกตา : หลับตาและใช้ปลายนิ้วมือที่สะอาด กดนวดดวงตาเบาๆ หมุนไปรอบๆ นาน 1-2 นาที
4. วางนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง กดเบาๆลงบนเปลือกตาทั้งสองข้าง นาน 1-2 วินาที แล้วปล่อย ทำซ้ำ 5 ครั้ง
5. นั่งพักและผ่อนคลาย กลอกตาไปรอบๆตามเข็มนาฬิกา กระพริบตา แล้วจึงกลอกตาทวนเข็มนาฬิกา ทำซ้ำ 5 ครั้ง
6. เพ่งมองที่วัตถุซึ่งอยู่ห่างออกไป (เกินกว่า 50 เมตร) นาน 10-15 วินาที จากนั้นดึงสายตากลับมายังวัตถุที่อยู่ใกล้กว่า (น้อยกว่า 10 เมตร) อย่างช้าๆ โดยไม่ต้องเคลื่อนศีรษะ นาน 10-15 วินาที ทำซ้ำ 5 ครั้ง
หรือลองนั่งห่างจากหน้าต่างราว 6 นิ้ว ติดสติ๊กเกอร์เล็กๆสีแดง 1 ดวง ในระดับสายตาบนกระจกหน้าต่าง มองผ่านสติ๊กเกอร์และเพ่งไปยังสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่ไกลออกไป จากนั้นดึงสายตากลับมาที่สติ๊กเกอร์อีกครั้ง
7. ถือดินสอระดับสายตา เหยียดแขนตรงไปข้างหน้า แล้วดึงแขนกลับมาที่จมูกอย่างช้าๆ ขณะที่ตามองตามดินสอ จนกระทั่งมองเห็นไม่ชัด ทำซ้ำ 10 ครั้ง (อีกวิธีคือ ผูกวัตถุ 1 ชิ้นด้วยเชือกที่แกว่งไปมาได้ และมองตามวัตถุที่เคลื่อนไปมา)
8. มองไปยังผนังที่อยู่ตรงหน้า และจินตนาการว่ากำลังใช้ดวงตาเขียนตัวอักษรลงบนผนัง โดยไม่เคลื่อนศีรษะ แรกๆอาจรู้สึกยาก แต่เมื่อฝึกไปเรื่อยๆ จะรู้สึกสนุก ยิ่งเขียนตัวอักษรใหญ่เท่าไหร่ ยิ่งส่งผลดีเท่านั้น
9. ฝึกเคลื่อนไหวตาอย่างเป็นจังหวะ
• เคลื่อนไหวในแนวตรง : ยืนตรงหน้ารั้ว หรือหน้าต่างที่มีซี่ลูกกรง หรืออะไรก็ได้ที่มีช่องเว้นห่างเท่าๆกันในแนวตั้ง มองลอดช่องว่างไปยังวัตถุด้านหลังที่อยู่ไกลออกไป แล้วผ่อนคลาย หายใจสม่ำเสมอ โยกน้ำหนักจากเท้าข้างหนึ่งไปยังอีกข้างอย่างเป็นจังหวะ ควบคู่กับการกระพริบตา ทำเช่นนี้นาน 2-3 นาที
• เคลื่อไหวไปรอบๆ : เพ่งมองวัตถุระยะไกลที่อยู่ใกล้พื้น แล้วโยกน้ำหนักระหว่างเท้าทั้งสองข้างไปมา พร้อมกับกลอกตามองรอบๆ นาน 2-3 นาที
• เคลื่อนไหวศีรษะ : หลับตาข้างหนึ่ง เคลื่อนศีรษะช้าๆเป็นตัวเลข 8 ทำซ้ำกับตาอีกข้างหนึ่ง นาน 2-3 นาที
10. จินตนาการว่ากำลังยืนอยู่ตรงหน้าหน้าฬิกาเรือนใหญ่ ให้มองไปยังจุดศูนย์กลางนาฬิกา แล้วมองตัวเลขบอกชั่วโมง โดยไม่ต้องเคลื่อนศีรษะ จากนั้นมองกลับไปที่จุดศูนย์กลาง แล้วมองตัวเลขบอกชั่วโมงถัดไป ทำอย่างน้อย 12 ครั้ง สามารถหลับตาขณะบริหารได้เช่นกัน
11. เพ่งมองไปยังวัตถุระยะไกล (ไกลที่สุดเท่าที่มองเห็นได้) ที่มีฉากหลังไม่แตกต่างกันมากนัก ทำเช่นนี้ราว 2-3 นาที ทุกๆครึ่งชั่วโมง
12. กลอกตาขึ้นลงไปมา เริ่มจากด้านบนลงมาล่าง ทำซ้ำ 8 ครั้ง จากนั้นกลอกตาด้านข้างไปมา เริ่มจากซ้ายไปขวา ทำซ้ำ 8 ครั้ง ระวังอย่าฝืนกลอกตาไปในทิศทางใดเกินกำลัง มิฉะนั้น จะทำให้สายตาแย่ลงกว่าเดิม
13. เมื่อเสร็จสิ้นการบริหารดวงตา ควรประคบหรือใช้เทคนิคผ่อนคลายดวงตา เป็นประจำทุกครั้ง
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 172 เมษายน 2558 โดย เบญญา)
