ทำไมทรัมป์/ทักษิณถึงชนะ (เลือกตั้ง)

ขณะที่ทรัมป์เข้ามาบริหารได้ 6 เดือน (200 วัน) แล้ว มีหลาย Poll ที่สะท้อนว่า ความนิยมทั่วประเทศในตัวเขาอยู่แค่ 36-38% นับว่าต่ำสุดในประวัติศาสตร์ในเวลาเดียวกันกับของอดีตผู้นำทำเนียบขาวคนก่อนๆ

แต่ในบรรดาผู้ที่ลงคะแนนเลือกเขาเข้ามา...ทั้งในป่าเขา, ไร่นา, เรือกสวน, ท้องทุ่งกว้างใหญ่ของสหรัฐฯ รวมทั้งคนงานในเหมืองถ่านหิน, เหมืองเหล็ก ตลอดจนคนงานในโรงงานที่ทยอยปิดตัวลง เพราะได้เริ่มใช้หุ่นยนต์มาทำงานแทนมากมาย หรือปิดลงเพื่อย้ายโรงงานไปยังเม็กซิโกหรือจีน หรือเวียดนามที่มีค่าแรงต่ำกว่ามาก ปรากฏว่าทรัมป์ยังได้รับคะแนนนิยมอยู่ในระดับค่อนข้างสูงเหมือนเดิมตอนเลือกตั้ง หรืออาจลดลงบ้างก็เพียงเล็กน้อย จากการที่ทรัมป์ยังไม่สามารถผลักดันข้อเสนอช่วงหาเสียงได้เลย หนึ่งในนั้นคือการยกเลิกกฎหมายประกันสุขภาพถ้วนหน้าของโอบามา (ซึ่งยังรอการปรับปรุงกฎหมายที่ใช้มาแล้ว 7 ปีให้รัดกุมขึ้น) ซึ่งชนชั้นกลางกำลังบ่นว่า จะต้องจ่ายค่าประกันสูงขึ้นถึง 20% ต่อปี และที่ยังไม่เห็นความคืบหน้าคือ การทุ่มงบประมาณมโหฬารเพื่อสร้างงานจากโครงการสาธารณูปโภค เช่น ท่าเรือ, ถนน, ทางรถไฟ, สะพาน เพราะของเดิมก็มีการชำรุดทรุดโทรม และระบบไอทีด้วย

ทางสถานีข่าว CNN ได้ทำรายงานพิเศษเรื่อง ทำไมทรัมป์จึงชนะเลือกตั้ง? โดยมีนักวิเคราะห์การเมืองมือหนึ่งของสหรัฐฯ เป็นอเมริกันเชื้อสายภารตะ ที่ผ่านการศึกษาระดับตักศิลาของสหรัฐฯ (Harvard) ชื่อ Fareed Zakaria เป็นผู้วิเคราะห์รายงานนี้

ก่อนอื่นเขาออกมายอมรับโดยดุษฎีว่า เขาก็เป็นหนึ่งในบรรดานักวิเคราะห์การเมืองอเมริกันที่คาดการณ์ผิดอย่างมหันต์ ที่มองว่าทรัมป์แพ้อย่างราบคาบ เพราะคะแนนจากทุก Poll ของสื่อใหญ่ๆ ได้มอบให้ฮิลลารีชนะหมด แม้คะแนนของเธอจะตกลงไปฮวบฮาบหลังการออกมาเปิดเผยจาก ผอ.FBI (ขณะนั้น) เจมส์ โคมี ว่าจะนำคดีการใช้อีเมลของเธอยื่นให้สภาพิจารณาไต่สวนอีกครั้ง นั่นเป็นเวลาแค่ไม่ถึง 1 เดือนก่อนการลงคะแนน แล้วยังมีการเปิดเผยจาก Wikileaks ถึงการติดต่อระหว่างฮิลลารีกับผอ.หาเสียง ตลอดจนระหว่างประธานพรรคเดโมแครตกับกรรมการพรรคที่ออกมาพิทักษ์ฮิลลารี โดยกันท่าจะไม่ยอมให้ Bernie Sanders ชนะ Hillary ในการเลือกตั้ง Primary

คะแนน Poll ของ Hillary ไม่เคยต่ำกว่าของ Trump แม้สักครั้งเดียว นาย Fareed ได้สรุปว่า ทางฝ่ายนำของเดโมแครตและรีพับลิกันหลงทาง เพราะคนผิวขาวที่กำลังตกงานจากโรงงานและเหมืองต่างๆ กลายเป็นกลุ่มคนที่ถูกทอดทิ้งให้จมปลักอยู่กับความสิ้นหวัง เมืองในรัฐที่อยู่กลางๆ ประเทศกำลังกลายเป็นเมืองร้างเพราะโรงงานที่จ้างงานกำลังปิดตัวลง ทั้งๆ ที่โอบามาได้เข้ามากอบกู้เศรษฐกิจจากวิกฤตเศรษฐกิจถดถอย 2008 ด้วยการทุ่มงบมหาศาล อุ้มทั้งสถาบันการเงินใหญ่ๆ (ซิตี้ กรุ๊ป, AIG), อุตสาหกรรมหลักของประเทศ เช่น บริษัท GM, Chrysler รวมทั้งออกกฎหมายล้างบาง Wall Street คือ กม. Frank-Dodd ที่สร้างความโปร่งใส และป้องกันการปล่อยกู้อย่างฉ้อฉลไม่ชอบมาพากล

อดีตประธานาธิบดี Clinton บอกเสมอว่า การตัดสินการเลือกตั้งขึ้นอยู่กับปัจจัยเศรษฐกิจปากท้องประชาชนมากกว่าปัจจัยทางการเมือง (It’s the Economy, Stupid!) และช่วงปลายของโอบามาเศรษฐกิจภาพรวมมีตัวเลขสวยๆ ทั้งนั้น เป็นการฟื้นตัวของเศรษฐกิจมาสู่ระดับใกล้ปกติ ทั้งอัตราจ้างงาน/ว่างงาน ถ้าตัวเลขจีดีพี, การขาดดุลงบประมาณ...ทั้งหมดไม่ได้สะท้อนอัตราปิดโรงงานตามเมืองที่มีคนผิวขาว, ที่เคยเป็นเดโมแครต ไม่ว่าจะเป็นที่รัฐโอไฮโอ, เวสต์เวอร์จิเนีย, เพนซิลเวเนีย, มิชิแกน, วิสคอนซิน ซึ่งต่างหันหลังให้ฮิลลารี ในเมื่อมีพระเอกขี่ม้าขาวชื่อโดนัลด์ ทรัมป์ ปรากฏกายออกมาพร้อมความโกรธเกรี้ยวที่เป็นทั้งมหาเศรษฐีที่พูดเชือดเฉือนน้ำใจ และคำพูดของบรรดานักการเมืองคร่ำหวอดที่มีแต่คำพูดหวานๆ วาดฝันไปแต่ละวัน จากทั้ง 2 พรรคใหญ่

ทรัมป์ได้เคยพูดไว้นานแล้ว ถึงปัญหาของคนที่ถูกทอดทิ้ง ประกอบกับเขาอยู่ในวงการแสดงและให้สัมภาษณ์มาตั้งแต่หนุ่มๆ เป็นเวลานานถึง 40 กว่าปี เขารู้วิธีเลือกใช้คำพูดง่ายๆ...เข้าถึงจิตใจของคนระดับการศึกษาแค่ชั้นมัธยมที่อยู่ตามชนบท ไม่พูดซับซ้อน, เขาเสนอง่ายๆ ว่าการเปิดเสรีการค้าทำให้คนในอุตสาหกรรมภาคผลิตของสหรัฐฯ ตกงาน ทำเอาชาวเดโมแครตที่ไม่ใช่ชาวเมืองใหญ่ และไม่ใช่มีความรู้สูง (ไม่ใช่นักวิชาการหรือนักวิชาชีพ) ต่างเปลี่ยนสีมาเลือกทรัมป์หมด

รายงานนี้ยังสรุปด้วยว่า พรรคเดโมแครตก็ได้เปลี่ยนจากพรรคของยากจน มาเป็นพรรคของนักวิชาชีพ, นักวิชาการ, นักการเงิน มากขึ้น โดยเฉพาะช่วงของ Bill Clinton ได้เปิดเสรีการเงิน (นั่นแหละตัวปัญหาใหญ่) และสร้างมนุษย์ทองคำที่ทำงานใน Wall Street จนคนยากจนสมาชิกเดิมของเดโมแครตถูกทอดทิ้ง

หันมาเทียบกับการชนะของทักษิณ ที่กลายเป็นขอนไม้ที่เข้าใจคนยากจน ชาวนาชาวไร่ที่ถูกทอดทิ้งจากการเติบโตทางเศรษฐกิจของไทย นโยบายข้าวช่วยชาวนาเปิดทางให้โกงกันอย่างมโหฬาร แต่ชาวนาจะตามไม่ทัน เพราะมันซับซ้อนมาก ดังนั้น ทักษิณได้ชนะแล้ว และจะชนะอีก เหมือนที่ทรัมป์ชนะที่สหรัฐฯ เพียงแต่ว่าขณะนี้ฝ่ายนำรีพับลิกันกำลังไม่ไว้ใจทรัมป์ถึงขนาดมีข่าวลือตลอดเวลาว่า รองประธานาธิบดี Mike Pence จะมาแทน Trump เพราะสิ่งที่ทรัมป์สัญญาไว้อาจทำไม่ได้จริง หรือพรรครีพับลิกันควบคุมทรัมป์ไม่ได้เลย อันจะเกิดผลเสียระยะยาวต่อพรรค

ต่างกันตรงที่ การดำเนินการตามกฎหมายที่สหรัฐฯ เคร่งครัดและตรงไปตรงมากว่าที่ประเทศไทย การโกหกจึงทำไปไม่ได้กี่น้ำ ไม่เหมือนที่บ้านเรา ที่ไม่มีการจัดการอย่างจริงจังว่า อะไรถูก อะไรผิด