หลักสูตรสู่ความบรรลัย

ริมฝั่งเจ้าพระยา
โดย...สุนันท์ ศรีจันทรา

นายวิลาศ อดีตส.ส.กทม.พรรคประชาธิปัตย์ ออกมาตีแสกหน้าสังคมไทย โดยตีแผ่การจัดหลักสูตรอบรมขององค์กรอิสระและหน่วยงานต่างๆ สะท้อนข้อเท็จจริงอันเหลวแหลกในการสร้างเครือข่ายความสัมพันธ์ของบุคคลชั้นนำในสังคม ซึ่งนำไปสู่การวิ่งเต้น การใช้เส้นสาย การสร้างระบบพวกพ้อง และลงเอยด้วยการทุจริต

หลักสูตรยอดนิยมที่ถูกหยิบยกมาเปิดโปงประกอบด้วย หลักสูตรการป้องกันราชอาณาจักร(วปอ.)ของวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร หลักสูตรการเมืองการปกครองในระบบประชาธิปไตยสำหรับผู้บริหารระดับสูง(ปปร.)ของสถาบันพระปกเกล้า หลักสูตรผู้บริหารระดับสูง สถาบันวิทยาการตลาดทุน(วตท.)ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

หลักสูตรผู้บริหารระดับสูงด้านการค้าและการพาณิชย์ (เทปคอท) ของหอการค้า หลักสูตรการพัฒนาการเมืองและการเลือกตั้งระดับสูง(พดส.)ของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งและหลักสูตรผู้บริหารกระบวนการยุติธรรมระดับสูง(บ.ย.ส.)ของสถาบันพัฒนาข้าราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม

และยังมีหลักสูตรลักษณะเดียวกันของศาลปกครอง ศาลรัฐธรรมนูญรวมทั้งสำนักงาน ป.ป.ช.อีกด้วย

หลักสูตรที่เก่าแก่และเก๋ากึกคือ หลักสูตร วปอ. และเป็นต้นแบบที่องค์กรอื่นจัดตั้งตามมาจนเป็นแฟชั่น แต่ทุกหลักสูตรมีโครงสร้างเดียวกัน โดยเป็นศูนย์รวมของกลุ่มคน 500 จำพวก คนดีคนเลวคละเคล้ากัน

ใครๆก็อยากจะเข้าไปเรียนหลักสูตรเหล่านี้ เพราะเป็นการปูทางไปสู่การสร้างเครือข่าย สร้างสายสัมพันธ์ ได้สร้างภาพ และยกระดับตัวเองเป็นอภิสิทธิ์ชน มีพวกพ้องมาก มีเครือข่ายเชื่องโยงอำนาจและผลประโยชน์

แต่คนที่จะได้รับโอกาสเข้าอบรมหลักสูตร มักจะต้องมีเส้นสาย มีพวกพ้องดึงกันเข้าไป หรือผู้มีอำนาจมีบารมีฝากฝัง โดยนักเรียนในหลักสูตรแต่ละรุ่น จะคลุกเคล้ากัน ทั้งข้าราชการระดับสูง นายทหาร นายตำรวจ นักกฎหมาย อัยการ ผู้พิพากษา นักการเมือง และที่ขาดไม่ได้คือ พ่อค้านักธุรกิจที่พร้อมจะควักเงินสนับสนุนกิจกรรมเพื่อนในรุ่นเดียวกัน

ผู้พิพากษา ตุลาการหรืออัยการ ซึ่งในอดีตมักจะวางตัว ไม่หมกมุ่นสุมหัว ร่วมสังสรรค์กับพ่อค้า เพี่อป้องกันข้อครหาความลำเอียงการปฏิบัติหน้าที่ให้ความยุติธรรม แต่ปัจจุบันนั่งจิบไวน์ขวดละหลายๆ หมื่นบาทกับพ่อค้านักธุรกิจหน้าตาเฉย

หลักสูตรทั้งหลายแหล่ขององค์กรต่างๆ ไม่ค่อยมีข่าวว่า คนที่จบหลักสูตรแล้ว ถูกปรับทัศนคติเป็นคนดี เป็นข่าวราชการที่ดี เป็นนายทหารนายตำรวจที่ดี เป็นนักการเมืองที่ดี หรือเป็นพ่อค้านักธุรกิจที่มีคุณธรรม ไม่ส่งเสริมสนับสนุนการทุจริตคอรัปชั่น

แต่มักมีข่าวเรื่องการวิ่งเต้น การใช้เส้นสาย การเอื้อประโยชน์จากกลไกราชการ การช่วยเหลือกันในกระบวนการยุติธรรมหรือแม้แต่การร่วมมือการทุจริตโครงการหรือสัมปทานต่างๆของรัฐ โดยอาศัยสายสัมพันธ์จากการเป็นเพื่อนร่วมรุ่นในหลักสูตรต่างๆ

ข้อดีที่เห็นเป็นข่าวอยู่บ่อยครั้งของหลักสูตรอบรบเหล่านี้คือ สามารถหลอมรวมบุคคลที่มีพฤติกรรมแตกต่างจนเพื่อนเพื่อกันได้ คนชั่วตีสนิทกับคนดีได้สบาย นักวิ่งเต้น มีเส้นสายข้าราชการแทบทุกกระทรวง ตั้งแต่ระดับปลัดกระทรวงยันระดับผู้อำนวยการ นักสร้างภาพสามารถตี “ซี้” คนชั้นนำทั้งภาคการเมือง ภาครัฐและภาคเอกชนไปทั่วได้

คนระดับแกนนำภาคประชาชนที่ขับไล่ระบอบทักษิณ สามารถยิ้มแย้มเบิกบานร่วมกิจกรรมอย่างสนุกสนานกับแกนนำพรรคเพื่อไทยหรือแกนนำคนเสื้อแดงได้ เพราะเป็นเพื่อนร่วมรุ่นหลักสูตรเดียวกัน

หลักสูตรยอดนิยมทั้งหลาย เป็นเหมือนใบเบิกทาง สำหรับคนที่ต้องการไต่เต้าทางการเมือง ต้องการสร้างเครือข่ายอำนาจ สร้างพวกพ้อง และต้องการปูทางสู่ผลประโยชน์ จึงต้องพยายามดิ้นรนวิ่งเต้น เพื่อเข้าอบรมให้ได้ และหาหนทางที่จะอบรมให้ครบแทบทุกหลักสูตร

เพราะถือเป็นการลงทุนที่คุ้ม เมื่อเทียบกับเครือข่ายสายสัมพันธ์และเส้นสายที่ได้มา ซึ่งสามารถเอื้อประโยชน์ในอนาคต

ประชาชนโดยทั่วไปไม่ได้เข้าถึงหลักสูตรยอดนิยมขององค์กรสำคัญกันเท่าไหร่ เพราะผู้ที่จะได้รับการคัดเลือก มักเป็นบุคคลชั้นนำ มีชื่อเสียง มีตำแหน่งหน้าที่ใหญ่โต มีอำนาจ หรือไม่ก็มีเงิน และจุดมุ่งหมายในการเข้ารบรมหลักสูตรโดยส่วนใหญ่ ก็ไม่ได้ตั้งใจไปหาความรู้ แต่ไปหาพวก ไปสร้างเครือข่ายมากกว่า

หลักสูตรอันเป็นที่เชิดหน้าชูตาของหลายองค์กร ถูกตีแผ่ออกมาให้สังคมรับรู้กันหมดแล้วว่า เป็นศูนย์รวมของนักสร้างภาพ เป็นแหล่งที่คนวิ่งเข้าไปแสวงหาพวก และเป็นจุดนัดพบของการสร้างเครือข่าย ปูทางไปสู่การใช้เส้นสายในการวิ่งเต้นทั้งทางการเมือง ขั้นตอนทางกฎหมาย การเอื้อประโยชน์จากกลไกรัฐ รวมทั้งขบวนการทุจริตต่างๆ

ยังไม่มีองค์กรใดออกมาแสดงท่าที ในการทบทวนหลักสูตร แต่ละองค์กรปิดปากเงียบ และคงก้มหน้าก้มตา เดินหน้าจัดหลักสูตรสร้างระบบพวกพ้อง สร้างเครือข่ายการใช้เส้นสายวิ่งเต้นกันต่อไป ทั้งที่สังคมกำลังรุมประณามว่า หลักสูตรยอดนิยมที่หลสายๆองค์กรจัดขึ้น เป็นบ่อเกิดในความบรรลัยของประเทศก็ตาม