ผู้จัดการสุดสัปดาห์ -หลายครั้งที่ถูกสังคมวิพากษ์วิจารณ์ถึง อัตราค่าจ้างบริษัทที่ปรึกษาโครงการแพงเกินจริง บางโครงการกำหนดค่าออกแบบควบคุมการก่อสร้าง "มหาศาล" โดยเฉพาะโครงการขนาดใหญ่ของรัฐ
เมื่อสัปดาห์ก่อน กระทรวงการคลัง ได้ประกาศใช้ "กฎกระทรวงกำหนดอัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้าง พ.ศ. 2562 หรือ อัตราราคากลางในการจ้างที่ปรึกษาโครงการของรัฐ
เหตุผลในการประกาศใช้กฎกระทรวงฉบับนี้ คือ โดยที่มาตรา 90 วรรคสองแห่งพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 บัญญัติให้อัตราค่าจ้าง ผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างให้เป็นไปตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
ดังนั้น เพื่อให้ การกำหนดอัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างมีความยืดหยุ่นและครอบคลุม งานก่อสร้างประเภทต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น จึงสมควรปรับปรุงอัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุม งานก่อสร้าง
กฎกระทรวงฉบับนี้ อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 5 วรรคหนึ่ง และมาตรา 90 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ออกกฎกระทรวงไว้ ดังต่อไปนี้
ใช้บังคับในวันที่ 16 ก.ค.62 ให้ยกเลิกกฎกระทรวงกำหนดอัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้าง พ.ศ. 2560 โดย อัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้าง
ให้นำหลักเกณฑ์ราคากลางการจ้างที่ปรึกษา ซึ่งคณะรัฐมนตรี ให้ความเห็นชอบมาใช้บังคับโดยอนุโลม และคำนวณ ย้อนกลับเป็นร้อยละของวงเงินงบประมาณค่าก่อสร้าง
แต่สำหรับประเภทงานดังต่อไปนี้ ต้องไม่เกินอัตราร้อยละของวงเงินงบประมาณค่าก่อสร้างตามที่กำหนดในบัญชีท้ายกฎกระทรวง ประกอบด้วย บัญชีสำหรับประเภทงานสถาปัตยกรรม บัญชีสำหรับประเภทงานขนส่งระบบราง
และบัญชีสำหรับประเภทงานต่าง ๆ ประกอบด้วย งานถนน งานสะพานหรือทางหรือถนนที่มีมาตรฐานสูง งานเขื่อน งานชลประทาน งานท่าเรือหรือโครงสร้างริมน้ำหรือในน้ำ งานระบบสาธารณูปโภคใต้ดิน งานประปา งานระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสีย งานระบบระบายน้ำและการป้องกันน้ำท่วม และงานสนามบิน
ในกรณีที่งานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างตาม โครงการมีลักษณะความซับซ้อนมากกว่าหนึ่งประเภทในงานจ้างเดียวกันและเป็นสาระสำคัญของงาน ให้ใช้วิธีเฉลี่ยอัตราค่าบริการ
ในกรณีที่งานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างที่มีขนาดโครงการ ไม่เป็นไปตามที่กำหนดไว้ในบัญชีท้ายกฎกระทรวง อัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุม งานก่อสร้างสำหรับโครงการดังกล่าวต้องไม่เกินอัตราร้อยละของวงเงินงบประมาณค่าก่อสร้าง ซึ่งคำนวณโดยเทียบสัดส่วนจากขนาดโครงการตามที่กำหนดไว้ในบัญชีท้ายกฎกระทรวงที่มีขนาดโครงการใกล้เคียงกัน ทั้งนี้ ตามวิธีการคำนวณที่อธิบดีกรมบัญชีกลางกำหนด
ส่วนงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้างใดที่ได้ประกาศเชิญชวนในระบบเครือข่าย สารสนเทศของกรมบัญชีกลางหรือของหน่วยงานของรัฐ หรือมีหนังสือเชิญชวนผู้ให้บริการก่อนวันที่ กฎกระทรวงฉบับนี้ใช้บังคับอัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุมงานก่อสร้าง
สำหรับงานนั้น ให้เป็นไปตามกฎกระทรวงกำหนดอัตราค่าจ้างผู้ให้บริการงานจ้างออกแบบหรือควบคุม งานก่อสร้าง พ.ศ.2560
บัญชี 1 ประเภทงานสถาปัตยกรรมมีการกำหนด ประเภทอัตราค่าจ้างและ ลักษณะความซับซ้อนของงานสถาปัตยกรรม ได้แก่.......
"ซับซ้อนมาก" หมายถึง งานอาคาร งานสถาปัตยกรรมภายใน งานภูมิสถาปัตยกรรม ที่มีแบบแผนวิจิตรต้องใช้ความประณีตชั้นสูง ใช้เทคโนโลยีชั้นสูง ความชำนาญเฉพาะด้าน มีความสลับซับซ้อน หรือมีผู้ใช้สอยจำนวนมาก มีลักษณะพิเศษเชิดชูคุณค่าทางด้านสถาปัตยกรรม ศิลปกรรม วัฒนธรรม หรือธรรมชาติ เช่น พิพิธภัณฑ์ อาคารทางศาสนา ศาลากลางจังหวัด โรงพยาบาล อาคารห้องปฏิบัติการ อาคารที่มีความสลับซับซ้อน สนามบิน อนุสาวรีย์ รัฐสภา ศูนย์วัฒนธรรม อาคารอนุรักษ์ สถานทูต อาคาร เก็บวัสดุที่เสี่ยงอันตรายหรือเสี่ยงต่อสุขภาพ งานสถาปัตยกรรมภายในของบ้านพักอาศัย ภูมิทัศน์ในพื้นที่อนุรักษ์ ภูมิทัศน์ในอาคาร สวนหลังคา สวนพฤกษศาสตร์ สวนสมุนไพร สวนสัตว์ สวนสาธารณะกลางเมือง หรืองานปรับปรุงอาคารหรือภูมิทัศน์ในบริเวณที่มีการใช้สอยหรือสิ่งปลูกสร้างอยู่เดิม
"ซับซ้อน" หมายถึง งานอาคาร งานสถาปัตยกรรมภายใน งานภูมิสถาปัตยกรรม ที่ต้องใช้ความประณีต ความชำนาญ มีประโยชนใช้สอยที่ซับซ้อน มีลักษณะการก่อสร้างที่ซับซ้อน มีกฎเกณฑ์ ควบคุมเฉพาะ หรือมีการใช้งานหลากหลาย เช่น อาคารมหาวิทยาลัย อาคารเรียนรวม หอสมุด หอประชุม อาคารพักอาศัยรวม สนามกีฬา สถานกักกัน หอพัก โรงเรียน ศาลาประชาคม อาคารสำนักงาน อาคารสูง อาคารขนาดใหญ่พิเศษ สถาบันระดับสูงของรัฐ สถาบันการเงิน โรงแรม โรงภาพยนตร์ โรงมหรสพ ห้างสรรพสินค้า ศูนย์ประชุมศูนย์แสดงสินคา้และนิทรรศการสถานีขนส่งต่าง ๆ อาคารศูนย์การค้า สถานบริการและนันทนาการ สโมสร สวนสนุก สวนสาธารณะ ภูมิทัศน์ชุมชน ภูมิทัศน์บริเวณอาคารสาธารณะ โครงการจัดสรรที่ดิน หรือนิคมอุตสาหกรรม
"ไม่ซับซ้อน" หมายถึง งานอาคาร งานสถาปัตยกรรมภายใน งานภูมิสถาปัตยกรรม มีลักษณะเรียบง่ายเป็นมาตรฐานทั่วไป เช่น โรงเก็บพัสดุคลังสินค้าอาคารจอดรถยนต์ตลาด ร้านค้าศูนย์อาหาร โชว์รูม อาคารประเภทบ้านที่อยู่อาศัยหรือสำนักงานขนาดเล็ก สวนสาธารณะชานเมือง งานภูมิทัศน์ถนนหรือ เส้นทางคมนาคม สวนเกษตร สวนประดับ หรือสวนหย่อม
โดยมีอัตราค่าจ้าง ในงานสถาปัตยกรรม เป็นค่าออกแบบ ไม่ถึง 50 ล้านบาท ไม่ซับซ้อนร้อยละ 4.5 ซับซ้อนร้อยละ 6.5 ซับซ้อนมากร้อยละ 8.5 ตั้งแต่ 50 ล้านขึ้นไป แต่ไม่ถึง 250 ล้าน ไม่ซับซ้อนร้อยละ 4 ซับซ้อนร้อยละ 5.25 ซับซ้อนมากร้อยละ 7
ตั้งแต่ 250 ล้านขึ้นไป แต่ไม่ถึง 750 ล้าน ไม่ซับซ้อนร้อยละ 3.5 ซับซ้อนร้อยละ 4 ซับซ้อนมาก ร้อยละ 6
ตั้งแต่ 750 ล้านขึ้นไป แต่ไม่ถึง 2,500 ล้าน ไม่ซับซ้อนร้อยละ 3 ซับซ้อนร้อยละ 3.5 ซับซ้อนมากร้อยละ 5
ตั้งแต่ 2,500 ล้านขึ้นไป แต่ไม่ถึง 5,000 ล้าน ไม่ซับซ้อนร้อยละ 2.5 ซับซ้อนร้อยละ 3 ซับซ้อนมากร้อยละ 4
ส่วนตั้งแต่ 5,000 ล้านขึ้นไป ไม่ซับซ้อนร้อยละ 1.5 ซับซ้อนร้อยละ 2.5 ซับซ้อนมากร้อยละ 3
เช่นเดียวกับการควบคุมงานก่อสร้าง มีอัตรา "ค่าที่ปรึกษา" ระหว่าง ร้อยละ 1.5 - 8.5
บัญชี 2 สำหรับประเภทงานขนส่งระบบราง มีอัตราค่าจ้างในงาน เป็นค่าออกแบบ ไม่เกิน 10,000 ล้านบาท สำหรับโครงการรถไฟฟ้า/รถไฟความเร็วสูง ร้อยละ 2.25 โครงการรถไฟทางไกล/รถไฟทางคู่ร้อยละ 2
ไม่เกิน 30,000 ล้านบาท สำหรับโครงการรถไฟฟ้า/รถไฟความเร็วสูง ร้อยละ 2 โครงการรถไฟทางไกล/รถไฟทางคู่ร้อยละ 1.75
ไม่เกิน 60,000 ล้านบาท สำหรับโครงการรถไฟฟ้า/รถไฟความเร็วสูง ร้อยละ 1.75 โครงการรถไฟทางไกล/รถไฟทางคู่ร้อยละ 1.5
ส่วนโครงการที่เกิน 120,000 ล้านบาท สำหรับโครงการรถไฟฟ้า/รถไฟความเร็วสูง ร้อยละ 1.25 โครงการรถไฟทางไกล/รถไฟทางคู่ร้อยละ 1
เช่นเดียวกับการควบคุมงานก่อสร้าง มีอัตรา "ค่าที่ปรึกษา" ระหว่าง ร้อยละ 3 - 5.5
สุดท้าย บัญชี 3 สำหรับประเภทงานต่าง ๆ ประกอบด้วย
งานถนน กำหนดค่าออกแบบ ไม่เกิน 100 ล้านบาท ไม่เกินร้อยละ 3 ไม่เกิน 1,000 บาท ร้อยละ 2.5 ไม่เกิน 5,000 บาท ร้อยละ 2 และ เกิน 10,000 ล้านบาท ไม่เกิน ร้อยละ 1 ส่วนการควบคุมการก่อสร้าง อยู่ที่ร้อยละ 1.5 - 3.5
งานสะพานหรือทางหรือถนนที่มีมาตรฐานสูง งานเขื่อน งานชลประทาน งานท่าเรือ หรือโครงสร้างริมน้ำหรือในน้ำ งานระบบสาธารณูปโภคใต้ดิน กำหนดค่าออกแบบ ไม่เกิน 100 ล้านบาท ไม่เกินร้อยละ 4 ไม่เกิน 1,000 บาท ร้อยละ 3.5 ไม่เกิน 5,000 บาท ร้อยละ 3 และ เกิน 10,000 ล้านบาท ไม่เกิน ร้อยละ 2 ส่วนการควบคุมการก่อสร้าง อยู่ที่ร้อยละ 2.5 - 4.5
งานประปา งานระบบรวบรวมและบำบัดน้ำเสีย งานระบบระบายน้ำและการป้องกันน้ำท่วม กำหนดค่าออกแบบ ไม่เกิน 100 ล้านบาท ไม่เกินร้อยละ 4 ไม่เกิน 500 บาท ร้อยละ 3.5 ไม่เกิน 1,000 บาท ร้อยละ 3 และ เกิน 2,000 ล้านบาท ไม่เกิน ร้อยละ 2 ส่วนการควบคุมการก่อสร้าง อยู่ที่ร้อยละ 2.5 - 4.5
ท้ายสุด "งานสนามบิน" กำหนดค่าออกแบบ ไม่เกิน 100 ล้านบาท ไม่เกินร้อยละ 4.5 ไม่เกิน 1,000 บาท ร้อยละ 4 ไม่เกิน 5,000 บาท ร้อยละ 3.5 และ เกิน 10,000 ล้านบาท ไม่เกิน ร้อยละ 2.5 ส่วนการควบคุมการก่อสร้าง อยู่ที่ร้อยละ 3 - 5
อัตราค่าออกแบบและควบคุมการก่อสร้างรอบใหม่นี้ รัฐบาลตั้งเป้าว่า จะใช้ควบคุมงบประมาณการงานจ้างที่ปรึกษา ในอภิมหาโปรเจกรัฐบาลชุดใหม่ ให้สอดรับกับนโยบายที่หาเสียงไว้ เช่น โครงการของกระทรวงคมนาคม ซึ่งยื่นเสนอขอไปที่สำนักงบประมาณไว้ประมาณ 4.2 แสนล้านบาท หรือโครงการของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่เคยยื่นขอไว้มากกว่า 2 แสนล้านบาท เป็นต้น