ในความเป็นไป
วรศักดิ์ มหัทธโนบล
5. สำนักวิจัยนโยบายแห่งศูนย์กลางพรรค
สำนักวิจัยนโยบายแห่งศูนย์กลางพรรค (จงก้งจงยางเจิ้งเช่อเอี๋ยนจิ้วซื่อ,中共中央政策研究室) เป็นองค์กรที่ได้รับการจัดตั้งขึ้นในเดือนกันยายน 1948 เมื่อพิจารณาจากช่วงเวลาที่ก่อตั้งสำนักนี้แล้วก็เข้าใจได้ว่า ในขณะนั้นสงครามกลางเมืองระหว่างพรรคคอมมิวนิสต์จีนกับกว๋อหมินต่างกำลังใกล้จะยุติลงแล้ว
เห็นได้ชัดว่า พรรคคอมมิวนิสต์จีนมีแนวโน้มที่จะได้รับชัยชนะค่อนข้างแน่นอน เหตุดังนั้น จึงย่อมเป็นธรรมดาอยู่เองที่พรรคการเมืองนี้จะต้องมีนโยบายมารองรับ เพื่อจะได้ประกาศใช้ภายหลังยึดอำนาจได้แล้ว สำนักนี้จึงเกิดขึ้นด้วยเหตุนี้
ต่อจากนั้น สำนักวิจัยฯ ก็ทำหน้าที่นี้เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
กล่าวคือ มีหน้าที่ดูแลรับผิดชอบการวิจัยเชิงลึก และเป็นแหล่งข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวกับนโยบายของพรรค ร่างนโยบายต่างๆ ตามคำสั่งของพรรค ร่วมร่างนโยบายที่เกี่ยวกับสาขาพรรค ตรวจแก้เอกสารต้นฉบับที่สำคัญของพรรค
ทำการวิจัยในประเด็นปัญหาต่างๆ พร้อมกับให้ข้อเสนอแนะแก่พรรค ออกแบบถ้อยคำเพื่อการโฆษณาในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง อธิบายงานเขียนที่เกี่ยวกับนโยบายและแนวทางของพรรค และปฏิบัติหน้าที่อื่นๆ ตามที่ได้รับมอบหมายจากพรรค
อนึ่ง ในกรณีบทบาทหน้าที่ในการอธิบายนโยบายและแนวทางของพรรคดังกล่าวข้างต้นนั้น หมายถึงว่า เมื่อพรรคประกาศนโยบายหรือแนวทางเรื่องใดเรื่องหนึ่งออกมาแล้ว สิ่งที่ถูกประกาศออกมามักจะกระชับไม่เยิ่นเย้อ ซึ่งก็เหมือนกับการประกาศใช้นโยบายหรือแนวทางของพรรคการเมืองต่างๆ
แต่สำหรับพรรคคอมมิวนิสต์ทั่วไปแล้ว ภายหลังจากที่ได้ประกาศนโยบายหรือแนวทางออกมา ก็มักจะมีการเผยแพร่เอกสารที่อธิบายที่มาและความหมาย เหตุผลหรือความจำเป็น ผลที่คาดว่าจะได้รับ ฯลฯ ของนโยบายหรือแนวทางนั้นๆ แก่สาธารณชนทั่วไป เพื่อให้เข้าใจและขานรับสิ่งที่พรรคได้ประกาศออกมา
นอกจากนี้ ในบางกรณีก็ยังเผยแพร่การอธิบายในทำนองเดียวกันนี้ให้แก่นานาประเทศโดยตรงอีกด้วย
เป็นไปได้ว่า กรณีที่จีนเผยแพร่นโยบายข้อริเริ่มแถบและทาง (Belt and Road Innitiative, BRI) ที่นำเสนอโดยสีจิ้นผิงเมื่อหลายปีก่อน (ก่อนที่จะเกิดการระบาดของโควิด-19) นั้น ส่วนหนึ่งน่าจะมาจากบทบาทขององค์กรนี้ด้วย
6. ทบวงจัดตั้งองค์กรแห่งศูนย์กลางพรรค
ทบวงจัดตั้งองค์กรแห่งศูนย์กลางพรรค (จงก้งจงยางจู่จือปู้, 中共中央组织部) เป็นองค์กรที่ถูกจัดตั้งขึ้นในเดือนพฤษภาคม 1924 หลังจากกว๋อหมินต่างกับพรรคคอมมิวนิสต์จีนร่วมมือกันครั้งแรกในปี 1923
ภายหลังจากที่มีการร่วมมือกันแล้ว พรรคคอมมิวนิสต์จีนได้จัดแบ่งฝ่ายต่างๆ ภายในพรรคขึ้นมา เพื่อให้รับผิดชอบงานด้านต่างๆ เช่น งานโฆษณา งานจัดตั้งองค์กร งานดูแลกรรมกรและชาวนา โดยหัวหน้างานจัดตั้งองค์กรคนแรกก็คือ เหมาเจ๋อตง
ภายหลังปี 1949 ไปแล้ว องค์กรนี้ก็ยังคงมีอยู่เรื่อยมาจนทุกวันนี้ แต่งานที่รับผิดชอบได้ถูกปรับปรุงแก้ไขเพื่อให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป โดยหลักแล้วก็คือ เป็นองค์กรที่ให้ความช่วยเหลือและให้คำปรึกษากับพรรคในการจัดตั้งองค์กรต่างๆ เพื่อให้เป็นไปตามนโยบายและเจตนารมณ์ของพรรค
ดังนั้น ภารกิจขององค์กรนี้จึงเป็นไปในเรื่องของการให้การศึกษา และแก้ไขปัญหาด้านการจัดตั้งองค์กรของพรรค เสนอแนะมาตรการที่ทำให้การจัดตั้งเกิดผล คอยตรวจสอบ จัดหา และยังช่วยปรับแก้กลไกพรรคในระดับมณฑล
คัดเลือกและสนับสนุนการบริหารงานของพรรค โดยขานรับความต้องการตามนโยบายของผู้นำพรรค เป็นผู้ริเริ่มการอบรมบ่มเพาะ คัดเลือก และสนับสนุนผู้ปฏิบัติงานที่อยู่ในวัยกลางคนและวัยหนุ่มสาว
ตลอดจนใส่ใจการปรับปรุงและพัฒนาพื้นฐานการจัดตั้งของพรรคอยู่เสมอ และอย่างจริงจัง รวมทั้งยกระดับขีดความสามารถการต่อสู้ของพรรคอย่างต่อเนื่อง ด้วยการเป็นผู้ให้คำแนะนำแก่ฝ่ายหรือหน่วยจัดตั้งต่างๆ ในแต่ละระดับของพรรค
นอกจากนี้ ก็ยังดูแลการพัฒนา การอบรม และการบริหารจัดการให้แก่สมาชิกพรรค ทั้งยังช่วยพัฒนาเสริมสร้างกองทัพของพรรคให้เข้มแข็ง รวบรวมและกระจายประสบการณ์ของตนให้แก่ฝ่ายหรือหน่วยจัดตั้งอื่นๆ คอยตรวจสอบชีวิตและความเป็นอยู่ของกรรมการระดับต่างๆ ของพรรค
รับผิดชอบสอดส่องดูแลและตรวจสอบผู้ปฏิบัติงาน และจัดทำนโยบายที่สามารถปฏิบัติได้จริงสำหรับผู้ปฏิบัติงานและปัญญาชน ช่วยศูนย์กลางพรรควางแผนระบบการจัดการเกี่ยวกับการลาออก และการเกษียณอายุของสมาชิกพรรค
ที่สำคัญคือ เป็นผู้ควบคุมดูแลการทำงานของผู้ปฏิบัติงานและสมาชิกพรรคทั่วประเทศ ตลอดจนรวบรวมและจัดทำสถิติที่เกี่ยวกับผู้ปฏิบัติงานและสมาชิกพรรคด้วย
เพราะฉะนั้นแล้ว องค์กรต่างๆ ของพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่กำลังกล่าวถึงอยู่นี้ องค์กรนี้จึงมีบทบาทในการจัดตั้งอย่างมีนัยสำคัญ โดยที่ควรกล่าวด้วยว่า ภายหลังจากนี้หากจะมีองค์กรใดเกิดขึ้นอีก ส่วนหนึ่งก็ย่อมมาจากการจัดตั้งขององค์กรนี้เช่นกัน
7.ทบวงโฆษณาการแห่งศูนย์กลางพรรค
ทบวงโฆษณาการแห่งศูนย์กลางพรรค (จงก้งจงยางเซีว์ยนฉวนปู้, 中共中央宣传部) เป็นองค์กรที่ถูกจัดตั้งขึ้นในปี 1924 เช่นเดียวกับทบวงจัดตั้งองค์กรฯ ภารกิจหรือบทบาทหน้าที่โดยรวมในขณะนั้นจะเกี่ยวกับงานด้านความคิด
องค์กรนี้ยังคงมีเรื่อยมาแม้หลังปี 1949 ไปแล้ว แต่เมื่อเกิดการปฏิวัติวัฒนธรรมขึ้นในปี 1966 องค์กรนี้ก็ถูกยุบเลิก และเมื่อการปฏิวัติวัฒนธรรมสิ้นสุดลงในปี 1976 องค์กรนี้จึงได้รับการรื้อฟื้นขึ้นมาใหม่ในปี 1977
บทบาทสำคัญขององค์กรนี้ในปัจจุบันคือ การดูแลและให้คำชี้นำเกี่ยวกับการศึกษาทฤษฎีของพรรคทั่วประเทศ เป็นผู้รับผิดชอบงานให้การศึกษาและเผยแพร่ ซึ่งรวมทั้งการให้ความเห็นต่อสาธารณะด้วย ชี้นำและประสานการทำงานของฝ่ายข่าวต่างๆ ของศูนย์กลางพรรค
วางแผนและจัดตั้งความคิดทางการเมืองในภาพรวมให้มีความเหมาะสม ทำงานร่วมกับทบวงจัดตั้งองค์กรฯ ให้การอบรมสมาชิกพรรค เป็นผู้เรียบเรียงและจัดทำหนังสือที่ใช้สอนสมาชิกพรรค ศึกษาและแก้ไขงานอบรมความคิดของสาธารณชน
ทำงานร่วมกับฝ่ายวัฒนธรรมและฝ่ายข่าวของทบวงจัดตั้งองค์กรฯ และฝ่ายบริหารของสถาบันสังคมศาสตร์จีน