สติรู้กายรู้ใจเรียกสติปัฏฐาน พอรู้แจ้งเรียกว่ารู้ทุกข์
พอรู้ทุกข์แจ้งก็ปล่อยวางตัวทุกข์ คือ ปล่อยวางขันธ์
ขันธ์ 5 คือตัวทุกข์ พอปล่อยวางขันธ์ 5 ไปจิตไม่มีอะไรจะยึดฉวย
ไม่มีอะไรจะเกาะ จิตก็พ้นจากขันธ์ พ้นจากทุกข์นั่นเอง
ครั้งที่ 015
สติพาจิตพ้นทุกข์ ไม่ใช่ดับทุกข์
การมีสตินี่แหละคือความไม่ประมาท มีสติรู้กายรู้ใจเรียกว่าทำสติปัฏฐาน ถ้ามีสติรู้อย่างอื่นไม่เรียกว่าสติปัฏฐาน สติรู้กายรู้ใจเรียกสติปัฏฐาน พอรู้แจ้งเรียกว่ารู้ทุกข์ พอรู้ทุกข์แจ้งก็ปล่อยวางตัวทุกข์ คือ ปล่อยวางขันธ์ ขันธ์ 5 คือตัวทุกข์ พอปล่อยวางขันธ์ 5 ไปจิตไม่มีอะไรจะยึดฉวยนะ ไม่มีอะไรจะเกาะ จิตก็พ้นจากขันธ์ พ้นจากทุกข์ นั่นเอง ไม่ใช่ดับทุกข์นะ ไม่ใช่ดับทุกข์นะ พ้นทุกข์นะ ขันธ์ก็อยู่ส่วนขันธ์ไป จิตก็อยู่ส่วนจิต อิสระจากกัน แต่จิตก็เป็นขันธ์นะ
มันมีธรรมชาติอีกชนิดหนึ่ง เป็นจิตอีก ชนิดหนึ่งซึ่งไม่เกาะกับขันธ์ จิตชนิดนี้จึงไม่ได้ รับความกระทบกระเทือนจากขันธ์ ทำหน้าที่ รู้ขันธ์ไป ทำงานอยู่กับโลกรู้บัญญัติบ้างรู้ขันธ์บ้าง ทำงานอยู่กับโลกแต่ไม่เกาะอะไรนะเรียก กิริยา เป็น มหากิริยาจิต จิตดวงนี้ไม่เกาะไม่เกี่ยวกับอะไร สบาย มีความสุขอยู่อย่างนั้นแหละ
จิตส่งออกนอกไหม ส่งออก ถ้าพูดในสำนวนของนักปฏิบัตินะ จิตพระอรหันต์ก็ยังส่งออกนอก คือ ออกรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจตามปกตินั่นเอง แต่ไม่กระเพื่อม ไม่หวั่นไหว ไม่ยินดี ไม่ยินร้ายอะไรขึ้นมา ไม่ใช่ว่าขันธ์ 5 ของพระอรหันต์เป็นความสุขนะ อย่าเข้าใจผิดว่าภาวนาแล้วขันธ์ 5 จะเป็นสุข ขันธ์ 5 จะเที่ยง ขันธ์ 5 จะเป็นอัตตา เป็นไปไม่ได้ ที่เป็นพระอรหันต์ได้ก็เพราะเห็นขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาแล้ววางได้ ที่วางไม่ได้ก็เพราะไม่เห็นว่ามันเป็นทุกข์ วางไม่ได้เพราะเห็นว่ามันทุกข์บ้างสุขบ้าง รู้สึกมั้ยร่างกายเป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้าง มันรู้สึกอย่าง นี้ไงมันวางกายไม่ได้ ถ้ารู้สึกว่าร่างกายเป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้าง มันก็ดิ้นหาความสุขดิ้นหนีความทุกข์ ถ้ารู้สึกว่าจิตนี้เป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้างนะ จิตก็ยังดิ้นหาความสุขดิ้นหนีความทุกข์อยู่ แต่เมื่อไรเห็นว่าทุกข์ล้วนๆนะมีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย นอกจากทุกข์ ไม่มีอะไรเกิดขึ้น นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรตั้งอยู่ นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรดับไป จิตจะวาง วางเองไม่ต้องเชิญให้วาง วางเอง เพราะฉะนั้นไม่ต้องถามทำยังไงจะหลุดพ้น ไม่มีใครทำจิตให้หลุดพ้นได้ จิตเขาหลุดของ เขาเอง อย่าว่าแต่ทำจิตให้หลุดพ้นเลย แค่ทำจิตให้เกิดสติสักขณะหนึ่งยังทำไม่ได้เลย สติเกิดเองเพราะมีเหตุ จิตหลุดพ้นเพราะอะไร? เพราะมีปัญญาแจ่มแจ้ง รู้ความจริงของกายของใจ แจ่มแจ้งว่าเป็นไตรลักษณ์แล้ววาง วางเอง
ทนฟังนะ ฟังหลวงพ่อทนๆ นิดหนึ่ง วิธีที่จะฟังให้เข้าใจง่ายก็คือลืมของเก่าเสียก่อนทำใจให้เหมือนถ้วยน้ำชาที่ว่างเปล่า ถ้าฟังไป ศึกษาเปรียบเทียบไปจะฟังยากเพราะธรรมะที่หลวงพ่อพูดนี่ไม่ค่อยมีใครเอามาสอนกัน ที่เขาไม่สอนเพราะมันเปลืองตัวเอง ไม่มีใครอยากพูดหรอก สอนทำทาน ถือศีล สอนทำสมาธิง่ายนี่ เพราะสอนอย่างนั้นไม่มีใครมาว่าอะไรได้ สอนถึงตัวสภาวะแท้ๆ ไม่มีใครเขาสอนกันนะ สอนให้เห็นตัวสภาวะน่ะ บางคนมาเรียนก็มาด้วยใจของนักเรียนจริงๆ อย่างนี้ดี นักเรียน คำว่านักเรียนกับนักปฏิบัติไม่เหมือนกัน
ชาวพุทธต้องเป็นนักเรียนนะ เพราะหน้าที่ของชาวพุทธคือเรียน เรียนเรื่องศีล เรียนเรื่องจิต เรียนเรื่องการเจริญปัญญา พระโสดาฯ สกิทาคาฯ อนาคาฯ ก็เป็นนักเรียน เรียกเสขบุคคล เป็นนักเรียน พวกเรามีหน้าที่ เรียน นักเรียนนี่เรียนเพื่อให้รู้ความจริงว่าความจริงเป็นยังไง เรียนด้วยใจที่ว่างๆ ถ้าเรา เรียนด้วยใจที่มีของเก่าพะรุงพะรังนะเรียนยาก ฟัง จะฟังสิ่งใหม่ไม่เข้าใจ เพราะมัวแต่เทียบกับของเก่าไปเรื่อยๆ ถ้าของเก่าดีจริงวิเศษจริงมันพ้นทุกข์ไปแล้วล่ะ ของเก่าดีจริงวิเศษจริงพระพุทธเจ้าสอนไว้แล้วล่ะ ส่วนมากติดสมถะกันงอมแงมนะ เพ่งมาจนทื่อๆ หาความสุขสักนิดหนึ่งในชีวิตยังไม่ค่อยจะได้เลย ร่างกายก็เคล็ดขัดยอกนะ จิตใจก็แข็งทื่อยังภูมิใจว่าภาวนาดีภาวนาถูก ถ้าเรียน อย่างนักอภิธรรมจะรู้เลย จิตที่หนัก แน่น แข็ง ซึม ทื่อ มันเป็นลักษณะของอกุศลจิต เพราะฉะนั้นวางนะ วางของเก่านิดหนึ่ง ถอดเขี้ยวถอดเล็บ ถอดเขี้ยวถอดเล็บเสียก่อนแล้วค่อยๆ ฟังไป เผื่อจะได้อะไรใหม่ๆ บ้าง ฟังไปก่อน ไม่ชอบใจทีหลังก็โยนทิ้งไป แต่ตอนนี้ ถ้าจะฟังให้รู้เรื่องเร็วๆ นะลืมของเก่าซะ ไม่ต้องฟังหลวงพ่อแล้วเอาไปเปรียบเทียบกับของเก่าเลย ลืมไปเลย ทำใจให้เหมือนเด็กน่ะ เหมือนเด็กเล็กๆ เด็กที่ไร้เดียงสา เด็กเล็กๆ นี่เราเอาขนมไปให้ก็ดีใจ ไปว่ามันมันก็เสียใจ ซื่อๆ นะ เสียใจก็ร้องไห้ มันดีใจมันก็หัวเราะ ซื่อๆ ของเราดัดแปลงมากนะ ดัดแปลง ทุกอย่างผิดธรรมดาไปหมดเลย ธรรมะของธรรมดานะ ธรรมะไม่ใช่ของผิดธรรมดา ธรรมะกับธรรมดามันคำเดียวกัน
(อ่านต่อสัปดาห์หน้า/ทุกข์เป็นสิ่งที่ควรรู้รอบ)
พอรู้ทุกข์แจ้งก็ปล่อยวางตัวทุกข์ คือ ปล่อยวางขันธ์
ขันธ์ 5 คือตัวทุกข์ พอปล่อยวางขันธ์ 5 ไปจิตไม่มีอะไรจะยึดฉวย
ไม่มีอะไรจะเกาะ จิตก็พ้นจากขันธ์ พ้นจากทุกข์นั่นเอง
ครั้งที่ 015
สติพาจิตพ้นทุกข์ ไม่ใช่ดับทุกข์
การมีสตินี่แหละคือความไม่ประมาท มีสติรู้กายรู้ใจเรียกว่าทำสติปัฏฐาน ถ้ามีสติรู้อย่างอื่นไม่เรียกว่าสติปัฏฐาน สติรู้กายรู้ใจเรียกสติปัฏฐาน พอรู้แจ้งเรียกว่ารู้ทุกข์ พอรู้ทุกข์แจ้งก็ปล่อยวางตัวทุกข์ คือ ปล่อยวางขันธ์ ขันธ์ 5 คือตัวทุกข์ พอปล่อยวางขันธ์ 5 ไปจิตไม่มีอะไรจะยึดฉวยนะ ไม่มีอะไรจะเกาะ จิตก็พ้นจากขันธ์ พ้นจากทุกข์ นั่นเอง ไม่ใช่ดับทุกข์นะ ไม่ใช่ดับทุกข์นะ พ้นทุกข์นะ ขันธ์ก็อยู่ส่วนขันธ์ไป จิตก็อยู่ส่วนจิต อิสระจากกัน แต่จิตก็เป็นขันธ์นะ
มันมีธรรมชาติอีกชนิดหนึ่ง เป็นจิตอีก ชนิดหนึ่งซึ่งไม่เกาะกับขันธ์ จิตชนิดนี้จึงไม่ได้ รับความกระทบกระเทือนจากขันธ์ ทำหน้าที่ รู้ขันธ์ไป ทำงานอยู่กับโลกรู้บัญญัติบ้างรู้ขันธ์บ้าง ทำงานอยู่กับโลกแต่ไม่เกาะอะไรนะเรียก กิริยา เป็น มหากิริยาจิต จิตดวงนี้ไม่เกาะไม่เกี่ยวกับอะไร สบาย มีความสุขอยู่อย่างนั้นแหละ
จิตส่งออกนอกไหม ส่งออก ถ้าพูดในสำนวนของนักปฏิบัตินะ จิตพระอรหันต์ก็ยังส่งออกนอก คือ ออกรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจตามปกตินั่นเอง แต่ไม่กระเพื่อม ไม่หวั่นไหว ไม่ยินดี ไม่ยินร้ายอะไรขึ้นมา ไม่ใช่ว่าขันธ์ 5 ของพระอรหันต์เป็นความสุขนะ อย่าเข้าใจผิดว่าภาวนาแล้วขันธ์ 5 จะเป็นสุข ขันธ์ 5 จะเที่ยง ขันธ์ 5 จะเป็นอัตตา เป็นไปไม่ได้ ที่เป็นพระอรหันต์ได้ก็เพราะเห็นขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาแล้ววางได้ ที่วางไม่ได้ก็เพราะไม่เห็นว่ามันเป็นทุกข์ วางไม่ได้เพราะเห็นว่ามันทุกข์บ้างสุขบ้าง รู้สึกมั้ยร่างกายเป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้าง มันรู้สึกอย่าง นี้ไงมันวางกายไม่ได้ ถ้ารู้สึกว่าร่างกายเป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้าง มันก็ดิ้นหาความสุขดิ้นหนีความทุกข์ ถ้ารู้สึกว่าจิตนี้เป็นทุกข์บ้างเป็นสุขบ้างนะ จิตก็ยังดิ้นหาความสุขดิ้นหนีความทุกข์อยู่ แต่เมื่อไรเห็นว่าทุกข์ล้วนๆนะมีแต่ทุกข์มากกับทุกข์น้อย นอกจากทุกข์ ไม่มีอะไรเกิดขึ้น นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรตั้งอยู่ นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรดับไป จิตจะวาง วางเองไม่ต้องเชิญให้วาง วางเอง เพราะฉะนั้นไม่ต้องถามทำยังไงจะหลุดพ้น ไม่มีใครทำจิตให้หลุดพ้นได้ จิตเขาหลุดของ เขาเอง อย่าว่าแต่ทำจิตให้หลุดพ้นเลย แค่ทำจิตให้เกิดสติสักขณะหนึ่งยังทำไม่ได้เลย สติเกิดเองเพราะมีเหตุ จิตหลุดพ้นเพราะอะไร? เพราะมีปัญญาแจ่มแจ้ง รู้ความจริงของกายของใจ แจ่มแจ้งว่าเป็นไตรลักษณ์แล้ววาง วางเอง
ทนฟังนะ ฟังหลวงพ่อทนๆ นิดหนึ่ง วิธีที่จะฟังให้เข้าใจง่ายก็คือลืมของเก่าเสียก่อนทำใจให้เหมือนถ้วยน้ำชาที่ว่างเปล่า ถ้าฟังไป ศึกษาเปรียบเทียบไปจะฟังยากเพราะธรรมะที่หลวงพ่อพูดนี่ไม่ค่อยมีใครเอามาสอนกัน ที่เขาไม่สอนเพราะมันเปลืองตัวเอง ไม่มีใครอยากพูดหรอก สอนทำทาน ถือศีล สอนทำสมาธิง่ายนี่ เพราะสอนอย่างนั้นไม่มีใครมาว่าอะไรได้ สอนถึงตัวสภาวะแท้ๆ ไม่มีใครเขาสอนกันนะ สอนให้เห็นตัวสภาวะน่ะ บางคนมาเรียนก็มาด้วยใจของนักเรียนจริงๆ อย่างนี้ดี นักเรียน คำว่านักเรียนกับนักปฏิบัติไม่เหมือนกัน
ชาวพุทธต้องเป็นนักเรียนนะ เพราะหน้าที่ของชาวพุทธคือเรียน เรียนเรื่องศีล เรียนเรื่องจิต เรียนเรื่องการเจริญปัญญา พระโสดาฯ สกิทาคาฯ อนาคาฯ ก็เป็นนักเรียน เรียกเสขบุคคล เป็นนักเรียน พวกเรามีหน้าที่ เรียน นักเรียนนี่เรียนเพื่อให้รู้ความจริงว่าความจริงเป็นยังไง เรียนด้วยใจที่ว่างๆ ถ้าเรา เรียนด้วยใจที่มีของเก่าพะรุงพะรังนะเรียนยาก ฟัง จะฟังสิ่งใหม่ไม่เข้าใจ เพราะมัวแต่เทียบกับของเก่าไปเรื่อยๆ ถ้าของเก่าดีจริงวิเศษจริงมันพ้นทุกข์ไปแล้วล่ะ ของเก่าดีจริงวิเศษจริงพระพุทธเจ้าสอนไว้แล้วล่ะ ส่วนมากติดสมถะกันงอมแงมนะ เพ่งมาจนทื่อๆ หาความสุขสักนิดหนึ่งในชีวิตยังไม่ค่อยจะได้เลย ร่างกายก็เคล็ดขัดยอกนะ จิตใจก็แข็งทื่อยังภูมิใจว่าภาวนาดีภาวนาถูก ถ้าเรียน อย่างนักอภิธรรมจะรู้เลย จิตที่หนัก แน่น แข็ง ซึม ทื่อ มันเป็นลักษณะของอกุศลจิต เพราะฉะนั้นวางนะ วางของเก่านิดหนึ่ง ถอดเขี้ยวถอดเล็บ ถอดเขี้ยวถอดเล็บเสียก่อนแล้วค่อยๆ ฟังไป เผื่อจะได้อะไรใหม่ๆ บ้าง ฟังไปก่อน ไม่ชอบใจทีหลังก็โยนทิ้งไป แต่ตอนนี้ ถ้าจะฟังให้รู้เรื่องเร็วๆ นะลืมของเก่าซะ ไม่ต้องฟังหลวงพ่อแล้วเอาไปเปรียบเทียบกับของเก่าเลย ลืมไปเลย ทำใจให้เหมือนเด็กน่ะ เหมือนเด็กเล็กๆ เด็กที่ไร้เดียงสา เด็กเล็กๆ นี่เราเอาขนมไปให้ก็ดีใจ ไปว่ามันมันก็เสียใจ ซื่อๆ นะ เสียใจก็ร้องไห้ มันดีใจมันก็หัวเราะ ซื่อๆ ของเราดัดแปลงมากนะ ดัดแปลง ทุกอย่างผิดธรรมดาไปหมดเลย ธรรมะของธรรมดานะ ธรรมะไม่ใช่ของผิดธรรมดา ธรรมะกับธรรมดามันคำเดียวกัน
(อ่านต่อสัปดาห์หน้า/ทุกข์เป็นสิ่งที่ควรรู้รอบ)
