ผู้จัดการสุดสัปดาห์ - เมื่อเร็วๆ นี้ คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมาย กระทรวงมหาดไทย เพิ่งให้ "กรมโยธาธิการและผังเมือง" ไปทบทวน 2 ร่างกฎหมายใหม่ ว่าด้วย กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง หรือดัดแปลง อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ ประกอบด้วย
ร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้างหรือดัดแปลง อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก พื้นที่ต่อเนื่องและฝั่งธนบุรีตรงข้ามกรุงรัตนโกสินทร์ ในพื้นที่บางส่วนในท้องที่แขวงพระบรมมหาราชวัง แขวงชนะสงคราม แขวงตลาดยอด แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ แขวงบวรนิเวศ แขวงเสาชิงข้า แขวงราชบพิธ แขวงสำราญราษฎร์ แขวงวังบูรพาภิรมย์
แขวงบ้านพานถม แขวงวัดสามพระยา แขวงบางขุนพรหม เขตพระนคร แขวงสัมพันธวงศ์ แขวงจักรวรรดิ แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ แขวงวัดโสมนัส แขวงบ้านบาตร แขวงคลองมหานาค แขวงวัดเทพศิรินทร์ แขวงป้อมปราบศัตรูพ่าย เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด แขวงอรุณอมรินทร์ แขวงศิริราข เขตบางกอกน้อย แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี และแขวงสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร
ร่างกฎกระทรวงกำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง หรือดัดแปลงอาคารบางชนิด หรือบางประเภท ภายในบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก พื้นที่ต่อเนื่องและฝั่งธนบุรี ตรงข้ามกรุงรัตนโกสินทร์ ในพื้นที่บางส่วนในท้องที่แขวงพระบรมมหาราชวัง แขวงชนะสงคราม แขวงตลาดยอด แขวงศาลเจ้าพ่อเสือ แขวงบวรนิเวศ แขวงเสาชิงช้า แขวงราชบพิธ แขวงสำราญราษฎร์ แขวงวังบูรพาภิรมย์ แขวงบ้านพานถม แขวงวัดสามพระยา แขวงบางขุนพรหม เขตพระนคร แขวงสัมพันธวงศ์ แขวงจักรวรรดิ แขวงตลาดน้อย เขตสัมพันธวงศ์ แขวงวัดโสมนัส แขวงบ้านบาตร แขวงคลองมหานาค แขวงวัดเทพศิรินทร์ แขวงป้อมปราบศัตรูพ่าย เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด แขวงอรุณอมรินทร์ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย แขวงวัดอรุณ เขตบางกอกใหญ่ แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี และแขวงสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร พ.ศ..
ร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย ทั้ง 2 ฉบับ เป็นไปตามที่กระทรวงมหาดไทย ได้มีนโยบายให้มีการออกแบบอาคาร ในพื้นที่บางส่วนในท้องที่กรุงเทพมหานคร โดยเฉพาะพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ชั้นใน และขั้นนอก รวมทั้งสถานที่ สำคัญต่าง ๆ ให้มีรูปแบบสถาปัตยกรรมที่มีเอกลักษณ์ของความเป็นไทย รวมทั้งให้มีการควบคุมสีของหลังคา และสีของผนังอาคารให้มีรูปแบบเดียวกัน เพื่อรักษาความเป็นระเบียบเรียบร้อย ความสวยงามของเมืองหลวง และเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว โดยมอบหมายให้ กรมโยธาริการและผังเมือง ดำเนินการออกประกาศ กระทรวงมหาดไทยเพื่อควบคุมในเรื่องดังกล่าว
โดย พิจารณาแล้วเห็นว่าเพื่อให้เป็นไปตาม นโยบายในเรื่องดังกล่าวจึงจำเป็นต้องกำหนดมาตรการเกี่ยวกับการควบคุมการก่อสร้างและดัดแปลงอาคาร ในบริเวณดังกล่าว เพื่อควบคุมสีของผนังอาคารและสีของหลังคาให้เป็นโทนสีเดียวกัน เพื่อรักษาความสงบ เรียบร้อย ความสวยงามของเมืองหลวง และส่งเสริมการท่องเที่ยวบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก พื้นที่ต่อเนื่อง และฝังธนบุรีตรงข้ามกรุงรัตนโกสินทร์
จึงได้ยกร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย อาศัยอำนาจ ตามความในมาตรา 13 แห่งพระราขบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522
แต่ประกาศกระทรวงมหาดไทยดังกล่าว มีผลใช้บังคับ ได้เพียงหนึ่งปี จีงมีความจำเป็นที่จะต้องดำเนินการออกกฎกระทรวงโดยอาศัยอำนาจตามความใน มาตรา 8 (11) แห่งพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522
เพื่อให้มีผลใช้บังคับถาวรต่อไป ร่างกฎกระทรวงดังกล่าวจะมีสาระสำคัญเช่นเดียวกับประกาศกระทรวงมหาดไทย โดยอาศัยอำนาจตามความ ในมาตรา 5 (3) และมาตรา 8 (10) แห่งพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522
ที่ผ่านมา ร่างกฎกระทรวงในเรื่องนี้ "คณะกรรมการควบคุมอาคาร" พิจารณาแล้ว มีมติให้ดำเนินการต่อไปได้
สำหรับ ข้อกฎหมายพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ระบุไว้ว่า
มาตรา 5 บัญญัติว่า “ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และให้มีอำนาจออกกฎกระทรวง (3) กำหนดกิจการอื่นเพื่อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้
มาตรา 8 บัญญัติว่า “เพื่อประโยชน์แห่งความมั่นคงแข็งแรง ความปลอดภัย การป้องกันอัคคีภัย การสาธารณสุข การรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม การผังเมือง การสถาปัตยกรรม และการอำนวยความสะดวกแก่การจราจร ตลอดจนการอื่นที่จำเป็นเพื่อปฏิบัติตามพระราชบัญญัตินี้ ให้รัฐมนตรีโดยดำแนะนำ ของคณะกรรมการควบคุมอาคารมีอำนาจออกกฎกระทรวงกำหนด (10) บริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง รื้อถอน เคลื่อนย้าย และใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารชนิดใดหรือประเภทใด
มาตรา 13 บัญญัติว่า “ในกรณีที่สมควรห้ามการก่อสร้าง ดัดแปลง รื้อถอน เคลื่อนย้าย และใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารขนิดใดหรือประเภทใดในบริเวณหนึ่งบริเวณใด แต่ยังไม่มีกฎกระทรวงหรือ ข้อบัญญัติท้องถิ่นกำหนดการตามมาตรา 8(10) ให้รัฐมนตรีโดยคำแนะนำของอธิบดีกรมโยธาธิการหรือ เจ้าพนักงานท้องถิ่นแล้วแต่กรณี มีอำนาจประกาศในราชกิจจานุเบกษาห้ามการก่อสร้าง ดัดแปลง รื้อถอน เคลื่อนย้าย และใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารในบริเวณนั้นเป็นการชั่วคราวได้ และให้ดำเนินการออกกฎกระทรวง หรือข้อบัญญัติท้องถิ่นภายในหนึ่งปีนับแต่วันที่ประกาศนั้นมีผลใช้บังคับ ถ้าไม่มีการออกกฎกระทรวงหรือข้อบัญญัติท้องถิ่นภายในกำหนดเวลาตามวรรคหนึ่ง ให้ประกาศดังกล่าวเป็นอันยกเลิก”
ประเด็นนี้ คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายฯ คณะที่ 2 ได้ตรวจพิจารณาร่างกฎหมาย มีข้อสังเกตเพิ่มเติมว่า ร่างประกาศกระทรวงมหาดไทยฯ ออกโดยอาศัยอำนาจตามมาตรา 13 แห่งพ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ได้กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง หรือ เปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภทไว้
"หากจะต้องเปลี่ยนสีอาคาร จะต้องเป็นไปตามสีที่กำหนดในประกาศด้วย"
ซึ่งตามมาตรา 8(10) แห่งพ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ได้กำหนดไว้เฉพาะการห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง รื้อถอน เคลื่อนย้าย และใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารชนิดใดหรือประเภทใดไว้เท่านั้น การกำหนด เรื่องสีของอาคารไว้ในร่างประกาศฯ ด้วย อาจจะไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติตามมาตรา 13 ประกอบ มาตรา 8 (10) แห่งพ.ร.บ.ควบคุมอาคารฯ ที่ให้อำนาจในการออกประกาศดังกล่าว
ตามที่เคยให้ ความเห็นไว้ของ คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายฯ คณะที่ 2 ในการประชุมครั้งที่ 41/2561 เมื่อวันพุธที่ 5 ก.ย. 61 เรื่อง ร่างประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง หรือ เปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภทในท้องที่แขวงพญาไท แขวงสามเสนใน เขตพญาไท และแขวงทุ่งพญาไท แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร และร่างกฎกระทรวง กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลง หรือเปลี่ยนการใช้อาคารบางชนิดหรือบางประเภท ในพื้นที่บางส่วน ในท้องที่แขวงพญาไท แขวงสามเสนใน เขตพญาไท และแขวงทุ่งพญาไท แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร พ.ศ...
อย่างไรก็ตาม หากดำเนินการตามข้อสังเกตนี้แล้ว ร่างทั้ง 2 ฉบับ สามารถประกาศได้ทันที
โดยร่างทั้ง 2 ฉบับนี้ เกี่ยวข้องกับย้ายหน่วยงานราชการออกไปนอกเขตพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ เป็นไปตามแผนแม่บทเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาเกาะรัตนโกสินทร์ โดยเสนอขยายขอบเขตพื้นที่ครอบคลุม ประมาณ 77 ชุมชน ประกอบด้วย 1. กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นใน 2. กรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก 3. ฝั่งธนบุรี ตรงข้ามบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ 4. พื้นที่ต่อเนื่องบริเวณกรุงรัตนโกสินทร์ชั้นนอก ตั้งแต่แนวคลองรอบกรุงถึงแนวคลองผดุงกรุงเกษม และ 5. บริเวณพื้นที่ต่อเนื่องบริเวณฝั่งธนบุรีตรงข้ามกรุงรัตนโกสินทร์
โดยเฉพาะพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ชั้นในและชั้นนอก เช่น ถนนราชดำเนิน สนามหลวง กระทรวงมหาดไทย บางลำพู รวมทั้งสถานที่สำคัญต่าง ๆ ให้มีรูปแบบสถาปัตยกรรมที่มีเอกลักษณ์ของความเป็นไทย รวมทั้งให้มีการควบคุมสีของหลังคาและสีของผนังอาคารให้มีรูปแบบเดียวกัน
ที่ผ่านมา คณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์ ที่มี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธาน และมหาดไทย มีนโยบายว่า “จะควบคุมการทาสีของอาคารให้เป็นโทนเดียวกัน คือ สีครีม และสีเหลืองอ่อน ส่วนหลังคากำหนดให้เป็นทรงจั่วและเป็นสีเทาเข้ม เพื่อรักษาความเป็นระเบียบเรียบร้อย ความสวยงามของเมืองหลวง ช่วยส่งเสริมการท่องเที่ยวทางโบราณสถาน ศิลปวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ของประเทศ”
กฎหมายฉบับดังกล่าว ที่ยังอยู่ในชั้นคณะกรรมการกฤษฎีกา จะบังคับใช้ทันที โดยมีอายุบังคับใช้ 1 ปี
ข้อกำหนดดังกล่าวจะมีผลบังคับใช้เฉพาะอาคารที่จะก่อสร้างใหม่เท่านั้น ไม่มีผลย้อนหลัง แต่หากอาคารเดิมที่จะดัดแปลงหรือต่อเติมอาคารใหม่จะต้องทาสีอาคารและหลังคาให้เป็นโทนสีเดียวกัน ซึ่งทั้งหมดกรมดำเนินการโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 13 แห่งพ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522
สำหรับพื้นที่จะควบคุม ซึ่งเป็นพื้นที่ต่อเนื่องเกาะรัตนโกสินทร์ เช่น บริเวณโดยรอบพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งนอกจากจะคุมสีของหลังคา สีของผนังอาคารให้เป็นโทนสีเดียวกัน บริเวณดังกล่าวยังมีการควบคุมความสูงของอาคารตามที่ระบุในข้อบัญญัติของกรุงเทพมหานคร (กทม.) พื้นที่โดยรอบพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ในรัศมี 100 เมตร จากริมถนนอินทรพิทักษ์ ห้ามสร้างอาคารสูงเกิน 70 เมตร
หรือในกรณีของแขวงพญาไท แขวงสามเสนใน เขตพญาไท และแขวงทุ่งพญาไท แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวี หรือบริเวณโดยรอบอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ซึ่งบริเวณนี้ กทม.มีข้อบัญญัติควบคุมความสูงของอาคารอยู่แล้ว โดยห้ามสร้างอาคารสูงเกิน 16 เมตร ในระยะ 200 เมตร และห้ามสูงเกิน 24 เมตร ในระยะเกิน 200 เมตร เช่นเดียวกับแผนการขยายพื้นที่มาถึงริมคลองผดุงกรุงเกษม ที่จะทำให้อาณาเขตของกรุงรัตนโกสินทร์ กินพื้นที่ราว 8,000 ไร่ หรือ 12.8 ตร.กม. จากปัจจุบันเนื้อที่ประมาณ 5.8 ตร.กม.และจะมีชุมชนที่อยู่ในอาณาเขตอย่างน้อย 77 ชุมชน
ขณะที่ กรุงเทพมหานคร และมหาดไทย กำลังเตรียม ร่างผังเมืองรวม กทม.ที่อยู่ระหว่างปรับปรุง เช่น เปลี่ยนแปลงข้อกำหนดการพัฒนาพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ให้สอดคล้องกับการควบคุมสีของอาคารและสีของหลังคา รวมถึง ความสูง แนวระยะถอยร่นของอาคารใหม่และอาคารเก่า รวมถึงการใช้ประโยชน์ที่ดินบริเวณเกาะรัตนโกสินทร์ เพื่อให้สอดรับกับแผนพัฒนา กทม.ระยะ 20 ปี ที่กำหนดวิสัยทัศน์กรุงเทพฯ 2575 ให้ กทม.เป็นมหานครแห่งเอเชีย และเป็นไปตามแผนผังแม่บทการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์.