ผู้สื่อข่าวรายงานว่า การประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ในวันนี้( 17 ส.ค.) จะมีการพิจารณา ร่างพ.ร.ป.ว่าด้วยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ในวาระที่ 2 และ 3 หลังจากกมธ.วิสามัญได้พิจารณาเสร็จแล้ว โดยประเด็นสำคัญที่ต้องจับตาคือ มาตรา 60 ว่าด้วยการดำรงอยู่ของ กสม.ชุดปัจจุบัน ซึ่งคณะกมธ.วิสามัญ ได้แก้ไขให้สามารถดำรงตำแหน่งต่อไป จนครบ 3 ปี นับตั้งแต่วันที่เข้ารับตำแหน่ง แต่กรรมการร่างรัฐธรรมนูญ(กรธ.) ที่เป็นกมธ.ไม่เห็นด้วย โดยควรให้ออกจากตำแหน่งทั้งหมด และให้ทำหน้าที่รักษาการไปพลางก่อน จนกว่าจะมี กสม.ชุดใหม่เข้ามารับหน้าที่ เหมือนกับกรณีของกกต.
สำหรับ ท่าทีของสมาชิกสนช. ต่อเรื่องนี้ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่เห็นควรลงมติเห็นชอบกับที่ กมธ.แก้ไข ให้กสม.อยู่ในตำแหน่งไปจนครบ 3 ปี เพราะกสม.ชุดปัจจุบัน มาจากการเลือกโดยถูกต้องจากสนช.ชุดนี้ ตามรธน. และกลุ่มเห็นด้วยกับแนวทางของกรธ. ที่ให้ เซตซีโรกสม.ทุกคน แต่มีความเป็นไปได้ว่า ทางคณะกมธ.วิสามัญ อาจจะเสนอให้มีการแก้ไขเนื้อหากลางที่ประชุมสนช. เพื่อให้เกิดความสมดุลมากที่สุด เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้มติของสภา มาหักล้างอีกฝ่าย
ด้านนายวัส ติงสมิตร ประธานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) กล่าวถึง กรณีสนช. จะพิจารณา ร่าง พ.ร.ป. กสม. ว่า ยืนยันว่า กสม.ชุดปัจจุบันได้มาโดยถูกต้องตามหลักการปารีส แม้จะสรรหามาจากรธน.ปี 50 แต่ก็มีความหลากหลาย
ส่วนเรื่องที่ กรธ. พยายามเซตซีโรกสม.นั้น เราได้โต้แย้งมาตลอดว่า การจะเซตซีโร ถ้ามีเหตุผลที่รับฟังได้ ก็ไม่น่าจะมีปัญหา แต่ที่อ้างมานั้นไม่มีเหมาะสมเลย เพราะการเซตซีโร กรรมการองค์กรอิสระ ที่ได้รับการสรรหามาตามกฎหมายขณะนั้น ก็ถือว่าไม่เป็นธรรม รวมทั้งการทำงานของ กสม.ชุดปัจจุบัน ก็มีผลงาน ทั้งในและต่างประเทศ หากเซตซีโร กสม.ขณะนี้ ก็จะไม่เป็นผลดีต่อประเทศ ต้องตอบองค์กรระหว่างประเทศให้ได้ เพราะจะเกิดความไม่เชื่อมั่น เนื่องจากจะถูกมองว่า กสม. เองยังถูกละเมิดสิทธิ
อย่างไรก็ตาม ตนเห็นว่าเรื่องการเซตซีโรนั้น ที่จริงแล้วควรจะเขียนไว้ในบทเฉพาะกาลของรธน. ไม่ใช่มาเขียนไว้ในบทเฉพาะกาลของกฎหมายลูก จึงมีข้อสังเกตว่า การที่ไม่เขียนเรื่องเซตซีโรไว้ในบทเฉพาะกาลของรธน.นั้น มีเจตนาอื่นหรือไม่ อาทิ หากเขียนเรื่องเซตซีโรในรธน. กลัวว่าจะทำให้ไม่ผ่านการลงประชามติ หรือไม่ หรือมีความต้องการของคนบางกลุ่ม ที่จะเข้ามาเป็นกรรมการองค์กรอิสระ ผ่านการเซตซีโรหรือไม่
ส่วนกรณีที่ กมธ.วิสามัญของ สนช. กำหนดในบทเฉพาะกาล ร่าง พ.ร.ป. กสม. ให้ กสม.ชุดปัจจุบันอยู่ได้อีกแค่ครึ่งวาระ ก็ต้องย้อนถามว่า อาศัยหลักเกณฑ์อะไร ถ้าหลักเกณฑ์มีน้ำหนัก รับฟังได้ เราก็ไม่มีอะไรขัดข้อง ขณะนี้ก็ยังไม่มีเหตุผลว่าทำไมต้องให้อยู่ครึ่งวาระ ประกอบกับขณะนี้ สนช. มีการเสนอเรื่องผ่านประธาน สนช.ให้ศาลรธน. ตีความ ร่าง พ.ร.ป.ว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน ว่าการที่ให้ผู้ตรวจการแผ่นดินอยู่ครบวาระนั้น ขัดรธน.หรือไม่ ซึ่งก็จะต้องรอดูว่า ศาล รธน. จะวินิจฉัยอย่างไร และตอนนั้นก็จะมีความชัดเจนมากขึ้น ซึ่งเราก็จะยอมรับตามความเห็นของศาลรธน.
ทั้งนี้ นายวัส ยังไม่ยืนยันว่า หากท้ายที่สุด สนช. ลงมติเซตซีโร กสม. ทางกสม. จะมีการทำความเห็นแย้ง เพื่อตั้งคณะกรรมการร่วม 3 ฝ่าย หรือไม่ โดยขอรอดูเมื่อถึงเวลานั้นก่อน และเรื่องดังกล่าว เป็นอำนาจของประธานองค์กร ซึ่งหลังจากสนช.มีมติแล้ว ตนก็จะรับฟังความคิดเห็นจากกรรมการ กสม. และเจ้าหน้าที่ กสม. เพื่อประกอบการตัดสินใจ ในการดำเนินการขั้นต่อไป
ขณะที่ นายมีชัย ฤชุพันธุ์ ประธานกรธ. กล่าวถึง กรณีนายวัส ติงสมิตร ประธาน กสม. ยืนยันว่า กสม.มาถูกต้องตามหลักการปารีส ว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นคือเรื่องที่มาของ กสม.ไม่เปิดกว้าง รวมถึงกรอบระยะเวลา และองค์ประกอบไม่ครบถ้วน และไม่เปิดกว้างสำหรับคนทุกกลุ่มตามเงื่อนไขที่หลักการปารีสกำหนด ซึ่งเป็นที่มาของหลักคิดของกรธ. ให้กสม. พ้นจากตำแหน่งทั้งหมด โดยไม่มีวาระซ่อนเร้น เพื่อให้เป็นไปตามพันธะกรณีระหว่างประเทศ
"หากยังให้ปฏิบัติหน้าที่ต่อไป อาจเกิดปัญหาทำให้ กสม.ถูกลดเกรดความน่าเชื่อถือไปเรื่อยๆ และกระทบต่อการทำงานในแง่ความน่าเชื่อถือ เมื่อชี้แจงข้อเท็จจริงในที่ประชุมระหว่างประเทศ เพราะขณะนี้ กสม.เองเวลาเดินทางไปประชุมระหว่างประเทศ ก็ยังต้องเป็นทีมร่วมของกระทรวงการต่างประเทศ ประชุมในฐานะกสม.ไม่ได้ ซึ่งกรธ.ยืนยันที่จะสงวนความเห็น ให้กสม. พ้นจากตำแหน่งทั้งคณะ" นายมีชัย กล่าว
สำหรับ ท่าทีของสมาชิกสนช. ต่อเรื่องนี้ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่เห็นควรลงมติเห็นชอบกับที่ กมธ.แก้ไข ให้กสม.อยู่ในตำแหน่งไปจนครบ 3 ปี เพราะกสม.ชุดปัจจุบัน มาจากการเลือกโดยถูกต้องจากสนช.ชุดนี้ ตามรธน. และกลุ่มเห็นด้วยกับแนวทางของกรธ. ที่ให้ เซตซีโรกสม.ทุกคน แต่มีความเป็นไปได้ว่า ทางคณะกมธ.วิสามัญ อาจจะเสนอให้มีการแก้ไขเนื้อหากลางที่ประชุมสนช. เพื่อให้เกิดความสมดุลมากที่สุด เพื่อหลีกเลี่ยงการใช้มติของสภา มาหักล้างอีกฝ่าย
ด้านนายวัส ติงสมิตร ประธานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) กล่าวถึง กรณีสนช. จะพิจารณา ร่าง พ.ร.ป. กสม. ว่า ยืนยันว่า กสม.ชุดปัจจุบันได้มาโดยถูกต้องตามหลักการปารีส แม้จะสรรหามาจากรธน.ปี 50 แต่ก็มีความหลากหลาย
ส่วนเรื่องที่ กรธ. พยายามเซตซีโรกสม.นั้น เราได้โต้แย้งมาตลอดว่า การจะเซตซีโร ถ้ามีเหตุผลที่รับฟังได้ ก็ไม่น่าจะมีปัญหา แต่ที่อ้างมานั้นไม่มีเหมาะสมเลย เพราะการเซตซีโร กรรมการองค์กรอิสระ ที่ได้รับการสรรหามาตามกฎหมายขณะนั้น ก็ถือว่าไม่เป็นธรรม รวมทั้งการทำงานของ กสม.ชุดปัจจุบัน ก็มีผลงาน ทั้งในและต่างประเทศ หากเซตซีโร กสม.ขณะนี้ ก็จะไม่เป็นผลดีต่อประเทศ ต้องตอบองค์กรระหว่างประเทศให้ได้ เพราะจะเกิดความไม่เชื่อมั่น เนื่องจากจะถูกมองว่า กสม. เองยังถูกละเมิดสิทธิ
อย่างไรก็ตาม ตนเห็นว่าเรื่องการเซตซีโรนั้น ที่จริงแล้วควรจะเขียนไว้ในบทเฉพาะกาลของรธน. ไม่ใช่มาเขียนไว้ในบทเฉพาะกาลของกฎหมายลูก จึงมีข้อสังเกตว่า การที่ไม่เขียนเรื่องเซตซีโรไว้ในบทเฉพาะกาลของรธน.นั้น มีเจตนาอื่นหรือไม่ อาทิ หากเขียนเรื่องเซตซีโรในรธน. กลัวว่าจะทำให้ไม่ผ่านการลงประชามติ หรือไม่ หรือมีความต้องการของคนบางกลุ่ม ที่จะเข้ามาเป็นกรรมการองค์กรอิสระ ผ่านการเซตซีโรหรือไม่
ส่วนกรณีที่ กมธ.วิสามัญของ สนช. กำหนดในบทเฉพาะกาล ร่าง พ.ร.ป. กสม. ให้ กสม.ชุดปัจจุบันอยู่ได้อีกแค่ครึ่งวาระ ก็ต้องย้อนถามว่า อาศัยหลักเกณฑ์อะไร ถ้าหลักเกณฑ์มีน้ำหนัก รับฟังได้ เราก็ไม่มีอะไรขัดข้อง ขณะนี้ก็ยังไม่มีเหตุผลว่าทำไมต้องให้อยู่ครึ่งวาระ ประกอบกับขณะนี้ สนช. มีการเสนอเรื่องผ่านประธาน สนช.ให้ศาลรธน. ตีความ ร่าง พ.ร.ป.ว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน ว่าการที่ให้ผู้ตรวจการแผ่นดินอยู่ครบวาระนั้น ขัดรธน.หรือไม่ ซึ่งก็จะต้องรอดูว่า ศาล รธน. จะวินิจฉัยอย่างไร และตอนนั้นก็จะมีความชัดเจนมากขึ้น ซึ่งเราก็จะยอมรับตามความเห็นของศาลรธน.
ทั้งนี้ นายวัส ยังไม่ยืนยันว่า หากท้ายที่สุด สนช. ลงมติเซตซีโร กสม. ทางกสม. จะมีการทำความเห็นแย้ง เพื่อตั้งคณะกรรมการร่วม 3 ฝ่าย หรือไม่ โดยขอรอดูเมื่อถึงเวลานั้นก่อน และเรื่องดังกล่าว เป็นอำนาจของประธานองค์กร ซึ่งหลังจากสนช.มีมติแล้ว ตนก็จะรับฟังความคิดเห็นจากกรรมการ กสม. และเจ้าหน้าที่ กสม. เพื่อประกอบการตัดสินใจ ในการดำเนินการขั้นต่อไป
ขณะที่ นายมีชัย ฤชุพันธุ์ ประธานกรธ. กล่าวถึง กรณีนายวัส ติงสมิตร ประธาน กสม. ยืนยันว่า กสม.มาถูกต้องตามหลักการปารีส ว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นคือเรื่องที่มาของ กสม.ไม่เปิดกว้าง รวมถึงกรอบระยะเวลา และองค์ประกอบไม่ครบถ้วน และไม่เปิดกว้างสำหรับคนทุกกลุ่มตามเงื่อนไขที่หลักการปารีสกำหนด ซึ่งเป็นที่มาของหลักคิดของกรธ. ให้กสม. พ้นจากตำแหน่งทั้งหมด โดยไม่มีวาระซ่อนเร้น เพื่อให้เป็นไปตามพันธะกรณีระหว่างประเทศ
"หากยังให้ปฏิบัติหน้าที่ต่อไป อาจเกิดปัญหาทำให้ กสม.ถูกลดเกรดความน่าเชื่อถือไปเรื่อยๆ และกระทบต่อการทำงานในแง่ความน่าเชื่อถือ เมื่อชี้แจงข้อเท็จจริงในที่ประชุมระหว่างประเทศ เพราะขณะนี้ กสม.เองเวลาเดินทางไปประชุมระหว่างประเทศ ก็ยังต้องเป็นทีมร่วมของกระทรวงการต่างประเทศ ประชุมในฐานะกสม.ไม่ได้ ซึ่งกรธ.ยืนยันที่จะสงวนความเห็น ให้กสม. พ้นจากตำแหน่งทั้งคณะ" นายมีชัย กล่าว
