ผู้จัดการสุดสัปดาห์ - การปลูกต้นไม้ดีต่อใจสามารถลดความเครียดอ้างอิงได้จากงานวิจัยมากมาย การปลูกต้นไม้กลายมาหนึ่งในกิจกรรมฮิตของผู้คนในห้วงโควิด-19 ระบาด มูลค่าตลาดต้นไม้โตสวนกระแสเศรษฐกิจ ร้านต้นไม้ปรับตัวรุกตลาดออนไลน์ตอบไลฟไสไตล์ยุคดิจิทัล
การปลูกต้นไม้เป็นวิธีการผ่อนคลายวิตกกังวลลดความเครียด มีส่วนเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางจิตใจ มีงานวิจัยที่พบว่าการอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นธรรมชาตินั้น ทำให้การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 ของมนุษย์ชัดเจนขึ้น ความรู้สึกกลมกลืนกับธรรมชาติ ทำให้เกิดการตื่นตัว รู้สึกสดชื่นผ่อนคลาย ได้รับพลังงานด้านบวกมากขึ้น การอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นธรรมชาติ ช่วยให้ความเครียดลดลง เกิดความสงบในจิตใจ และมีความสุขมากขึ้น
น่าสังเกตว่าคนที่ชอบต้นไม้ส่วนใหญ่มักเป็นคนอารมณ์ดี นั่นเป็นเพราะปลูกต้นไม้ส่งผลต่ออารมณ์และสุขภาพจิต เป็นกิจกรรมผ่อนคลายลดความเครียดได้อย่างมีประสิทธิผล
อ้างอิงบทความเรื่อง ประโยชน์ของปลูกต้นไม้ : ลดความเครียดช่วงโควิด-19 โดย ดร.ภญ.ชญานิน กีรติไพบูลย์ ภาควิชาสรีรวิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุว่า ปี 1970 การปลูกต้นไม้ การทำสวน รวมทั้ง กิจกรรมอื่นๆ ที่ข้องเกี่ยวกับธรรมชาติ ที่เรียกว่า การทำสวนบำบัด (gardening therapy) หรือพืชสวนบำบัด (horticultural therapy) ได้นำมาใช้เพื่อบำบัดทางสุขภาพ ปัจจุบันไม่เพียงนำมาใช้เพื่อสร้างความสดชื่นแก่คนทั่วไป แต่ยังนำไปใช้บำบัดผู้ที่มีความต้องการพิเศษ ผู้อยู่ในภาวะเครียด ภาวะซึมเศร้า ผู้สูงอายุ เด็กออทิสติก เป็นต้น
“การปลูกต้นไม้ทำให้เราผ่อนคลายได้อย่างไร Professor Lightman จาก University of Bristol ประเทศอังกฤษ ได้ค้นพบแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในดินชื่อ Mycobacterium vaccae แบคทีเรียชนิดนี้เข้าสู่ร่างกายมนุษย์โดยผ่านทางเยื่อบุส่วนต่าง ๆ เช่น เยื่อบุผิวช่องจมูกและปาก เมื่อแบคทีเรียนี้เข้าสู่ร่างกายจะทำให้เพิ่มการสร้างสารสื่อประสาทชื่อ serotonin ที่บริเวณสมอง และทางเดินอาหาร รวมถึงลดกระบวนการอักเสบภายในร่างกาย serotonin เป็นสารสื่อประสาทแห่งความสุข มีฤทธิ์คล้ายกับยาต้านอาการซึมเศร้า ทำให้เราอารมณ์ดี ดังนั้นหากสมองขาด serotonin จะนำไปสู่การเกิดโรคซึมเศร้าได้ ส่วน serotonin ในทางเดินอาหารทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ การสร้างเมือกและกรด ร่วมกับควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อเรียบที่ทางเดินอาหาร
“นอกจาก M. vaccae ที่เพิ่มการสร้าง serotonin แล้ว ความสงบในจิตใจ และความพึงพอใจที่เกิดขึ้นขณะที่ปลูกต้นไม้ หรือการเห็นต้นไม้ที่เราปลูกเจริญเติบโต จะทำให้สมองหลั่ง serotonin ได้เช่นกันซึ่งสอดคล้องกับผลการวิจัยจากหลายสถาบันที่สรุปว่า กิจกรรมที่ทำให้เราสัมผัสกับดิน ได้แก่ การจัดสวน การดูแลและตกแต่งสวน หรือการปลูกต้นไม้ สามารถทำให้เกิดความรู้สึกผ่อนคลาย ลดความวิตกกังวล และลดอาการซึมเศร้าลงได้ หลังจากนั้นการที่ต้นไม้ค่อยๆ เจริญเติบโต ออกดอกสีสันสวยงาม หรือออกผลผลิตที่กำลังจะเก็บได้ในไม่ช้าย่อมทำให้เรารู้สึกภาคภูมิใจ ชื่นใจ และมีความสุข ซึ่งในขณะที่เรามีความรู้สึกพึงพอใจจะทำให้สมองหลั่งสารสื่อประสาทแห่งความสุขอีกชนิดหนึ่งชื่อว่า dopamine การที่สมองหลั่ง dopamine จะทำให้เรารู้สึกตื่นตัว กระฉับกระเฉง มีสมาธิมากขึ้น และลดความวิตกกังวล ดังนั้นจึงไม่น่าแปลกใจว่าเหตุใดคนที่ชอบปลูกต้นไม้ส่วนมากจะมีอารมณ์ดีนะคะ” ดร.ภญ.ชญานิน กีรติไพบูลย์ ภาควิชาสรีรวิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุ
อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางวิกฤตโควิด-19 ความกดดันจากสถานการณ์การแพร่ระบาดระลอกล่าสุด ชีวิตดำเนินไปด้วยความกดดันเป็นไปอย่างยากลำบาก กิจกรรมการปลูกต้นไม้คลายเครียดจะทำให้มองเห็นความสุขเล็กๆ ในการใช้ชีวิต
อ้างอิงงานวิจัยของ ดร.ทีนา บริงส์ลีมาร์ก นักจิตวิทยาสิ่งแวดล้อมและคณะ จากมหาวิทยาลัยวิทยาการสิ่งมีชีวิต ประเทศนอร์เวย์ และมหาวิทยาลัยอุปป์ซาลา ประเทศสวีเดน เปิดเผยว่าไม้ดอกไม้ประประดับสามารถลดความอ่อนเพลียความเครียด เพราะสีเขียวของต้นไม้ส่งผลดีต่อสุขภาพกายและใจ โดยปัจจัยด้านจิตวิทยาระบุว่าการได้เห็นต้นไม้จะช่วยให้มนุษย์มองสุขภาพของตัวเองเชิงบวก
ต้นไม้มีส่วนช่วยลดความดันโลหิต จากการวิจัยได้ศึกษาเปรียบเทียบการทํางานด้วยคอมพิวเตอร์ระหว่างห้องที่มีต้นไม้กับในห้องที่ไม่มีต้นไม้ พบว่าประสิทธิภาพพนักงานที่ทํางานในห้องที่มี ต้นไม้จะทํางานได้เร็วกว่า มีความดันโลหิตต่ำกว่า นอกจากนี้ ต้นไม้ช่วยลดฝุ่นและฟอกอากาศ จากการวิจัยพบว่าการปลูกต้นไม้ในออฟฟิศช่วยลดฝุ่นได้ถึง 20เปอร์เซ็นต์ ซึ่งต้นไม้ที่มีใบกว้างจะช่วยเพิ่มออกซิเจนและช่วยดูดซับสารพิษในอากาศ ทําให้อากาศบริสุทธิ์
ไม่เพียงเท่านั้น ต้นไม้นานาชนิดมีคุณสมบัติเด่นทั้งในการฟอกอากาศ สรรพคุณในด้านสมุนไพร รวมทั้ง มีกลิ่นหอมที่ช่วยในการเยียวยาสภาพจิตใจ เป็นต้นว่า กุหลาบ กลิ่นหอมรัญจวนของมันส่งผลดีต่ออารมณ์และระบบประสาท ทำให้จิตใจสงบ นอนหลับสบาย หรือ โรสแมรี่ กลิ่นจากใบของมันทำให้เกิดความรู้สึกสดชื่นและตื่นตัว ลดความกังวล รู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น เป็นกลิ่นที่ช่วยกระตุ้นให้รู้สึกสดชื่นแจ่มใส ช่วยให้มีสมาธิมากขึ้น เป็นต้น
นอกจากนี้ มูลค่าตลาดต้นไม้เติบโตสวนกระแสเศรษฐกิจ นับตั้งแต่โควิด-19 แพร่ระบาดระลอกแรก เกิดปรากฎการณ์ต้นไม้ฟีเวอร์ให้ได้เห็นอยู่บ่อยครั้ง เกิดกระแสไม้ฟอกอากาศ ไทรใบสัก ยางอินเดีย ฟิโลเดนดรอน มอนเตร่า ฯลฯ กระแสไม้ด่างราคาแพงลิบลิ่ว มอนสเตอร่า มิ้นท์, กล้วยด่าง ฯลฯ
ตลาดต้นไม้ทั่วประเทศเป็นไปอย่างคึกคัก มีผู้คนแวะเวียนเลือกซื้อหาไม้ดอกไม้ประดับกันเป็นจำนวนมาก เช่นเดียวกับ ตลาดต้นไม้ออนไลน์ที่มาพร้อมบริการจัดส่งตรงถึงบ้าน ได้รับความนิยมจากผู้บริโภคไม่น้อยไม่ไปกว่ากัน
เจ้าของร้านจำหน่ายต้นไม้รายหนึ่งเปิดเผยว่า ในช่วงของการแพร่ระบาดของโควิด-19 หลายธุรกิจอย่างได้รับผลกระทบอย่างหนัก แต่สำหรับธุรกิจเพาะพันธุ์ต้นไม้และจำหน่ายต้นไม้ไม่ได้รับผลกระทบมากนัก รวมทั้ง มีแนวโน้มมีประชาชนให้ความสนใจหันมาปลูกต้นไม้มากขึ้น ซึ่งตั้งแต่มีกระแสการปลูกไม้ด่างเข้ามาทำให้มีรายได้เข้าร้านมากขึ้น บางวันได้หลักหมื่นบาท บางวันได้หลักแสนบาท ทั้งจากการขายที่หน้าร้านและส่งขายออนไลน์
ธุรกิจขายต้นไม้ออนไลน์สามารถตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในยุคนี้ได้เป็นอย่างดี เป็นธุรกิจออนไลน์รูปแบบใหม่เติบโตตอบรับกระแสความนิยมการปลูกต้นไม้ในปัจจุบัน
ส่วนผู้ขายแบ่งเป็นประเภทใหญ่ๆ คือ ประเภทเพาะต้นไม้ขายเอง มีพื้นที่มีความรู้ความเข้าใจพันธุ์ไม้ต่างๆ เป็นอย่างดี เป็นผู้ขายออฟไลน์ที่ปรัวตัวเข้าสู่ออนไลน์ และ ประเภทรับมาขาย เป็นผู้ขายที่มองเห็นโอกาในตลาดต้นไม้ออนไลน์ โดยรายได้มาจากส่วนต่างของราคาที่ซื้อมาได้ราคาถูกจากฟาร์มต้นไม้
ณ วันนี้ ธุรกิจต้นไม้ยุคโควิด-19 ยังแรงไม่แผ่ว
