‘เศรษฐกิจพอเพียง’…เอาจริงได้แล้ว!

ป้อมพระอาทิตย์
โดย โสภณ องค์การณ์

คดีบุกรุกที่ดินเขาแพง เกาะสมุย ศาลอาญาตัดสินลงโทษ “แทน เทือกสุบรรณ” จำคุก 3 ปี ไม่รอลงอาญา คำพิพากษาของศาลยุคนี้ได้ให้ความสำคัญอย่างยิ่งในเรื่องการอนุรักษ์ป่าไม้ ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ไม่จำกัดเพียงการครอบครองที่ดินรัฐโดยผิดกฎหมาย

ก่อนหน้านี้ศาลได้สั่งจำคุก ป. ประตูน้ำ ในคดีบุกรุกครอบครองที่ดินรัฐโดยผิดกฎหมายและทำลายทรัพยากร สิ่งแวดล้อมโดยไม่สามารถฟื้นฟูให้สู่สภาพเดิมได้ ใครก็ตามที่มีพฤติกรรมเช่นนี้ ถ้าถูกดำเนินคดี น่าจะรู้สึกหนาวเหน็บ มองเห็นกำแพงคุกรออยู่

ถือว่าเป็นความก้าวหน้าในการพิจารณาโทษโดยศาล ในยามที่ทั่วโลกตระหนักถึงภัยของการทำลายสิ่งแวดล้อม การบุกรุกที่ดิน ป่าสงวน อุทยาน พื้นที่สาธารณะ ในบ้านเราการบังคับใช้กฎหมายอ่อนแอปวกเปียกมาโดยตลอด เพิ่งมาคึกคักในรัฐบาลคุณท่าน

ในคดี “แทน เทือกสุบรรณ” ศาลอาญาได้มีคำพิพากษาเป็นสาระสำคัญดังนี้

“...ป่าไม้เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ และเป็นสมบัติที่ล้ำค่าของชาติ ควรที่ประชาชนจะต้องร่วมกันหวงแหน บำรุงรักษาให้อุดมสมบูรณ์เพื่อประโยชน์ร่วมกัน ไม่ให้เป็นของส่วนตัวแก่ผู้ใด การกระทำของจำเลยทั้งสี่ มีผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดล้อมของดิน น้ำ อากาศ และป่าไม้ทั้งโดยตรงและทางอ้อม อันเป็นต้นเหตุของความแห้งแล้ง และภัยพิบัติจากน้ำป่าไหลหลาก สภาพความผิดจึงเป็นเรื่องร้ายแรง จึงไม่มีเหตุให้รอการลงโทษ…”

คำพิพากษาเหมาะกับสภาวะปัจจุบันซึ่งมีฝนตกหนัก ดินถล่ม น้ำป่าไหลหลากท่วม หลายพื้นที่ เห็นได้ชัดว่าเป็นน้ำสีขุ่นข้นไหลลงจากเขา ชะล้างดินโคลนลงมาด้วย เพราะ พื้นที่อยู่ในสภาพเป็นเขาหัวโล้น เป็นผลของการตัดไม้ทำลายป่าภูเขาเกลี้ยงสุดลูกหูลูกตา

สภาพเช่นนี้เห็นได้ชัดในจังหวัดภาคเหนือเช่น เชียงราย แพร่ น่าน อุตรดิตถ์ และพื้นที่อื่นๆ มีการบุกรุกเข้าครอบครอง เจ้าหน้าที่บ้านเมืองเกรงกลัวอิทธิพล นักการเมืองบางยุคย้ายหลักหมุดกำหนดพื้นที่ป่าสงวน อุทยานให้เครือข่ายเข้าไปบุกรุกครอบครอง

ภาครัฐได้ทวงคืนพื้นที่ป่าต่างๆ จากผู้มีอิทธิพล ข้าราชการ นักการเมืองและพ่อค้ามีอำนาจเงิน ใกล้ชิดอำนาจรัฐ แต่ได้มาเพียงส่วนน้อย ยังเหลืออีกหลายล้านไร่ทั่วประเทศ ซึ่งถูกยึดครองเป็นไร่นา รีสอร์ท และทำประโยชน์ในรูปแบบอื่นๆ และให้ผู้อื่นเช่า ฯลฯ

ประชาชนรอดูว่าจะมีการเลือกปฏิบัติ อ่อนข้อให้ผู้ใกล้ชิดอำนาจรัฐหรือไม่!

ประเทศไทยอยู่ในอันดับต้นๆ ของโลกซึ่งได้มีการล้างผลาญทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ ทำลายสิ่งแวดล้อม เหลือพื้นที่ป่าต่ำกว่า 30 เปอร์เซ็นต์ ทำให้เกิดสภาพแห้งแล้ง อากาศร้อนที่สุดในภูมิภาคอาเซียน ถ้าฝนตกหนัก มีปัญหาอุทกภัยพื้นที่เกษตรเสียหาย

คำพิพากษาได้เป็นมาตรการสำหรับรัฐบาลก่อนเสนอนโยบาย โครงการอะไรก็ตามซึ่งส่งผลกระทบต่อป่าไม้ ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ประชาชนเดือดร้อน แนวคิดจะสร้างเขื่อน เช่นเขื่อนแก่งเสือเต้น เขื่อนแม่วงก์ หรือเขื่อนอื่นๆ แต่สูญเสียป่าไม้ คงทำไม่ได้

เล็งเห็นผลได้ชัดว่าป่าไม้หลายหมื่นไร่ในป่าแม่วงก์ต้องหายไป รวมทั้งป่าไม้สักทองผืนสุดท้ายบนป่าในจังหวัดแพร่ ถ้าต้องสร้างเขื่อนแก่งเสือเต้นเพื่อสนองตัณหาพวกเสือหิว การใช้กฎหมายพิเศษนำร่องโครงการต่างๆ ไม่แยแสกฎหมายสิ่งแวดล้อมก็จะทำไม่ได้ง่าย

ที่ผ่านมา การประกาศเขตเศรษฐกิจพิเศษ ไม่ใส่ใจกฎหมายสิ่งแวดล้อม ผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนได้ถูกคัดค้านโดยคนในพื้นที่ จากนี้ไป คำพิพากษาจะถูกนำไปง้างแผนของรัฐบาล ถ้าอ้างเหตุผลเพื่อดึงดูดนักลงทุนต่างชาติ ไม่ใส่ใจชีวิตคนไทย

คุณท่านผู้นำได้กล่าวถ้อยแถลงบนเวทีการประชุมสมัชชาสหประชาชาติอีกแล้ว โดยได้นำเสนอตัวอย่างประสบการณ์และบทเรียนของไทยในการก้าวผ่านอุปสรรคด้านการพัฒนาโดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

นั่นคือการพัฒนาที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง เปิดโอกาสให้ชุมชนมีส่วนร่วมบนแนวคิดความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกัน พร้อมกับปลูกฝังคุณธรรม และพัฒนาองค์ความรู้ เพื่อให้สังคมพัฒนาได้อย่างเข้มแข็งและยั่งยืน โดยได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์การนำหลักไปประยุกต์ใช้ในประเทศกำลังพัฒนาในบริบทต่างๆ กันแล้วกว่า 20 ประเทศ

คุณท่านบอกว่ารัฐบาลยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน เสรีภาพ ลดความเหลื่อมล้ำ และส่งเสริมการเข้าถึงบริการพื้นฐานแก่ประชาชนอย่างทั่วถึง จัดสรรที่ดินทำกินแก่ผู้ยากไร้แก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาโลกร้อน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่กระทบกับมวลมนุษยชาติ โดยเฉพาะกลุ่มประเทศหมู่เกาะขนาดเล็ก…

หลายครั้งแล้วที่คุณท่านได้พยายามไปขายนโยบายเศรษฐกิจพอเพียง แต่ในบ้านเราเองยังไม่มีผลให้เป็นรูปธรรมกว้างขวาง เพราะขัดกับแนวคิดทุนนิยมซึ่งพ่อค้า กลุ่มธุรกิจรายใหญ่ต้องการ โดยเฉพาะการลงทุนในภาคต่างๆ ซึ่งทำลายธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม

การทำลายป่าไม้เป็นเขาหัวโล้นเพื่อปลูกพืชล้มลุกใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมอาหารสัตว์เป็นการสร้างหายนะให้ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ยังไม่มีรายใหญ่ถูกดำเนินคดี ใช้สารพิษเคมีเกษตรอย่างไร้การควบคุม ทำลายสิ่งแวดล้อม สารพิษตกค้างในดิน แหล่งน้ำ

สิ่งที่เป็นไปได้ดีกับเศรษฐกิจพอเพียงคือการรักษาสภาพธรรมชาติ เลิกใช้สารพิษเคมีเกษตร เน้นการปลูกพืชเกษตรอินทรีย์ รักษาความสมบูรณ์ของทรัพยากรแผ่นดิน มีโทษรุนแรงสำหรับผู้ละเมิดกฎหมาย ถือว่าเป็นความผิดร้ายแรง ประชาชนเดือดร้อนหนัก

คุณท่านกลับมาแล้วโปรดเร่งเดินหน้าเน้นเศรษฐกิจพอเพียง เกษตรอินทรีย์ ฟื้นฟูป่าไม้ ทรัพยากรธรรมชาติอย่างจริงจัง อย่าเพียงแค่ถ้อยแถลงทุกครั้งเวลาไปประชุมเสวนาต่างประเทศ เราต้องทำเป็นตัวอย่างให้เห็นชัดเจน ไม่เพียงพูดให้ฟังดูสวยแบบลมพัดลมเพ

นี่เป็นเรื่องสำคัญของชีวิต ความเป็นอยู่ สุขภาพของประชาชนการค้าระบบทุนนิยมสามานย์สุดโต่งดังเช่นทุกวันนี้เป็นปกปักษ์ ขัดแย้งกับแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงแน่นอน

คุณท่านจะเลือกทิศทางใดในการพัฒนาเพื่ออนาคตมั่นคง ยั่งยืนของลูกหลานไทย?