ในบรรดาอัญมณีทั้งหลาย เพชร ได้ชื่อว่ามีค่าที่สุด และราคาแพงที่สุด ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้เพชรมีความหยิ่งผยอง ถือตัวว่าเด่นที่สุดไม่มีใครเกิน มันมักจะพูดกับพวกพลอยสีต่างๆว่า
“พวกเธอมันเป็นแค่พลอย สู้ฉันไม่ได้ ฉันทั้งสวยทั้งแกร่ง จนใครๆยกให้เป็นอัญมณีที่งดงามที่สุด ราคาแพงที่สุด เวลาใครจะแต่งงานก็ต้องนำฉันไปหมั้นหมายคู่รัก เขาถือว่าฉันเป็นสัญลักษณ์ของความรักและการแต่งงาน ไม่มีใครอยากได้พลอยหรอก”
พวกพลอยรู้สึกไม่พอใจคำพูดของเพชร พลอยสีแดงจึงเอ่ยขึ้นว่า
“แต่ในโลกนี้ พวกฉันมีมากกว่าเธอ และคนในโลกนี้ก็นำฉันไปทำเป็นเครื่องประดับมากกว่าเธอ พวกฉันจึงมีอยู่ทุกหนทุกแห่ง”
“ก็เพราะเธอราคาถูกน่ะซิ แถมหาได้ง่ายๆ ใครๆก็เลยมีกันไว้เยอะแยะ แต่สำหรับฉันนั้นหายาก ต้องคนรวยเท่านั้นจึงจะครอบครองได้” เพชรพูดด้วยน้ำเสียงเยาะเย้ย
พลอยสีน้ำเงินจึงโต้ตอบไปว่า “พลอยสีน้ำเงินอย่างฉันก็หายากเหมือนกัน บางครั้งก็มีราคามากกว่าพวกเพชรซะอีก”
ทั้งเพชรและพลอยต่างถกเถียงกันไปมาว่าใครดีกว่าใคร จนกระทั่งนกฮูกที่อยู่บนต้นไม้ใกล้ๆ ซึ่งนิ่งฟังการโต้เถียงอยู่นาน ก็พูดขึ้นว่า
“ได้โปรดฟังฉันหน่อย เพชรและพลอย เธอทั้งคู่จะมาทะเลาะโต้เถียงกันทำไม ว่าใครดีกว่าใคร ตอนนี้ฉันว่าไม่มีใครดีไปกว่าใครหรอก”
ทั้งเพชรและพลอยได้ยินดังนั้น ก็พูดขึ้นพร้อมกันว่า “ไม่จริงหรอก”
“จริงซิ” นกฮูกตอบ “เพราะตอนนี้พวกเธอทั้งสองก็อยู่ในดินเหมือนกัน มีสภาพไม่ต่างอะไรกับเม็ดดินเม็ดกรวดเม็ดทราย ถ้าไม่มีคนมาเจอพวกเธอ ทั้งเพชรและพลอยก็ไม่มีค่าอะไรทั้งนั้น และสำหรับฉัน แล้ว พวกเธอไม่มีค่าอะไรแม้แต่นิดเดียว สู้หนอนตัวหนึ่งก็ไม่ได้ เพราะฉันยังได้กินเป็นอาหาร”
เหล่าเพชรและพลอย เมื่อได้ฟังนกฮูกพูด ก็คิดขึ้นได้ จึงต่างสงบปากสงบคำ และตั้งแต่นั้นมาก็ไม่มีใครพูดว่าใครดีกว่ากันอีกเลย
.......
คุณค่าของวัตถุสิ่งของนั้นจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อมีผู้เห็นประโยชน์ และได้ใช้ประโยชน์ ส่วนคุณค่าของคน
โบราณกล่าวไว้ว่า ค่าของคน อยู่ที่ผลของงาน คือการได้กระทำตนให้เป็นประโยชน์แก่ตนและผู้อื่นนั่นเอง
(จาก ธรรมลีลา ฉบับ 104 กรกฎาคม 52โดยไม้หอม)
