ผู้จัดการสุดสัปดาห์ - กระพือความร้อนแรงเสียยิ่งกว่าอะไร กรณี “สินบนข้ามชาติ” ที่กำลังเป็นไฟลามทุ่ง ถูกลากไส้ออกมาแฉติดๆ กันในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ตั้งแต่ “ดีลกริพเพน” ที่ถูกเปิดประเด็นขึ้นมาอีกครั้งโดย วีระ สมความคิด เลขาธิการเครือข่ายประชาชนต้านคอร์รัปชัน
การจัดซื้อเครื่องบินขับไล่ของ “ทัพฟ้า” ประสมประเสอะไหล่เก่าสู่โศกนาฏกรรมเมื่อช่วงวันเด็กที่ผ่านมา มิหนำซ้ำ บริษัทนายหน้ายังเป็นเจ้า เดียวกับที่หลอกขาย “ไม้ล้างป่าช้า GT200” ไล่มาจนถึง กรณีสินบน “โรลส-รอยซ์” กับ บริษัทการบินไทย จำกัด (มหาชน) ปตท. และไล่กันมาติดๆ กรณี กฟน. - กฟภ. - ทีโอที รับสินบนจากบริษัท เจเนอรัล เคเบิล ฯลฯ
ผู้จัดการสุดสัปดาห์ ฉบับนี้จับเข่าคุยกับ วีระ สมความคิด ในฐานะคนทำงานต่อต้านคอร์รัปชันว่า เจ้าหน้าที่รัฐกินสินบาทคาดสินบนเป็นเรื่องปกติที่ ใครๆ เขาก็ทำกัน และ แม้มีหลักฐานชัดเจนก็จับมือใครดมไม่ได้ เพราะ ‘อำนาจ’ และ ‘เงินตรา’ ลอยตัวอยู่เหนือความชอบธรรม จริงหรือ
คุณวีระเปิดประเด็นเครื่องบินกริพเพนของกองทัพอากาศไทยตก ขณะแสดงโชว์ในงานวันเด็กที่สนามบินหาดใหญ่ว่า อาจเป็นผลพวงมาจากกรณีจัดซื้ออะไหล่เก่า ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้เป็นอย่างไร
ผมมีข้อมูลตั้งแต่ปี 2553 แล้ว บริษัท เอวิเอ แซทคอม จำกัด (AVIA SATCOM CO.,LTD.) ร่วมกับ บริษัท ซาบ เอบี จำกัด (มหาชน) จากประเทศสวีเดน สวีเดน เป็นตัวแทนจัดจำหน่ายเครื่องบินกริพเพนให้กองทัพอากาศ โดยมีอดีตนายทหารใหญ่เป็นหุ้นส่วนทางธุรกิจอยู่ด้วย แล้วผลักดันขายเครื่องบินกริพเพน หรือ เครื่องบินขับไล่ ยาส 39 ซี/ดี กริพเพน (JAS 39C/D Gripen) ที่เราซื้อมามันผสมกันระหว่างอะไหล่เก่าปลดระวาง แล้วมายำกับอะไหล่ใหม่ อย่างเช่นปีก คันเร่ง วิทยุติดต่อ และอีกหลายส่วน ของเครื่องบินกริพเพน โมเดล A
เรื่องความไม่ชอบมาพากลของเครื่องบินกริพเพน มันเป็นข่าวเผยแพร่ทางสาธารณะมาตั้งแต่ปี 2553 แต่เรื่องนี้เงียบ ทั้งที่มีข้อมูลเปิดเผยชัดเจนจากสื่อมวลชนว่ากริพเพนที่เราซื้อจากสวีเดนทั้งล็อตแรก ล็อตสอง ปรากฏว่ามันเอามายำกันเอาอะไหล่เก่ากริพเพนที่ประจำการในสวีเดนเอาอะไหล่บางส่วนถอดออกมารวมกับเครื่องบินของใหม่ จึงมีการประมาณค่าว่าที่เราซื้อกันมาลำนึง 47 ล้านดอลล่าร์ จริงๆ มันมีราคาครึ่งเดียวหรือไม่
เมื่อลำดับเหตุการณ์เป็นอย่างนี้ จึงตั้งข้อสันนิฐานว่าการที่เครื่องบินกริพเพนตกเมื่อช่วงวันเด็กที่ผ่านมา มีสาเหตุมาจากเรื่องอะไหล่หรือไม่
นอกจากนี้ ยังมีเรื่องสินบนที่ NGO สวีเดน ออกมาเปิดเผยว่า มีการมาดีล กับกองทัพอากาศไทย และบริษัทที่ผลิตเครื่องบินกริพเพน ปรากฏว่าเคยถูกนักข่าวสวีเดนเปิดโปงว่า บริษัทแห่งนี้ชอบไปติดสินบนประเทศต่างๆ เหล่านี้เป็นหลักฐานที่มีการเผยแพร่กันตั้งแต่ 2553 โดยที่ปีถัดมา NGO สวีเดน ได้ออกมาเปิดโปงว่า การที่สวีเดนขายกริพเพนให้ไทยน่าจะเป็นการติดสินบนในเรื่องของการให้ทุนการศึกษากับทหาร เหมือนเป็นการตอบแทนผลประโยชน์ซึ่งเป็นเรื่องที่เขามองว่าไม่น่าจะถูกต้อง
นอกจากนี้ กรรมาธิการทหารในปี 2553 เป็นคนออกมาเปิดเผยข้อมูลเอง เปรียบเทียบแล้วเครื่องบินกริพเพนมีค่าบำรุงรักษาสูงกว่าเครื่องบินขับไล่ เอฟสิบหก (F16) และการดูแลเรื่องอะไหล่สวีเดนให้แค่ 2 ปี หมายความว่าต่อจากนั้น ไทยต้องดูแลเครื่องบินกริพเพนเอง ซึ่งจะเพิ่มค่าใช้จ่ายอีกเท่าตัว ส่งผลให้ OM Cost อาจสูงถึง 500,000 บาทต่อ 1 ชั่วโมงบิน ถามว่าทำไมกองทัพอากาศถึงไม่เอามาใช้ในการพิจารณาก่อนที่จะตัดสินใจ เพราะอะไรทั้งๆ ที่รู้ว่ามันมีการยำอะไหล่ รู้ทั้งรู้ว่ามันมีการบำรุงรักษาที่แพงกว่า แล้วทำไมยังเสี่ยง และแพงกว่า F16 ชั่วโมงละ 20,000 บาท เครื่องบิน F16 เพียง 323,000 บาทต่อ 1 ชั่วโมงบิน ขณะที่กริพเพนใช้ 344,000 บาทต่อ 1 ชั่วโมงบิน เป็นข้อมูลที่เปิดเผยมาตั้งแต่ปี 2553 ก่อนที่ผมจะไปติดคุกเขมร
เหตุผลทั้งหมดนี้ ผมจึงเชื่อว่ากริพเพนที่ตก เนื่องมาจากเอาอะไหล่มายำกัน ตอนที่ตกเครื่องดิ่งลงมาเลย เป็นเรื่องต้องตรวจสอบครับว่ามีผลมาจากเรื่องอะไหล่หรือเปล่า เรื่องสมรรถนะของเครื่อง เรื่องความจริงที่ไม่มีใครกล้าพูดคือมันเอาเครื่องมายำกัน กล้าเปิดเผยกันหรือเปล่า?
แล้ว เอวิเอ แซทคอม ก็คือคนที่ขายเครื่องตรวจวัตถุระเบิด GT200 หรือที่เรารู้จักกันในชื่อไม้ล้างป่าช้า
ใช่ครับ บริษัท เอวิเอ แซทคอม จำกัด ก่อตั้งเมื่อปี 2535 ทุนจดทะเบียนเริ่มแรก 1 ล้านบาท มี สุทธิวัฒน์ วัฒนกิจ ถือหุ้นใหญ่ ร.อ.ขจรศักดิ์ วัฒนางกูร ร่วมเป็นกรรมการ พล.อ.อภิชิต กานตรัตน์ อดีตผู้ทรงคุณวุฒิพิเศษกองทัพบก เป็นผู้ถือหุ้น มาทำการค้ากับกองทัพตั้งแต่ปี 2542 ถ้าเราเจาะไปลึกๆ จะเห็นภาพชัดขึ้น การตรวจสอบทุจริตของผม ผมเจาะหมดนะครับ เทียบทานข้อมูลกัน แล้วเราจะเห็นความผิดปกติ เห็นความเชื่อมโยงของตัวบุคคล บริษัท เอวิเอ แซทคอม จำกัด ทุนจดทะเบียนล้านเดียว แต่กลายเป็นว่ามาวันนี้แทบจะผูกขาดกองทัพไทยไปแล้ว GT200 ต้นทุน 700 บาท มาขาย 950,000 บาท เรื่องแบบนี้เกิดขึ้นปล่อยให้เกิดขึ้นได้อย่างไร
การเคลื่อนไหวกรณีเครื่องบินกริพเพนกองทัพอากาศ ภารกิจตรวจสอบในส่วนนี้จะดำเนินไปอย่างไรต่อ
เรื่องนี้มันตั้งแต่ปี 2553 มาตอนนี้ก็ได้จังหวะพอดีนะ โลกมันเปลี่ยน การทำงานของผมมันเปลี่ยนไปเมื่อก่อนนี้ยังต้องใช้การแถลงข่าว แต่ตอนนี้ผมดูแล้วถึงผมไปยื่น ป.ปช. มันก็จบ ยื่นปั๊บ ก็ทำให้ผมเคลื่อนไหวอะไรไม่ได้แล้ว ยื่นปั๊บเท่ากับผมเข้ากระบวนการแล้ว ผมจะไปทำอะไรต่อไม่ได้ เพราะว่าเขาจะบอกผมรับเรื่อง แล้วคุณมายุ่งอะไรอีก ตอนนี้โลกเปลี่ยนไปเรามีโซเชียลมีเดีย ผมจะยังไม่ยื่นเรื่องต่อ ป.ป.ช. ผมเล่นทางสื่อก่อน ปล่อยข้อมูลไปเรื่อยๆ เพื่อให้คนที่สนใจติดตามทุกคนจะเห็นข้อมูลที่ไม่มีใครมาหยุดผมได้ เป็นข้อมูลที่ประเทศชาติจะได้ประโยชน์
คุณวีระมองกรณีสินบนในประเทศไทยอย่างไร โดยเฉพาะเรื่องร้อนที่กำลังเกิดขึ้นกับโรลส-รอยซ์
เรื่องสินบนเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นโดยเฉพาะดีลกับต่างชาติ ไม่มีดีลไหนไม่เกิดสินบน อานันท์ ปันยารชุน เคยพูดเรื่องคอมมิชชั่นค่านายหน้าก็คือ คอร์รัปชั่น ยกตัวอย่าง ประเทศสหรัฐฯ บอกว่า สินบนคือ คอร์รัปชั่น เช่นเดียวกัน ประเทศจีน บอกว่าสินบนคือคอร์รัปชั่น มีข่าว สี จิ้นผิง ผู้นำฯ สั่งจำคุกเจ้าหน้าที่รับสินบนไป 8 ปี ตรงนี้คือมาตรฐานประเทศอื่นรับสินบนเป็นเรื่องที่ผิด แต่มาตรฐานไทยเป็นอย่างไร
กรณีที่กำลังจะมีการซื้อเรือดำน้ำหรืออาวุธยุทโธปกรณ์จากจีน มีอะไรที่ต้องจับตาหรือไม่
พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ พูดเรื่องเรือดำน้ำประเทศเพื่อนบ้านเขามีกัน หมด เขมรมีเหรอ พม่ามีเหรอ ลาวมีเหรอ พูดคำนี้คำว่าประเทศเพื่อนบ้านประเทศไหนบ้าง สิงคโปร์ มาเลเซีย เวียดนาม ถามว่าสมมติว่าจะมีเรือดำนำ เราต้องซื้ออาวุธทันสมัย เพราะโลกมันเปลี่ยน ทหารที่เป็นทหารอาชีพบอกว่าสงครามในยุคนี้หรือในอนาคตจะรุนแรง รวดเร็ว หมายถึงว่าจะใช้เทคโนโลยีชั้นสูง อาวุธทันสมัย ไม่สนใจว่าเป็นประเทศเล็กประเทศใหญ่ และไม่ใช่ประเทศใหญ่จะเป็นผู้ชนะ ไม่ใช่ว่าประเทศที่มีอาวุธเยอะจะชนะ ไม่ใช่ เหล่านี้จะสู้ประเทศที่มีอาวุธไม่มากแต่เป็นเทคโนโลยีชั้นสูงไม่ได้ เรื่องเรือดำน้ำ ปรากฏ ว่าถ้าเราจะใช้ เราจะมีต้องใช้เรือดำน้ำที่เล็กกว่านี้คล่องตัว และทันสมัย กว่านี้
เรือดำน้ำรุ่นนี้ของจีนมันล้าสมัยแล้ว และมันสู้กับเวียดนามไม่ได้ การ บำรุงรักษามันจะเหมือนกับกริพเพน คุณภาพเป็นอย่างไรของจีนทราบกันอยู่ไปก็อบปี้เทคโนโลยีเขามา กองทัพจะซื้อทำไมไม่ซื้อให้ทันสมัย ฉะนั้น ผมเชื่อว่าประเด็นนี้มีเรื่องสินบนเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างแน่นอน อีกอย่าง นโยบายจีนเหมือนประเทศทั่วโลก เหมือนสิงคโปร์ที่มีกฎหมายเข้มมากที่จะไม่ให้คนของเขาโกงประเทศ แต่กลับส่งเสริมให้คนสิงคโปร์ไปเอาเปรียบคนทั่วโลก เช่นเดียวกับจีนไม่ให้คนของตนทุจริต แต่จีนจะหรี่ตาให้คนจีนไปโกงคนทั่วโลก นี่คือความจริงครับ! แต่ของเราประเทศไทยมันโกงชาติตัวเอง ยอมเสียเปรียบชาวต่างชาติ ของเราโกงตัวเองโกงชาติตัวเอง ประเทศอื่นถึงล้ำหน้า
อย่างกรณีสินบนโรลส์-รอยซ์ สาวถึงตัวนักการเมืองชัดเจน
เป้าเรื่องนี้ชัดเจนมาก เพราะจะเล่นงาน ทักษิณ ชินวัตร ที่เป็นรัฐบาลในปี 2547, 2548 โดยอ้างว่า รัฐบาลก่อนหน้านั้นหมดอายุความไปแล้ว ผมถึงเสนอว่าเมื่อ คสช. มีอำนาจ ม. 44 ในมือก็แก้เสียสิ มีอำนาจอยู่แล้ว แก้เรื่องทุจริตไม่ให้มีอายุความ ปรากฏไม่ทำ ตอนนี้จึงเป็นโอกาสล่อทักษิณอย่างเดียว มันไม่ใช่ครับ ใครที่โกงต้องโดนหมดต้องรื้อให้หมด อ้างเรื่องหมดอายุความไม่ได้ เรื่องนี้ ป.ป.ช. หยิบยกเองได้เลย เรื่องทหารโกงเป็นข่าวแล้วแต่ไม่หยิบยก บอกว่าต้องรอให้คนมายื่นเรื่อง อย่างเรื่อง พล.อ.ปรีชา จันทร์โอชา บ้านหรู จ.พิษณุโลก ป.ป.ช. บอกต้องรอให้มีคนมายื่นตรวจสอบ มันไม่ใช่! เรื่องที่เขาเปิดโปงแล้วบัญชีอยู่ที่คุณแล้วเป็นหน้าที่ของคุณ ประเด็นเหล่านี้ ผมถึงตั้งคำถามว่า คสช. ไม่ได้มีความจริงจังจริงใจในการปราบคอร์รัปชั่น
ปัญหาสินบนในประเทศมีทางออกหรือไม่อย่างไร
ต้องทำอย่างที่ต่างประเทศทำ มันมีอยู่แล้ว เท่าที่รู้รัฐบาลไทยยังไม่ยอมไปเซ็น UNODC ของสหประชาชาติ (UN )เป็นองค์กรต้านคอร์รัปชัน ที่ประเทศไทยลงนามตั้งแต่ 2546 ที่ประเทศเม็กซิโก ปรากฏว่ามีอนุสัญญาหนึ่งที่ประเทศไม่ยอมไปลงนาม อนุสัญญาว่าด้วยการให้สินบน ทำไมเราไม่ยอมไปลงนาม อย่างนี้จะคิดอย่างไรได้นอกจะถ้าเซ็นก็อดรับสินบนน่ะสิครับ ซึ่งมันเป็นข้อตกลงประเทศที่เป็นสมาชิกของ UN จะมีเรื่องอนุสัญญาว่าด้วยการไม่ให้มีสินบนให้ตรวจสอบ อย่างสหรัฐฯ มีกฎหมาย หมายความว่าประเทศเขาหากตรวจสอบพบเรื่องสินบนก็ไม่รอด ต่างจากของเราที่มีกฎหมายว่าด้วยการทุจริตอยู่แล้วแต่กลับรอด เพราะว่ามีอำนาจเข้ามาปกป้อง ฉะนั้น เราต้องทำให้ได้แบบเขา และกฎหมายต้องเข้มแข็งและไม่เลือกปฏิบัติต้องมีประสิทธิภาพ
แต่ของเรามันไม่เป็นอย่างนั้นองค์กรอิสระที่เลือกเข้ามาก็เป็นเครื่องมือของรัฐ ป.ป.ช. ผมเชื่อว่าส่วนใหญ่ไม่มีใครอยากทำผิด แต่ที่เป็นปัญหาคือคณะกรรมการ 9 คน ที่ สนช. เป็นคนแต่งตั้ง เป็นคนของ คสช. อยากจะเลือกใครบ้าง ท่านประวิตรวางไว้ทั้งหมด หรือการอย่างกำหนดคุณสมบัติผู้ที่จะเข้ามาเป็นคณะกรรมการต้องมีความซื่อสัตย์สุจริต หมายความว่าไม่เคยเรื่องร้องเรียนทุจริต ปรากฏว่า วัชรพล ประสารราชกิจ ประธาน ป.ป.ช. รวมทั้งกรรมการอีกหลายคนมีการร้องเรียน เลือกบุคคลที่คุณสมบัติขัดหลักการเข้ามาแล้วมันจะมีความน่าเชื่อถือได้อย่างไร
20 กว่าปีที่ติดตามเรื่องคอร์รัปชันในประเทศไทย มองเห็นวิวัฒนาการอย่างไรบ้าง
พวกนี้มันรู้หัวใจ มันรู้ความจริงของชีวิตข้อนี้ว่า ต่อให้มันถูกจับได้ไล่ทันมันไม่กลัว อิทธิพลของมัน สามารถทำให้ใครๆ กลัวได้ เงินของมันซื้อได้หมดแม้กระทั่งกระบวนการยุติธรรม มันถึงไม่มีความเกรงกลัว ประเทศไทยที่แก้ปัญหาเรื่องคอร์รัปชันไม่ได้ก็เพราะอย่างนี้แหละ คสช. เข้ามาควรจะปฏิรูปเรื่องที่สำคัญๆ อย่างเช่น ระบบราชการ หัวใจอย่างหนึ่งในการแก้ปัญหา ปฏิรูปตำรวจ ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมทั้งหมด ถ้าทำจะไปหยุดยั้งกระบวนการทุจริตเรื่องสินบนได้อย่างไร
คุณวีระมองกรณีที่รัฐบาลกำลังเคลื่อนเกมเรื่องการปรองดองอย่างไร
เรื่องปรองดอง คนที่จะได้ประโยชน์สูงสุดคือเจ้าหน้าที่ของรัฐ สีเหลืองสีแดงจะได้ประโยชน์มากน้อยเท่าไหร่ จับมาบังคับให้ทำสัตยาบันลดขัดแย้ง ความขัดแย้งมันเกิดขึ้นจากกฎหมายไม่ศักดิ์สิทธิ์ และการทำผิดกฎหมายทำคอร์รัปชั่น ย้อนกลับไปสมัยก่อน กลุ่มพันธมิตรฯ ออกมาเพราะระบอบทักษิณทุจริต ระบอบทักษิณเผด็จการ ระบอบทักษิณตรวจสอบไม่ได้ เราไม่มีกระบวนการเราจึงต้องใช้การขับไล่ เป็นอย่างไร ประชากรประเทศมาเลเซียใส่เสื้อเหลืองออกมาไล่นายกฯ โกง แต่ไม่มีการปฏิวัติ พลเมืองสหรัฐฯ ไม่พอใจ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ออกมาขับไล่เดินขบวน นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นเครื่องมือป้องกันและเกิดการยอมรับรัฐบาล รัฐบาลต้องอยู่ในกติกาไม่ละเมิดกฎหมายเสียเอง คุณต้องไม่โกง รวมทั้งระบบตรวจสอบที่มีกลไกต่างๆ องค์กรตรวจสอบของรัฐต้องเดินหน้าตรวจสอบอย่างเต็มที่ หัวใจอยู่ตรงนี้
ตราบใดคนปรองดองเซ็นสัญญาสัตยาบัน ถ้ารัฐบาลต่อไปเข้ามาแล้วไม่โปร่งใสอีกถามว่าจะห้ามการชุมนุมได้หรือไม่ ไม่มีทางครับ การที่จะเกิดการปรองดองคุณต้องไปแก้ต้นเหตุไม่ใช่ปลายเหตุ ไม่ต้องดูอื่นไกล กองทัพที่เดินหน้าการปรองดอง บอกว่าห้ามปฏิวัติใครปฏิวัติประหารชีวิต กองทัพน่ะปฏิวัติเอง กองทัพออกมาเพราะคู่ขัดแย้ง ไปฟังคนกลุ่มนึงให้ออกมา อ้างว่าคนกลุ่มนึงเรียกรองให้ออกมา เลือกข้าง ไม่เป็นกลาง การที่ คสช. เดินหน้าการปรองดองอย่างเร่งรีบ เพราะว่าอะไร เพราะมีปัญหาอะไรบางอย่าง ใช่หรือไม่ ต้องการกลบข่าวหรือแย่งพื้นที่ข่าวอะไรหรือเปล่า
คนที่เชื่อว่าทหารจะมาแก้ปัญหา จะมาคืนความสุขให้ประชาชน ณ ตอนนี้แก้ตรงไหนครับ ผมกลัวว่าถ้ายังเป็นอย่างนี้ต่อไป ผมว่าไม่เกิน 5 ปีเกิดจะสงครามกลางเมือง ถ้ายังสืบทอดอำนาจ ต่อให้มีการเลือกตั้งปี 2561 เสร็จแล้วเป็นนอมินีทหาร ก็ไม่ยอมลงจากอำนาจ ก็จะเหมือนกับเมื่อครั้ง พล.อ.สุจินดา คราประยูร ที่ประชาชนทนไม่ได้ โดยเฉพาะครั้งนี้กลุ่มเสื้อแดงคงออกมา โดยเฉพาะทักษิณที่ถูกบี้มากๆ ก็ต้องหนุนคนออกมา ทีนี้ มันจะสร้างความชอบธรรมได้แล้วว่าทหารสืบทอดอำนาจ เช่นเดียวกัน คนที่ไม่ใช่เสื้อแดงก็เห็นถึงความไม่ชอบมาพากลเห็นเศรษฐกิจย่อยยับ ต่อไปจะเป็นเรื่องของประชาชนออกมาขับไล่รัฐบาล ผมไม่อยากให้ประเทศมันอยู่ในวังวนนั้น
เครื่องบินรบ ยาส 39 "กริพเพน" ของกองทัพอากาศไทย
เครื่องตรวจจับวัตถุระเบิด GT 200