“อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์” นักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ของโลก ได้กล่าวไว้ว่า
“ชีวิตเปรียบเหมือนการขี่จักรยาน การจะทรงตัวให้ดี คุณต้องปั่นไปข้างหน้าตลอดเวลา”
การเดินไปข้างหน้านั้น แน่นอนว่า..ย่อมมีบางสิ่งบางอย่างที่เราไม่อาจควบคุมได้ทั้งหมด ซึ่งอาจทำให้เราเป็นทุกข์ แต่จริงๆแล้ว ทุกข์สุขนั้นอยู่ที่ใจ เราสามารถเลือกที่จะมองและลงมือทำในแบบที่ทำให้ตัวเองมีความสุขได้ไม่ยาก
คนเราต่างเกิดหนเดียว ตายหนเดียว เพราะฉะนั้น เกิดมาทั้งทีจงใช้ชีวิตให้คุ้มค่าอย่างมีความสุข ด้วยเคล็ดลับง่ายๆต่อไปนี้
1. สร้างความสุขให้ตัวเอง
มีงานวิจัยชิ้นหนึ่งบอกว่า ความสุขของคนเรานั้นมีเพียง 10% ที่เกิดจากสภาพแวดล้อม นั่นหมายถึงอีก 90% เป็นความสุขที่เราเลือกสร้างขึ้นเอง เช่น การไปเที่ยวในสถานที่ท่องเที่ยวอันสวยงาม ซึ่งทำให้คนที่ไปนั้นมีความสุข แต่จะสุขมากน้อยแค่ไหนก็ขึ้นอยู่กับใจของแต่ละคน ว่าไปด้วยใจที่เศร้าหมองหรือใจที่เบิกบาน
2. ต้องอยู่กับปัจจุบัน
มีคนจำนวนมากที่ไม่อาจหาความสุขตรงหน้าได้ เพราะจิตใจหมกมุ่นอยู่กับเหตุการณ์ในอดีต ขณะเดียวกันก็วิตกกังวลกับเรื่องที่ยังมาไม่ถึง เพราะฉะนั้น ต้องพยายามปล่อยวางเรื่องที่ผ่านไปแล้ว เพราะการหวนคิดถึงมันอยู่ตลอดเวลา ไม่ได้ช่วยให้อะไรดีขึ้นเลย ซ้ำร้ายยังทำลายความสุขในปัจจุบันด้วย
สิ่งที่ควรทำคือ เรียนรู้จากความผิดพลาด เพื่อนำมาแก้ไขให้ชีวิตดีขึ้นในปัจจุบัน และมีความสุขกับสิ่งที่กำลังทำอยู่ตรงหน้า
3. เป็นเพื่อนแท้ของตัวเอง
“เพื่อนแท้” คือ คนที่ช่วยเตือนสติ ให้คำแนะนำ ปลอบโยน ให้กำลังใจ และพร้อมที่จะร่วมทุกข์ร่วมสุขไปด้วยกัน หากคุณไม่มีเพื่อนแท้ คุณก็จำเป็นต้องเป็นเพื่อนแท้ของตัวเอง ด้วยการรักตัวเอง ดูแลตัวเอง บอกตัวเอง สอนตัวเอง เตือนตัวเอง ปลอบโยนตัวเอง และให้กำลังใจตัวเอง เพราะในยามที่ชีวิตไม่เป็นไปตามที่หวังไว้ คุณจะมั่นใจได้ว่า ยังมีเพื่อนแท้ที่พร้อมจะช่วยเหลือคุณตลอดเวลา
4. ทำทุกวันให้เป็นวันพิเศษ
เมื่อคุณใช้ชีวิตด้วยการทำสิ่งเดิมๆทุกวัน เสมือนเครื่องจักรที่เดินเครื่องไปเรื่อยๆ ชีวิตจึงเต็มไปด้วยความน่าเบื่อหน่าย และในที่สุดก็อาจทำให้กลายเป็นคนเฉื่อยชา เพราะฉะนั้น ต้องลุกขึ้นมาเติมสีสันให้ชีวิต เริ่มต้นด้วยการตั้งปณิธานว่า จะเริ่มทำสิ่งใหม่ๆ 1 อย่างในแต่ละวันหรือแต่ละสัปดาห์ เช่น ใส่เสื้อผ้าสไตล์ที่ไม่เคยใส่ ออกกำลังกายแบบอื่นบ้าง หรือดื่มกาแฟรสชาติที่ต่างไปจากเดิม
ที่สำคัญ อย่ารอจนถึงวาระพิเศษ จึงค่อยเปลี่ยนแปลง เพราะนั่นเท่ากับคุณกำลังเลื่อนเวลาแห่งความสุขออกไป ขอให้เริ่มต้นทำทุกวันให้เป็นวันพิเศษ แล้วคุณจะรู้สึกว่า ชีวิตมีอะไรให้ค้นหาไม่สิ้นสุด
5. ทำเรื่องที่อยากทำ
หลายต่อหลายครั้งที่คนเรามักใช้เวลาทำในสิ่งที่คิดว่า “ควรทำ” มากกว่าสิ่งที่ “อยากทำ” นั่นหมายความว่า ไม่ได้ใช้เวลาทำในสิ่งที่ทำให้ตัวเองมีความสุขเลย
ดังนั้น แทนที่จะปล่อยเวลาอันมีค่าผ่านไป คุณควรรู้จักจัดสรรเวลา ด้วยการจดเรื่องทุกอย่างที่ต้องทำและเวลาที่ต้องใช้ในแต่ละสัปดาห์ วิธีนี้จะทำให้คุณเห็นภาพทั้งหมดว่า ควรตัดเรื่องใดทิ้ง หรือควรให้เวลากับเรื่องใดที่คุณอยากทำมากกว่า
6. อย่าปล่อยเวลาให้สูญเปล่า
มีพุทธศาสนสุภาษิต กล่าวไว้ว่า “ขโณ โว มา อุปจฺจคา” อย่าปล่อยกาลเวลาให้ล่วงไปโดยเปล่าประโยชน์ เพราะเมื่อเวลาผ่านไปแล้ว ไม่สามารถเรียกกลับคืนมาได้
เพราะฉะนั้น จงใช้เวลาแต่ละวินาทีให้คุ้มค่าที่สุด เช่น ระหว่างนั่งรถไปทำงาน ก็อ่านวาระการประชุมไปด้วย หรือขณะทานอาหาร ก็เปิดทีวีเพื่อดูข่าวสาร และหากคุณเป็นคนตื่นนอนเช้า ก็ยืดแข้งขาออกกำลังกายสักนิด ก่อนอาบน้ำ ทานอาหารเช้า เพียงแค่นี้ ก็ถือเป็นการเริ่มต้นวันใหม่อย่างสดใสและสุขภาพดี ตั้งแต่วินาทีแรกที่ตื่นนอน
7. แก้ปัญหาตัวเอง
มีคำโบราณกล่าวไว้ว่า “เรียนผูก ก็ต้องเรียนแก้” หมายถึง เมื่อสร้างปัญหาขึ้นมาเอง ก็ต้องแก้ปัญหานั้นด้วยตัวเอง คนส่วนใหญ่มักชอบบ่นเรื่องปัญหาของตัวเอง แต่ไม่ลงมือแก้ ชีวิตจึงมีแต่ความทุกข์ ส่วนคนที่คิดหาหนทางแก้ไขด้วยใจจดจ่อมุ่งมั่น ย่อมเป็นผู้ชนะ และคว้ารางวัลคือความสุขมาครอบครองได้ในที่สุด
การแก้ไขปัญหาใดๆก็ตาม ต้องแก้ไปทีละเปลาะทีละเงื่อนปม อาจเริ่มด้วยการเขียนสิ่งที่เป็นปัญหาทั้งหมด ที่ทำให้รู้สึกท้อแท้ ผิดหวัง หรือสิ่งที่อยากเปลี่ยนแปลง รวมทั้งแนวทางแก้ไข จากนั้นลงมือทำตามแผนที่วางไว้
8. ท้าทายตัวเอง
สำหรับคนที่รู้สึกว่า ชีวิตขาดสิ่งท้าทาย ก็ลองหันมาเติมความรู้สึกตื่นเต้นและผจญภัยเข้าไป ไม่ว่าจะเป็นเรื่องท้าทายทางร่างกาย เช่น การเล่นกีฬาโลดโผน หรือด้านจิตใจ เช่น การบรรลุเป้าหมายระยะสั้น หรือทำฝันอันสูงสุดได้สำเร็จ ขอเพียงคุณมีเป้าหมายที่ชัดเจน และวางแผนทำให้สำเร็จ ก็ถือว่าใช้ชีวิตคุ้มแล้ว
9. รู้ขีดความสามารถของตัวเอง
การทำสิ่งใหม่ๆที่สร้างความรู้สึกท้าทาย หรือการมุ่งมั่นทำในสิ่งที่รักชอบนั้น อาจเป็นวิธีเติมเต็มชีวิตได้ดีทีเดียว แต่หากทำเกินกำลังความสามารถที่มี ผลลัพธ์ที่ได้อาจเป็นตรงกันข้าม เพราะทุกคนต่างมีขีดจำกัดในความสามารถของตัวเอง การหักโหมทำเกินกำลัง จะทำให้รู้สึกเครียด ทางที่ดีคือ เดินสายกลาง ทำเท่าที่ตัวเองจะทำได้และมีความสุขในการทำ
10. เห็นคุณค่าสิ่งเล็กๆน้อยๆในชีวิต
บ่อยครั้งที่คนเราเฝ้ามองแต่ “เรื่องใหญ่ๆ” ซึ่งกำลังจะเกิดขึ้นในชีวิต และคาดว่ามันจะทำให้มีความสุข แต่การใช้ชีวิตอย่างคุ้มค่าและมีความสุขนั้น ไม่จำเป็นต้องรอคอยแต่เรื่องใหญ่ๆ เพียงเห็นคุณค่า และซาบซึ้งในสิ่งเล็กๆน้อยๆที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน ก็ทำให้มีความสุขได้ไม่ยาก เช่น การได้กินขนมชิ้นเล็กๆอร่อยๆทุกวัน อาจจะดีกว่ารอความสุขที่จะกินขนมเค้กชิ้นใหญ่ในวันปีใหม่
เพราะฉะนั้น หมั่นเก็บเกี่ยวความสุขเล็กๆจากสิ่งใกล้ๆตัว ซึ่งจะทำให้ชีวิตมีความสุขอย่างคุ้มค่าแน่นอน
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 165 กันยายน 2557 โดย ประกายรุ้ง)