สงครามราคาแพงของยุโรป

ประชาคมยุโรปซึ่งส่วนหนึ่งเป็นสมาชิกนาโตได้ใช้จ่ายเงินไปแล้วกว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์ เพื่อรับกับวิกฤตด้านพลังงานซึ่งราคาแพงและขาดแคลน เป็นผลจากสงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซียซึ่งยืดเยื้อมาตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์

การจ่ายราคาแพงไม่ได้ทำให้ประชาชนยุโรปสุขสบาย ตรงกันข้ามประชาชนรายได้ระดับปานกลางลงมาต้องลำบากดิ้นรนเพื่อความอยู่รอดจากเงินเฟ้อที่สูงขึ้นกว่า 10% ค่าครองชีพ เพราะราคาก๊าซธรรมชาติและน้ำมันแพงขึ้น

สำนักข่าวบลูมเบิร์กรายงานว่าวิกฤตอย่างนี้ถือว่าหนักหนาสาหัสที่สุดในหลายทศวรรษสำหรับประเทศยุโรปและอังกฤษ ยังไม่มีท่าทีว่าจะสิ้นสุดนับตั้งแต่สงครามรัสเซียยูเครนระเบิดขึ้นวันที่ 24 กุมภาพันธ์ปีนี้

เมื่อสงครามไม่มีวี่แววว่าจะสิ้นสุดหมายความว่ายุโรปที่เคยพึ่งพาก๊าซธรรมชาติราคาถูกจากรัสเซียและน้ำมันดิบต้องแสวงหาจากแหล่งอื่นในปีต่อไปในราคาต้องจ่ายแพงจะเป็นภาระด้านงบประมาณอย่างหนัก

เยอรมนีซึ่งเคยเป็นขุมพลังเศรษฐกิจของยุโรปแทบจะอยู่ในสภาวะสิ้นสภาพของความเป็นชาติอุตสาหกรรม ธุรกิจทั้งใหญ่จนถึงรายย่อยต้องเผชิญวิกฤตด้านพลังงานถึงขั้นต้องลดการผลิตหรือหยุดกิจการ

รัฐบาลเยอรมนีพร้อมจะต้องกู้เงินมาถึง 5 แสนล้านดอลลาร์ ปีหน้าเพื่อรับกับสถานการณ์ในการช่วยเหลือกลุ่มบริษัทที่มีปัญหาและจัดหาพลังงานจากนอกยุโรป ต้องลงทุนในการสร้างระบบการรับก๊าซธรรมชาติเหลวจากสหรัฐฯ และตะวันออกกลาง

ค่าใช้จ่ายด้านพลังงานที่สำนักข่าวบลูมเบิร์กได้รวบรวมก็มาจากข้อมูลการตลาด การซื้อขายพลังงาน และยังบอกว่าวิกฤตพลังงานทำให้ยุโรปอยู่ในสภาพเศรษฐกิจถดถอย ไม่เห็นโอกาสฟื้นตัวตราบใดที่ยังแก้ปัญหาพลังงานราคาแพงไม่ได้

ดังนั้นปัญหาความมั่นคงเรื่องพลังงานจึงเป็นสิ่งที่ยุโรปจะต้องรับสภาพในฤดูหนาวปีหน้าและปีต่อไป ถ้าปริมาณก๊าซสำรองยังขาดอยู่และราคาแพงทำให้เศรษฐกิจอ่อนแอจนไม่สามารถทนได้นาน ต้องกู้เงินอุดรูโหว่งบประมาณ

ที่ผ่านมาเยอรมนีได้เป็นตัวหลักในการแก้ไขวิกฤตเศรษฐกิจหนี้สินของกรีซ สเปน ไอซ์แลนด์ โดยที่ฝรั่งเศสและอิตาลีมีสภาพอ่อนแอ ช่วยเหลือไม่ได้มาก

ยุโรปยังต้องมีปัญหาแย่งกันในการใช้บริการเรือบรรทุกก๊าซธรรมชาติเหลวและน้ำมันดิบที่ต้องซื้อจากตลาดจร การถ่ายโอนจากเรือกลางทะเลซึ่งนำน้ำมันดิบมาจากรัสเซียมาขายเพื่อเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรโดยสหรัฐฯ อังกฤษ และยุโรป

การคว่ำบาตรเศรษฐกิจรัสเซียเป็นการทำร้ายตัวเองของยุโรป เป็นผลย้อนกระทบเหนือความคาดหมายที่ว่าเศรษฐกิจรัสเซียจะทรุดและถอนทหารจากยูเครน

รัสเซียได้แก้เกมโดยมีอำนาจต่อรองทั้งพลังงาน อาหาร และสินค้าอื่นๆ เช่นปุ๋ยเคมี รวมทั้งสินค้าอื่นๆ ที่จำเป็นสำหรับยุโรป ทุกวันนี้ยังนำเข้าจากรัสเซีย โดยต้องหาเงินรูเบิลหรือทองคำมาซื้อน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจากรัสเซีย

ถึงแม้ว่ายุโรปจะสร้างแหล่งรับก๊าซธรรมชาติเหลวได้ ปัญหาการขาดแคลนอาจจะบรรเทาลงบ้างในปี 2026 ถ้าการผลิตจากสหรัฐฯ และกาตาร์มีเพียงพอแต่ราคาก็ยังสูงกว่าที่เคยซื้อจากรัสเซีย ที่ผ่านมาราคาก๊าซสหรัฐฯ แพงกว่ารัสเซียถึง 4 เท่าตัว

ยิ่งกว่านั้นยุโรปยังจะต้องแข่งกับผู้ซื้อจากประเทศในเอเชียซึ่งต้องการพลังงานเช่นกัน โดยเฉพาะจีนและอินเดียซึ่งเป็นรายใหญ่ในการซื้อจากรัสเซีย

สภาวะฉุกเฉินด้านพลังงานของยุโรปซึ่งขาดแหล่งผลิตพลังงาน เว้นแต่นอร์เวย์ อังกฤษ อาจจะต้องอยู่อีกหลายปี จากการประเมินของสถาบันวิจัยและวิเคราะห์ Bruegel ซึ่งมีสำนักงานอยู่ในกรุงบรัสเซลส์ เมืองหลวงของประชาคมยุโรป

การวิเคราะห์ระบุว่าถ้ายังมีการช่วยเหลือด้านการเงินสำหรับกลุ่มธุรกิจที่ประสบปัญหาหรือให้เงินสนับสนุน นั่นก็หมายความว่ามีความจำเป็นจะต้องใช้เงินงบประมาณอย่างมากมายและเป็นภาระหนักของรัฐบาลของประเทศต่างๆ ในปีหน้า

รัฐบาลในยุโรปจะต้องเร่งเติมพลังงานสำรองในฤดูร้อนเพื่อให้ทันกับความต้องการในฤดูหนาวปีหน้านั้น อาจจะทำให้ราคาในตลาดโลกสูงขึ้นอีกแม้เศรษฐกิจซบเซาจะไม่ทำให้เกิดความต้องการในตลาดมากขึ้น

เดือนที่แล้วฝ่ายควบคุมการใช้พลังงานของรัฐบาลเยอรมนีได้เตือนว่าบรรดาผู้บริโภคพลังงานเช่นบ้านและธุรกิจขนาดย่อมไม่สามารถประหยัดพลังงานได้ตามที่กำหนดไว้ ว่าจะต้องลดลง 20% เพื่อป้องกันการขาดแคลนในเดือนต่อไป

ยุโรปไม่มีทางเลือกอื่น นอกจากต้องจ่ายเงิน ส่งอาวุธช่วยเหลือยูเครนแล้ว ยังต้องช่วยเหลือประชาชน กลุ่มธุรกิจในประเทศที่ประสบความลำบาก สภาวะเศรษฐกิจถดถอย เงินเฟ้อ ดอกเบี้ยแพง ได้ซ้ำเติมค่าครองชีพของประชาชนอย่างหนัก

คนอังกฤษหลายล้านคนต้องลำบาก ไม่สามารถรับสภาพค่าครองชีพแพง ต้องอดมื้อกินมื้อเพื่อเก็บเงินไว้จ่ายค่าไฟฟ้าและก๊าซ คุณภาพอาหารและมาตรฐานการครองชีพตกต่ำลง สหภาพแรงงานหลายกลุ่มได้หยุดงานประท้วงเรียกค่าแรงเพิ่ม

คนยุโรปหลายประเทศได้เดินขบวนเรียกร้องให้รัฐบาลรามือจากการช่วยเหลือยูเครน ให้หันมาแก้ไขวิกฤตในประเทศ แต่ไม่สามารถทำได้เพราะเกรงอิทธิพลสหรัฐฯ

สงครามระหว่างยูเครนและสหรัฐฯ ยังยื้อต่อไป ไม่มีทางออก นี่เป็นสงครามศักดิ์ศรีระหว่างสหรัฐฯ ซึ่งใช้ทหารยูเครนรบกับรัสเซีย แต่ละฝ่ายไม่ยอมรับความพ่ายแพ้ การเสียหน้าของความเป็นชาติมหาอำนาจ ดังนั้นยูเครนต้องพินาศต่อไป