“ความสุข” มีนิยามแตกต่างกันไปแต่ละบุคคล บาง คนเชื่อว่า ความร่ำรวยคือความสุข บ้างก็ว่า ยิ่งมี เพื่อนมาก ยิ่งทำให้ชีวิตมีความสุข ในขณะที่บางคนขอให้ได้กินอิ่ม นอนหลับสบาย ก็เป็นความสุขอย่างยิ่งแล้ว
แท้จริงแล้ว ความสุขเป็นเรื่องง่ายๆ ที่อยู่รอบๆตัวเรา หากคุณยังหามันไม่พบละก็ ลองทำตาม 10 ขั้นตอนต่อไปนี้ ที่เป็นบันไดนำทางให้คุณใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขและ อายุยืนยาว จนคนรอบข้างพากันอิจฉา
1. หายใจเข้าลึกๆ
หากอยากลองทำสิ่งดีๆให้ตัวเองให้เห็นผลภายใน 5 นาที วิธีง่ายที่สุดคือ สูดลมหายใจเข้าลึกๆ ที่ไม่ใช่แค่เพียงสูดอากาศเข้าไปในปอด อย่างที่ทำกันตามปกติ
แต่ควรฝึกหายใจด้วยกล้ามเนื้อกระบังลม ซึ่งเป็นการหายใจเข้าช้าๆ ให้ลึกถึงช่องท้อง วิธีนี้เป็นวิธีสำคัญที่ช่วยจัดการความเครียดได้ผลดียิ่ง เพราะคุณไม่ต้องเสียเงินไปเข้าคอร์สลดความเครียด โดยทำได้ทุกที่ทุกเวลา
2. กอดแสดงความรัก
มีคำแนะนำจากนักจิตวิทยาว่า ควรกอดผู้อื่นและให้ผู้อื่นกอดวันละ 4 ครั้งเป็นประจำ เพราะมีการวิจัยที่ระบุว่า การกอดทำให้คนอายุยืนยาวขึ้น ด้วยคำอธิบายว่า การกอดเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับมนุษย์ มันช่วย “บรรเทาความเจ็บปวดและทำให้ใจสงบ” ลดปฏิกิริยาโต้ตอบต่อสิ่งเร้า เมื่อเรารู้สึกถูกคุกคามหรืออยู่ในสภาวะตึงเครียด
และการกอด มิได้จำกัดเฉพาะมนุษย์ด้วยกันเท่านั้น การกอดสัตว์เลี้ยง เช่น หมา แมว ก็ให้ผลดีเช่นเดียวกัน
แต่วัฒนธรรมไทยไม่ค่อยให้ความสำคัญกับการโอบกอดเท่าไรนัก ถึงแม้จะกระทำต่อคนที่เรารักหรือรักเราก็ตาม จึงน่าจะเป็นเรื่องดี หากช่วยกันรณรงค์ให้เห็นถึงความสำคัญของการกอดแสดงความรักอันบริสุทธิ์
3. มีสติ
โปรดลืมเรื่อง “สิ่งที่ต้องทำ” ที่กองไว้บนโต๊ะ เรื่องผิดใจกับเพื่อนรัก ฯลฯ ไปได้เลย แล้วหันมาสนใจกับปัจจุบันขณะ ซึ่งจะช่วยให้เรามีสติมากขึ้น
ขอแนะให้คุณใส่ใจกับสิ่งที่อยู่ภายในใจ เพราะมีความคิดหลายอย่างที่เป็นเหมือนความกลัวที่เราเข้าใจไปเอง และคิดว่ามันเป็นจริง ถ้าคุณรู้จักควบคุมความคิด มีสติ คิดอย่างมีเหตุผล มันอาจส่งผลดีต่อพฤติกรรมและชีวิตของคุณได้
4. เลิกพูดตำหนิตัวเอง
ทำไมไม่คิดมีเมตตาต่อตัวเองดูบ้าง ด้วยการรู้จักสงสารเห็นใจตัวเองให้มากขึ้น เพราะการตำหนิติเตียนตัวเอง เป็นสิ่งที่คนในสังคมนี้ทำกันเป็นประจำ จนกลายเป็นปัญหา และเรื่องนี้ก็ไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนเงินในกระเป๋าที่คุณมี บ้านที่คุณอาศัย หรืองานที่คุณทำ
คนในบางวัฒนธรรม ที่ไม่ได้ร่ำรวยเงินทอง กลับเป็นคนที่มีเมตตาต่อตัวเองและผู้อื่นมากกว่า ที่เป็นเช่นนี้เพราะความคิดและความเชื่อที่พวกเขามีเกี่ยวกับตัวเอง การมองตัวเองในแง่ร้าย เป็นตัวการร้ายที่ทำให้เกิดภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวล
อารมณ์ซึมเศร้ามักเกิดจากความโกรธที่ย้อนกลับมาทำร้ายตัวเราเอง เช่น การตราหน้าและเรียกตัวเองว่าเจ้างั่ง คุณจึงควรหยุดพฤติกรรมทำร้ายตนเอง ด้วยการเลิกพูดถึงตัวเองในแง่ลบ
5. สร้างครอบครัวในฝัน
แม้คุณไม่อาจจะเลือกเกิดในครอบครัวแบบที่ฝันได้ แต่คุณสามารถสร้างมันขึ้นมาได้ มีการวิจัยเรื่องพัฒนาการของบุคคลในช่วงเวลาหลายปี เผยว่า คนที่ถูกกระทำทารุณ ถูกทำให้อับอาย หรือถูกทอดทิ้ง มีความเสี่ยงสูงที่จะเสียชีวิตขณะอายุยังน้อย และมีโรคร้ายเรื้อรัง
ดังนั้น คุณจะได้ประโยชน์จากแรงสนับสนุนของคนในครอบครัวได้อย่างไร ในเมื่อคุณมาจากครอบครัวที่ใช้ความรุนแรง คำตอบคือ จงสร้างครอบครัวในฝันของคุณ ขึ้นมาเอง ด้วยการคบเพื่อนดีๆหรือมีผู้อาวุโสที่คุณเคารพนับถือ ยามคุณเป็นทุกข์ พวกเขาจะไม่ซ้ำเติม แต่จะคอยชี้แนะและเป็นกำลังใจให้คุณฝ่าฟันความยากลำบากไปด้วยดี
6. รักตนเองก่อน..จึงค่อยรักคนอื่น
คนที่เคยนั่งเครื่องบิน คงสังเกตเห็นก่อนเครื่องออก พนักงานต้อนรับบนเครื่องจะสาธิตการใช้หน้ากากออกซิเจนยามฉุกเฉิน โดยให้ผู้โดยสารสวมให้ตนเองก่อนที่จะช่วยสวมให้ผู้อื่น
หลักการเดียวกันนี้ นำมาใช้กับการรักตัวเอง แต่คนทั่วไปมักเข้าใจผิดว่า การรักตัวเองเป็นความเห็นแก่ตัว ซึ่งไม่เป็นความจริง เพราะคุณไม่อาจช่วยเหลือคนอื่นได้ ตราบใดที่คุณยังไม่สามารถช่วยตัวคุณเองให้ได้เสียก่อน
7. ดูแลรักษาสุขภาพ
การออกกำลังกายเพื่อให้เกิดผลดีที่สุด ควรทำวันละ 90 นาที สำหรับคนส่วนใหญ่นับเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก แต่ข่าวดีคือ แค่ออกกำลังกายสัปดาห์ละ 3 ครั้ง ครั้งละ 30 นาที หรือเดินวันละ 10,000 ก้าว ก็เพียงพอที่จะทำให้คุณอายุยืนขึ้นได้เช่นกัน
8. ควบคุมและปล่อยวาง
มีหลายสิ่งหลายอย่างในชีวิตที่เราไม่อาจควบคุมได้ แต่กุญแจสำคัญที่จะใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้ คือ การให้ความสำคัญกับความคิดและปฏิกิริยาตอบสนองของตัวเอง ซึ่งเป็นสิ่งที่เราควบคุมได้
คุณอาจนำหลักคำสอนทางพุทธศาสนาเรื่อง “ทมะ” ที่สอนให้บุคคลรู้จักข่มใจตนเอง ฝึกใจตนเอง ให้ประพฤติปฏิบัติอยู่ในสัจความดี รวมทั้งยอมรับและแก้ไขสิ่งบกพร่องของตนเอง มาใช้จัดการความเครียดที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน
จะดีไปกว่านั้น หากคุณโฟกัสเฉพาะเรื่องที่คุณควบคุมได้ และปล่อยวางเรื่องที่ควบคุมไม่ได้
9. กินนอนอย่างถูกสุขลักษณะ
การนอนหลับอย่างเพียงพอเป็นสิ่งจำเป็นต่อสุขภาพจิตและกายที่ดี คุณจึงควรนอนหลับให้ได้คืนละ 7-9 ชม. ลองสำรวจตัวเองว่า นอนหลับเพียงพอเป็นประจำหรือไม่
อีกทั้งยังต้องรับประทานอาหารตามหลักโภชนาการที่ดี กินให้เป็นเวลาในแต่ละวัน เพื่อร่างกายจะได้ไม่หิวโหยจนเกินไป บางคนที่ควบคุมอาหารเพื่อลดน้ำหนัก อาจเป็นสาเหตุแห่งการกินที่ผิดปกติได้
10. มีคนที่ไว้วางใจได้
คุณไม่จำเป็นต้องมีเพื่อนทางเครือข่ายเฟซบุ๊คนับล้านคน หรือรู้จักคนเป็นร้อยๆหรอก เพราะจากการวิจัยพบว่า คุณต้องการแค่เพื่อนสนิทเพียงคนเดียวที่ไว้วางใจได้ ที่จะช่วยให้คุณมีอายุยืน และหายป่วยได้เร็วขึ้น
ในบางประเทศมีโปรแกรมฟื้นฟูอาการเจ็บป่วย ด้วยการให้คนไข้ได้พูดคุยกับบางคนถึงอาการป่วย โดยเชื่อว่า แรงสนับสนุนทางสังคมเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คนไข้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
(จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 131 ตุลาคม 2554 โดย บุญสิตา)
