ธรรมะกับสุขภาพ : นักกฎหมายฝึกเจริญสติ บำบัดความเครียด

ในช่วงสองทศวรรษที่ผ่านมา มีการเคลื่อนไหวในระดับชาติอันหนึ่งที่น่าสนใจในอเมริกา คือ การนำจิตตภาวนาเข้ามาใช้ในวงการกฎหมาย มีการจัดโปรแกรมการเรียนการสอน การฝึกอบรม การทำวิจัย การประชุมวิชาการ เกี่ยวกับการเจริญสติสำหรับผู้ที่ทำงานด้านกฎหมาย นักศึกษากฎหมาย ทนายความ ผู้พิพากษา อาจารย์สอนกฎหมาย

โดยพบว่า การเจริญสติช่วยให้นักกฎหมายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ช่วยให้เผชิญกับสถานการณ์อันเคร่งเครียดได้ดี สามารถควบคุมอารมณ์ได้ดี มีสมาธิและความจำดีขึ้น มีจิตใจที่ดีงาม สามารถอำนวยความยุติธรรมให้กับประชาชนได้ดีขึ้น

อนึ่ง การทำงานด้านกฎหมาย ต้องพบกับสถานการณ์ไม่แน่นอนในด้านต่างๆ ทั้งด้านคดีความ ด้านอารมณ์ ความยุ่งยากในปัญหาต่างๆ รวมทั้งด้านการเงินที่ไม่แน่นอน ซึ่งมีผลกระทบต่ออาชีพนักกฎหมาย กระทบต่อสุขภาพ และคุณภาพในการทำงาน ซึ่งกำลังเป็นปัญหาใหญ่ในสังคมอเมริกัน

ศาสตราจารย์เลียวนาร์ด ริสกิน (Leonard L. Riskin) แห่งโรงเรียนกฎหมายมิสสซูรี-โคลัมเบีย ได้เขียนบทความตีพิมพ์ใน Harvard Negotiation Law Review vol.7 Spring 2002 เรื่อง “จิตตภาวนาในโรงเรียนกฎหมาย” ว่าในวงการกฎหมาย ผู้ประกอบอาชีพกฎหมาย มีปัญหาสำคัญอยู่ 2 ประการ ซึ่งท่านเห็นว่า การฝึกการเจริญสติจะช่วยแก้ปัญหาได้ กล่าวคือ

ประการแรก นักศึกษาและนักกฎหมาย มีปัญหาทางสุขภาพจิต ความเครียด โรคจิตประสาท โรคซึมเศร้า การติดยาเสพติด และการหย่าร้างสูง บางรายงานกล่าวว่า มีถึงร้อยละ 33 ซึ่งนับว่าสูงมากทีเดียว ซึ่งมีผลตามมาในประการที่สองคือ นักกฎหมายเหล่านี้ มีปัญหาการสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัว กับเพื่อนร่วมงาน กับลูกความ ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง การอำนวยความยุติธรรมก็ทำไม่ได้ดีเท่าที่ควร นักกฎหมายไม่ค่อยมีความสุขในชีวิต ดังนั้น เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว จึงเริ่มมีการนำวิธีฝึกจิตตภาวนามาใช้ในประชาคมนักกฎหมาย

ในปี 1990 ได้เริ่มมีการฝึกการเจริญสติให้นักกฎหมายจาก US court of Appeal for Ninth Circuit ที่สถานปฏิบัติธรรม Spirit Rock Meditation Center รัฐโคโลราโด โดยศาสตราจารย์ชาลี ฮอลเพิร์น(Charlie Halpern) แห่งโรงเรียนกฎหมายเบิร์คเลย์ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซึ่งได้เล็งเห็นความสำคัญของการเจริญสติ ในการพัฒนาจิตใจสำหรับนักกฎหมาย โดยได้จัดติดต่อกันทุกปีจนถึงปัจจุบัน

ต่อมาในปี 1998 มีการจัดฝึกการเจริญสติ หลักสูตร 8 สัปดาห์ MBSR model ตามแบบศาสตราจารย์โจน คาแบค ซิน แก่นักกฎหมาย 400 คน จาก Boston office of Hale and Dorr และก็ได้เริ่มฝึกให้นักศึกษาและอาจารย์กฎหมาย ศาสตราจารย์ทางกฎหมาย จากโรงเรียนกฎหมายเยล และโคลัมเบีย เนื่องจากการประเมินผลการฝึกการเจริญสติ พบว่า ช่วยลดความเครียด ผู้เข้าฝึกอบรมสุขภาพจิตดีขึ้น สมาธิดีขึ้น ประสิทธิภาพในการทำงานดีขึ้น

ในปี 2002 เนติบัณฑิตยสภาแห่งอเมริกา (America Bar Association) ให้การสนับสนุนการจัดอบรม การประชุมวิชาการ การจัดเสวนาธรรม จัดการฝึกปฎิบัติธรรม สนับสนุนพิมพ์หนังสือคู่มือการเจริญสติสำหรับนักกฎหมาย

หลังจากนั้น การฝึกการเจริญสติก็แพร่หลายไปในโรงเรียนกฎหมายต่างๆ 7 แห่ง เช่น โรงเรียนกฎหมายแห่งโคลัมเบีย, ฮาร์วาร์ด, เยล, สแตนฟอร์ด, ไมอามี, แคลิฟอร์เนีย และนอร์ท คาโรไลน่า

ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยเหล่านี้ ได้นำการฝึกเจริญสติบรรจุเป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรระดับปริญญาตรีและโท และเป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรการศึกษาต่อเนื่องสำหรับนักกฎหมาย

ในเดือนตุลาคม 2010 ศาสตราจารย์ฮอลเพิร์นได้จัดประชุมวิชาการ Mindful Lawyer Conference ที่เบิร์คเลย์ มีนักกฎหมายเข้าร่วมประชุม 185 คน ที่ประชุมได้อภิปรายเกี่ยวกับความสำคัญและประโยชน์ของการเจริญสติในวงการนิติศาสตร์ศึกษา (สามารถเข้าไปฟังการอภิปรายได้ในwww.mindfullawyerconference.org/resourses ซึ่งมีวิทยากรบรรยายให้ฟังมากมาย)

ปัจจุบัน มีโรงเรียนกฎหมายประมาณ 13 แห่งในอเมริกาที่มีหลักสูตรการเรียนการสอนด้านจิตตภาวนาสำหรับนักกฎหมายร่วมด้วย (สามารถเข้าไปฟังคำบรรยายเกี่ยวกับการเจริญสติในโรงเรียนกฎหมายได้ใน www.vimeo.com/channels/mindfullawyer.)

ส่วนอีกท่านหนึ่งที่ทำงานอย่างแข็งขันด้านการเจริญสติในวงการนิติศาสตร์ศึกษา คือ สก๊อต โรเจอร์ส(Scott Rogers) อาจารย์แห่งโรงเรียนกฎหมาย มหาวิทยาลัยไมอามี ซึ่งเป็นโรงเรียนกฎหมายแห่งแรกๆ ที่เริ่มมีหลักสูตรการเจริญสติให้นักศึกษา

โรเจอร์สจบปริญญาโทด้านกฎหมายและจิตวิทยาสังคม จากมหาวิทยาลัยฟลอริดา ได้ศึกษาและปฎิบัติธรรมมานาน 22 ปี เขาเชื่อว่า การเจริญสติเป็นการพัฒนาบุคคลจากภายในอันทรงพลัง ทำให้มีประสิทธิภาพในการทำงาน และมีสุขภาพทางกายและจิตที่ดี

โดยงานวิจัยทางด้านระบบประสาทได้แสดงให้เห็นว่า คนเราสามารถพัฒนาสมองโดยฝึกการเจริญสติ ซึ่งจะทำให้มีความคิด ความจำ มีสมาธิดี มีอารมณ์ด้านบวก ซึ่งจะทำให้มีความสุขในชีวิต

โรเจอร์สเป็นผู้ก่อตั้งสถาบันการเจริญสติศึกษา (Institute for Mindfulness Studies) มหาวิทยาลัยไมอามี เริ่มสอนการเจริญสติให้กับบุคลากรแขนงต่างๆ เข้าร่วมในการจัดฝึกอบรมหลักสูตรต่างๆ แก่ผู้ปกครอง นักเรียน ครู นักศึกษาแพทย์ นักจิตวิทยา นักจิตบำบัด ตั้งแต่ปี 1998 เป็นต้นมา และเริ่มสอนนักเรียนกฎหมายในปี 2008 โดยเป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรการเรียนกฎหมาย ของโรงเรียนสอนกฎหมาย มหาวิทยาลัยไมอามี

เขาเขียนหนังสือเกี่ยวกับการเจริญสติไว้หลายเล่ม เช่น Mindfulness for Law Students, The Six-Minute Solution : A mindfulness Primer for Lawyers เป็นต้น (สามารถเข้าไปดูข้อมูลต่างๆได้ใน www. Mindfulliving.net และเข้าไปฟังคำบรรยายได้ใน www.youtube.com)

มีให้ฟังหลายเรื่อง เช่น Mindfulness in Law Program overview,เรื่อง scott Rogers “A Mindful Miami” และเรื่อง 2012 Mindful Law Student conference เป็นต้น

• ศาสตราจารย์ชาลี ฮอลเพิร์น

ผู้ที่นำการฝึกด้านจิตตภาวนามาใช้ในวงการกฎหมายในระยะแรกๆ คือ ศาสตราจารย์ชาลี ฮอลเพิร์น ผู้อำนวยการศูนย์การเจริญสติด้านกฎหมาย แห่งโรงเรียนกฎหมายเบิร์คเลย์ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย

ท่านจบกฎหมายจากมหาวิทยาลัยเยล และฮาร์วาร์ด หลังจากนั้นได้ทำงานที่สำนักกฎหมาย อาร์โนล และพอตเตอร์ ที่วอชิงตัน ดี ซี และเป็นศาสตราจารย์สอนกฎหมายที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด และมหาวิทยาลัยจอร์จทาวน์ โดยเป็นผู้เชี่ยวชาญกฎหมายเกี่ยวกับประโยชน์สาธารณะ

นอกจากงานด้านกฎหมายแล้ว ศาสตราจารย์ฮอลเพิร์นมีความสนใจในเรื่องจิตตภาวนา ได้ศึกษา ปฏิบัติธรรม และสอนจิตตภาวนามานานกว่า 30 ปี ท่านยังเป็นประธานมูลนิธิ และศูนย์การสอนจิตตภาวนาหลายแห่ง

ปัจจุบัน ศาสตราจารย์ฮอลเพิร์นเป็นผู้อำนวยการศูนย์การเจริญสติของโรงเรียนกฎหมายเบิร์คเลย์ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซึ่งจัดการเรียนการสอนการเจริญสติแก่นักเรียนกฎหมายที่นี่ (Berkeley Initiative for Mindfulness in Law,www.law.berkeley.edu/12218.htm)

(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 164 สิงหาคม 2557 โดย นพ.แพทย์พงษ์ วรพงศ์พิเชษฐ)