อาฟเตอร์ช็อก เหตุสลด “สิงโต” ขย้ำ ทำอาณาจักร “ซาฟารีเวิลด์” ทรุดต่อเนื่อง

ผู้จัดการสุดสัปดาห์ - สปอร์ตไลท์สาดแสงไปที่ “ซาฟารีเวิลด์” ทันทีหลังเจ้าหน้าที่สวนสัตว์ถูกฝูงสิงโตขย้ำเสียชีวิต บริเวณโซนซาฟารีปาร์ค ซึ่งเป็นพื้นที่ไดร์ฟทรูจัดแสดงสัตว์ป่าดุร้าย เมื่อวันที่ 10 กันยายน 2568 ซึ่งนับเป็นเหตุสลดครั้งใหญ่หลังดำเนินธุรกิจสวนสัตว์เป็นเวลานานกว่า 40 ปี โดยมีการตั้งคำถามกับอาณาจักรซาฟารีเวิลด์ถึงมาตรฐานการดำเนินงานด้านความปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงานนักท่องเที่ยว มาตรฐานการดำเนินธุรกิจสวนสัตว์ ตลอดสวัสดิภาพสัตว์ป่านานาชนิดที่อยู่ในพื้นที่แห่งนี้ และแน่นอนว่า จะซ้ำเติมผลประกอบการที่เดิมก็ย่ำแย่อยู่แล้ว ให้ประสบปัญหาหนักกว่าเดิมขึ้นไปอีก

 ทำไมสิงโตขย้ำเจ้าหน้าที่
ปริศนาที่ยังไม่มีบทสรุป 


แน่นอน การเสียชีวิตของ  นายเจียน รังคะรัสมี  อายุ 58 ปี เจ้าหน้าที่ดูแลสัตว์ ยังคงมีข้อถกเถียงและปริศนาว่า เกิดอะไรขึ้น เพราะนอกจากนายเจียนจะมีประสบการณ์กว่า 20 ปี โซนแล้วยังปรากฏว่า เจ้าหน้าที่สวนสัตว์ผู้เคราะห์ร้ายลงจากรถยนต์โดยไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด จากนั้นสิงโตตัวแรกค่อยๆ เข้ามาตะครุบจากทางด้านหลัง ก่อนฝูงสิงโต 4 – 5 ตัวรุมจะเข้ามารุมขย้ำ กระทั่ง เสียชีวิตในเวลาต่อมา

อย่างไรก็ตาม อยู่ระหว่างการตรวจสอบข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นทั้งหมด ตั้งแต่การปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่สวนสัตว์ โดยตามระเบียบบังคับเป็นที่ทราบโดยทั่วกันว่าเจ้าหน้าสวนสัตว์ที่ไม่ควรอยู่คนเดียว และไม่ควรหันหลังให้สัตว์ ไม่ว่าจะคุ้นเคยกับสัตว์มากน้อยแค่ไหน รวมทั้ ข้อห้ามลงจากรถยนต์ในโซนสัตว์ดุร้าย

ด้าน  บริษัท ซาฟารีเวิลด์ จำกัด (มหาชน) ได้ออกแถลงการณ์ โดยสรุปสาระสำคัญได้ว่า จากการตรวจสอบสิงโตและสัตว์ทุกชนิดอยู่ในสภาวะปกติ และได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดโดยทีมผู้เชี่ยวชาญ และยืนยันว่าตลอดระยะเวลากว่า 40 ปีที่ผ่านมา ไม่เคยเกิดเหตุการณ์เช่นนี้มาก่อน โดยบริษัทฯ ให้ความสำคัญสูงสุดต่อความปลอดภัยของนักท่องเที่ยวและพนักงานทุกคน และเน้นย้ำเรื่องการไม่ลงจากรถระหว่างการเที่ยวชมสวนสัตว์เปิด โดยเฉพาะในโซนสัตว์ดุร้าย โดยจะดำเนินการตรวจสอบและเสริมมาตรการด้านความปลอดภัยอย่างเร่งด่วน เพื่อป้องกันมิให้เหตุการณ์ในลักษณะนี้เกิดขึ้นอีก ทั้งนี้ ขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งต่อครอบครัวผู้เสียชีวิต และจะให้การดูแลและสนับสนุนครอบครัวอย่างสุดความสามารถ


 ขณะที่  นายอรรถพล เจริญชันษา  อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช สั่งการให้พักการให้บริการซาฟารีโซนสัตว์ดุร้าย (สิงโต/เสือ) ของสวนสัตว์เป็นการชั่วคราว พร้อมสั่งให้สวนสัตว์เร่งจัดทำแผนมาตรการด้านความปลอดภัยใหม่ เพื่อยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยสูงสุด พร้อมกับทบทวนมาตรการคุมเข้ม หวังป้องกันเหตุสลดซ้ำ โดยเจ้าหน้าที่กำลังเร่งตรวจสอบสภาพการเลี้ยงดูและความเหมาะสมในการดูแลสัตว์ดังกล่าวอย่างละเอียด แต่ยังไม่มีข้อสรุปที่แน่ชัดว่าเหตุใดสิงโตจึงรุมเข้าทำร้ายเจ้าหน้าที่จนถึงแก่ชีวิต

อนึ่ง สิงโตจัดเป็นสัตว์ป่าควบคุมชนิด ก ซึ่งหมายถึงสัตว์ที่มีนิสัยดุร้ายและเป็นอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินของมนุษย์ โดยผู้ครอบครองจะต้องขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องตามกฎหมาย และต้องจัดสถานที่เลี้ยงให้มั่นคงปลอดภัย ปัจจุบันประเทศไทยมีผู้ครอบครองสิงโตที่ขึ้นทะเบียนแล้ว 37 ราย รวม 223 ตัว เฉพาะในกรุงเทพฯ มี 4 ราย รวม 39 ตัว ทั้งนี้ ซาฟารีเวิลด์มีสิงโตทั้งหมด 45 ตัว มีชีวิตอยู่ 32 ตัว ตายไปแล้ว 13 ตัว โดยอยู่ระหว่างตรวจสอบเพิ่มเติมว่ามีจำนวนตรงกับที่แจ้งเอาไว้หรือไม่

 นายสดุดี พันธุ์ภักดี  ผู้อำนวยการกองคุ้มครองพันธุ์สัตว์ป่าและพืชป่าตามอนุสัญญา (CITES) เปิดเผยว่าสิงโตที่ก่อเหตุมีอายุมากกว่า 20 ปี และแม้เจ้าหน้าที่ผู้เสียชีวิตจะคุ้นเคยกับสัตว์ แต่สัตว์ทุกชนิดก็ยังมีสัญชาตญาณความเป็นผู้ล่า ซึ่งเจ้าหน้าที่ที่ทำงานกับสัตว์ดุร้ายต้องตระหนักถึงจุดนี้เสมอ และไม่ควรหันหลังให้สัตว์ เนื่องจากสิงโตเป็นสัตว์ป่าควบคุมชนิด ก (ดุร้าย) สัญชาตญาณของสิงโตไม่ใช่แค่สัญลักษณ์ของ “นักล่า” แต่เป็นพฤติกรรมธรรมชาติที่สิงโตต้องมีเพื่อความอยู่รอด แม้ในสิงโตเลี้ยง (captivity) ที่มีอาหารพร้อม แต่ก็ยังคงแสดงออก เช่น ไล่จับของเล่น ขย้ำเหยื่อจำลอง

สำหรับสวนสัตว์ซาฟารีเวิลด์มีสิงโตในความดูแลทั้งหมด 32 ตัว โดยปกติจะมีเจ้าหน้าที่เข้ามาตรวจสอบมาตรการความปลอดภัยเป็นประจำทุกเดือน ซึ่งที่ผ่านมาไม่เคยมีประวัติสัตว์ทำร้ายเจ้าหน้าที่ อย่างไรก็ตาม จะมีการทบทวนมาตรการความปลอดภัยเพิ่มเติมเพื่อป้องกันเหตุฉุกเฉินในอนาคต

ขณะที่  มูลนิธิเพื่อนสัตว์ป่า (WFFT)  ออกแถลงการณ์ถึงการติดตามการทำงานของสวนสัตว์ซาฟารีเวิลด์ โดยระบุว่าเป็นสวนสัตว์ที่มีมาตรฐาน และมาตรการความปลอดภัย ได้ระดับมาตรฐาน WFFT โดยมีความเห็นกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น อาจจะเกิดความผิดพลาดบางประการที่ไม่อาจควบคุมได้

สิงโต เป็นสัตว์ป่าที่นิยมเลี้ยงในสวนสัตว์ ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติทั่วไป และสวนสัตว์ต่างล้วนมีประสบการณ์ มีกระบวนการควบคุมตรวจสอบอยู่เสมอ แต่จากประสบการณ์ของ WFFT การให้การดูแลสัตว์ป่าอันตราย มีความเสี่ยงที่จะเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดได้ เนื่องจากเราเพียงแค่ควบคุมพฤติกรรมบางอย่างของสัตว์ป่าไว้ แต่ไม่สามารถควบคุมจิตใจ ความคิด หรือสัญชาตญาณของสัตว์ป่าได้

ทั้งนี้ จากเหตุการณ์นี้ มูลนิธิฯ (WFFT) มีความเป็นห่วง และกังวลอย่างสูงเกี่ยวกับการเลี้ยงสิงโตเป็นสัตว์เลี้ยงในบ้าน บาร์ คาเฟ่ หรือสถานที่ที่ไม่เหมาะสม ไม่มีมาตรการการควบคุมที่ได้มาตรฐาน ไม่มีสวัสดิภาพ และความปลอดภัยเพียงพอ ซึ่งมีการเรียกร้องเกี่ยวกับเรื่องนี้มาตลอด

จากการตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติมพบว่า ปัจจุบันในเมืองไทยมีผู้นิยมเลี้ยงมากยิ่งขึ้น อ้างอิงข้อมูลจากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ปี 2567 มีผู้แจ้งการครอบครองสิงโต จำนวน 37 ราย จำนวน 223 ตัว ในส่วนของกรุงเทพมหานคร มีผู้แจ้งการครอบครองสิงโต 4 ราย จำนวน 39 ตัว โดยสวนสัตว์ซาฟารีเวิลด์มีการแจ้งการครอบครองสิงโต ในปี 2567 จำนวน 45 ตัว แต่ปัจจุบันพบว่าเหลือ 32 ตัว

 นายสมศักดิ์ สุนทรนวภัทร  ผู้ประสานงานภาครัฐ Four Paws International (องค์กรสวัสดิภาพสัตว์) เปิดดเผยว่าประเทศไทยถูกต่างประเทศจับตามองว่ามีจำนวนเสือและสิงโตในกรงเลี้ยงมากเกินไป เกินกว่าจะควบคุมได้จนอาจจะนำไปสู่การค้าที่ผิดต่ออนุสัญญาไซเตสได้ ซึ่งตามบ้านคนมีการครอบครองเสือประมาณ 200 ตัว และมีสิงโตอยู่ในการครอบครองของเอกชนไม่ต่ำกว่า 200 ตัว

การนำสัตว์ป่ามาใช้เพื่อการแสดง โดยเฉพาะสัตว์ป่าดุร้าย เช่น สิงโต เสือ และช้าง นอกจากจะมีปัญหาด้านสวัสดิภาพสัตว์แล้ว ก็ยังจะมีความเสี่ยงที่จะถูกสัตวทำอันตรายได้ตลอดเวลา ดังเช่น กรณีนี้ที่สิงโต 5 ตัว รุมขย้ำพนักงาน จนเสียชีวิต ประเทศไทยมีจำนวนเสือและสิงโตมากเกินความจำเป็น เช่น ตามสวนสัตว์สาธารณะและตามบ้านส่วนตัว โดยที่ผ่านมาองค์กรสวัสดิภาพสัตว์เคยเสนอหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ให้มีการลดจำนวนลง เช่น ให้ยุติการอนุญาตผสมพันธุ์ ยุติการนำเข้า และยุติการให้เอกชนครอบครองตามบ้าน

ด้าน  ดร.สาธิต ปรัชญาอริยะกุล  เลขาธิการและผู้อำนวยการสมาคมป้องกันการทารุณสัตว์แห่งประเทศไทย (TSPCA) และคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการป้องกันการทารุณกรรมและสวัสดิภาพสัตว์ เปิดเผยว่า TSPCA ได้ดำเนินการยื่นหนังสือให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดทำมาตรฐานการเลี้ยงสัตว์เพื่อการแสดง รวมทั้ง มีการตั้งคณะทำงานในการติดตามกรณีการจัดสวัสดิภาพสัตว์ในสวนสัตว์ ซึ่งจากเหตุสลดสิงโตจู่โจมทำร้ายเจ้าหน้าที่ดูแลสวนสัตว์เสียชีวิต เป็นบทเรียนที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องกลับมาทบทวนมาตรฐานด้านสวัสดิภาพสัตว์ป่าในสวนสัตว์และสัตว์เลี้ยงเพื่อใช้ในการแสดง เพื่อลดการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน รวมทั้ง เป็นการป้องกันการทารุณกรรมและการจัดสวัสดิภาพสัตว์






 สำรวจอาณาจักรซาฟารีเวิลด์
ง่อนแง่นและขาดทุนต่อเนื่อง 

กล่าวสำหรับ “บริษัท ซาฟารีเวิลด์ จำกัด (มหาชน)” ประกอบธุรกิจเป็นแหล่งท่องเที่ยวนันทนาการประเภทสวนสัตว์เปิดและการแสดงที่มีมาตรฐานสากล ก่อตั้งโดย  “นายผิน คิ้วคชา”  (นามสกุลเดิม คิ้วไพศาล) ตั้งอยู่บนพื้นที่ 475 ไร่ ย่านรามอินทรา จ. กรุงเทพฯ แบ่งพื้นที่เป็น 2 ส่วนหลัก คือ สวนสัตว์เปิด “ซาฟารีปาร์ค” เนื้อที่ 225 ไร่ และสวนสัตว์น้ำ สวนนก “มารีนปาร์ค” เนื้อที่ 250 ไร่ โดยตั้งเป้าหมายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของประเทศและภูมิภาคเอเชีย โดยเปิดให้บริการตั้งแต่ปี 2531

นอกจากนั้น ยังมีลงทุนขยายธุรกิจสร้างแหล่งท่องเที่ยว  “ภูเก็ตแฟนตาซี” จ. ภูเก็ต เนื้อที่ 150 ไร่ ด้วยงบประมาณ 3,500 ล้านบาท บริหารจัดการโดย บริษัท ภูเก็ตแฟนตาซี จำกัด (มหาชน) และก่อตั้ง บริษัท ซาฟารี ไวลด์ไลฟ์ ปาร์ค จำกัด (ซาฟารีไวลด์ไลฟ์)  ดำเนินธุรกิจสถานที่ท่องเที่ยวและเพาะพันธุ์สัตว์ เนื้อที่ 432 ไร่ ที่ อ. ศรีมหาโพธิ จ. ปราจีนบุรี รวมทั้ง จัดตั้ง บริษัท คาร์นิวัลเมจิก จำกัด  เพื่อสร้างแหล่งท่องเที่ยวธีมปาร์ค

ทั้งนี้ ที่ผ่านมา ซาฟารีเวิล์ดประสบปัญหาที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นกรณีที่นักเคลื่อนไหวปกป้องสิทธิสัตว์ต่างชาติหลายราย เรียกร้องให้ “ปิดซาฟารีเวิลด์” จากเหตุทารุณสัตว์กรณีจัดแสดงลิงอุรังอุตังชกมวย แม้สร้างความสนุกสนานบันเทิงให้แก่ผู้มาเยี่ยมชมสวนสัตว์ แต่นักเคลื่อนไหวสิทธิสัตว์ออกมาวิพากษ์วิจารณ์ว่าเป็นการปฏิบัติอย่างทารุณและเอาเปรียบเพื่อแสวงหาผลประโยชน์สัตว์

ส่วนทางธุรกิจ ซาฟารีเวิลด์เผชิญภาวะขาดทุนต่อเนื่อง จากผลพวงวิกฤตหลายรอบ อาทิ วิกฤตต้มยำกุ้งปี 2540 การก่อวินาศกรรมเครื่องบินชนตึกเวิลด์เทรดในสหรัฐอเมริกาเมื่อปี 2544 การระบาดของโรค SARS ในปี 2546 การระบาดของไข้หวัดนกในปี 2547 การก่อความไม่สงบใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ในปี 2548 และการยึดอำนาจช่วงปี 2549 – 2550 โดยเฉพาะวิกฤติการแพร่ระบาด Covid – 19 ในปี 2563 ส่งผลกระทบต่อการดําเนินธุรกิจของกลุ่มบริษัทอย่างมีนัยสําคัญ

แม้ภาพรวมการดำเนินงานของกลุ่มบริษัทมีทิศทางที่ดีขึ้นตามลําดับ จากอานิสงส์นักท่องเที่ยวต่างชาติ โดยเฉพาะประเทศอินเดียและแถบตะวันออกกลาง รวมถึงประเทศในกลุ่มอาเซียนอย่างจีน ได้ทยอยเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยมากขึ้น ส่งผลให้งบการเงินรวมของบริษัทฯ ในปี 2566 มีรายได้จากการดําเนินงานรวมจํานวน 2,029.59 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 96.9% จากปี 2565 โดยรายได้ที่เพิ่มขึ้นส่วนใหญ่เกิดจากรายได้จากการดําเนินงานของซาฟารีเวิลด์ และสูงที่สุดนับจากซาฟารีเวิลด์เปิดดําเนินกิจกา แต่กลุ่มบริษัทยังคงมีขาดทุนสุทธิสําหรับปี 2566 เป็นจํานวน 462.58 ล้านบาท ซึ่งขาดทุนลดลง 20.48% จากปี 2565

ขณะที่ ตัวเลขไตรมาส 1 ปี 2568 ซาฟารีเวิลด์มีรายได้จากการดำเนินงานรวม 352.64 ล้านบาท แต่มีผลขาดทุนสุทธิ 122.50 ล้านบาท ซึ่งการดำเนินการของบริษัทยังคงเผชิญความท้าทายจากการฟื้นตัวของภาคการท่องเที่ยว หากพิจารณารรายได้ผลกำไรของซาฟารีเวิลด์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นแต่ยังขาดทุนต่อเนื่อง

ทั้งนี้ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) ได้เพิกถอน หุ้น SAFARI ของ บริษัท ซาฟารีเวิลด์ จำกัด (มหาชน) ตั้งแต่วันที่ 24 พฤษภาคม 2568 เป็นต้นไป โดย หุ้น SAFARI ถูกขึ้นเครื่องหมาย SP พักการซื้อขายหุ้น ตั้งแต่วันที่ 17 พฤษภาคม 2550 เนื่องจากมีปัญหาฐานะทางการเงิน และเข้าสู่กระบวนการฟื้นฟูฐานะและการดำเนินงาน แต่ผ่านมานานกว่า 18 ปี ผู้บริหารบริษัทฯ ไม่สามารถแก้ไขเหตุแห่งการถูกเพิกถอนจากการเป็นบริษัทจดทะเบียนได้ แม้ตลาดหลักทรัพย์ฯจะขยายเวลาการแก้เหตุแห่งการถูกเพิกถอนแล้วก็ตาม

สุดท้ายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกรณีสิงโตขย้ำเจ้าหน้าที่เสียชีวิตดูแลสวนสัตว์เสียชีวิต แม้ทางซาฟารีเวิลด์ระบุว่าไม่เคยเกิดเหตุการณ์เช่นนี้มาก่อนในประวัติกว่า 40 ปี อย่างไรก็ตาม ย่อมส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของสวนสัตว์ กระทบต่อความเชื่อมั่นของนักท่องเที่ยวต่อมาตรฐานความปลอดภัยของซาฟารีเวิลด์ และน่าจะรวมถึงรายได้ที่จะเข้ามานับจากนี้อย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้อย่างแน่นอน.