เอเอฟพี/รอยเตอร์ - สหรัฐฯและโปแลนด์ลงนามเมื่อวันพฤหัสบดี(14) ในข้อตกลงเบื้องต้น เพื่อจัดสร้างส่วนหนึ่งของระบบป้องกันขีปนาวุธของสหรัฐฯไว้ในพื้นที่ของโปแลนด์ ท่ามกระแสคัดค้านอย่างหนักหน่วงของรัสเซีย และมีหวังจะทำให้ความตึงเครียดระหว่างรัสเซียและโลกตะวันตกในเรื่องจอร์เจีย ยิ่งเขม็งเกลียวขึ้นไปอีก
หัวหน้าผู้แทนเจรจาของสหรัฐฯและโปแลนด์ได้ลงนามในข้อตกลงกันหลังจากการเจรจาสองวันซึ่งมีขึ้นที่กรุงวอร์ซอ เมืองหลวงของโปแลนด์
"นี่เป็นข้อตกลงที่สำคัญสำหรับความมั่นคงของสหรัฐฯ รวมทั้งสำหรับโปแลนด์และกลุ่มพันธมิตรนาโต้ด้วย" จอห์น รูด หัวหน้าผู้แทนเจรจาของสหรัฐฯกล่าว
ทางการวอชิงตันนั้นวางแผนจะติดตั้งขีปนาวุธดักทำลายขีปนาวุธโจมตี เป็นจำนวน 10 หน่วย ไว้ในเขตแดนของโปแลนด์ นอกจากนี้ก็ยังจะสร้างระบบเรดาร์ไว้ในดินแดนของสาธารณรัฐเช็กที่มีเขตแดนติดต่อกัน ทั้งนี้กำหนดให้แล้วเสร็จภายในปี 2011 - 2013 โดยถือเป็นส่วนสุดท้ายที่จะทำให้ระบบป้องกันขีปนาวุธที่ติดตั้งไว้ในสหรัฐฯ กรีนแลนด์และอังกฤษอยู่แล้ว เป็นอันเสร็จสิ้นสมบูรณ์
สหรัฐฯอธิบายว่าระบบป้องกันซึ่งได้รับการเห็นชอบจากสมาชิกนาโต้ 26 ชาติเมื่อต้นปีนี้เป็นการป้องกันการโจมตีด้วยขีปนาวุธโดย "รัฐอันธพาล" อย่างเช่น อิหร่าน เป็นต้น
ดานา เพอริโน โฆษกทำเนียบข่าวกล่าวว่า ประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู บุช "พึงพอใจกับความก้าวหน้านี้มาก" และเธอยังย้ำด้วยว่า "ไม่มีเหตุผลที่ว่าระบบตรวจจับขีปนาวุธภายใต้แผนการของประธานาธิบดีนี้จะมุ่งเป้าไปที่รัสเซีย และในความเป็นจริงแล้วการที่จะเล็งเป้าไปที่รัสเซียนั้นก็ไม่สามารถกระทำได้ ดังนั้นรัสเซียจึงไม่ควรจะต้องวิตกในเรื่องนี้"
อย่างไรก็ตาม รัสเซียแสดงท่าทีต่อต้านแผนการนี้มาตลอด จนเกิดเป็นความตึงเครียดระหวางมอสโกกับวอชิงตันขึ้น เพราะรัสเซียคิดว่าระบบนี้ได้รับการออกแบบให้บ่อนทำลายความสามารถในการคุ้มครองตัวเองจากนิวเคลียร์ของรัสเซีย ก่อนหน้านี้รัสเซียก็ปวารณาว่าจะตอบโต้อย่างสาสม หากว่าเช็กและโปแลนด์ตกลงกับสหรัฐฯในเรื่องนี้
ปัญหานี้ยิ่งอ่อนไหวมากขึ้นไปอีก เนื่องจากภูมิหลังที่ว่าทั้งสาธารณรัฐเช็กและโปแลนด์ ต่างเคยอยู่ในอาณัติของสหภาพโซเวียตมาก่อนจนกระทั่งถึงปี 1989 หลังจากนั้นก็กลายมาเป็นพันธมิตรอันเหนียวแน่นของสหรัฐฯเมื่อค่ายหลังม่านเหล็กล่มสลายลง สองประเทศนี้เข้าเป็นสมาชิกนาโต้ในปี 1999 และเข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปในปี 2004
"การติดตั้งระบบเช่นนี้รังแต่จะทำให้สถานการณ์เลวร้ายลงเท่านั้น เพราะเท่ากับว่ารัสเซียจะถูกบีบให้โต้ตอบด้วยสิ่งที่ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ทั้งสหภาพยุโรปและสหรัฐฯต่างก็ได้รับคำเตือนนี้ไปแล้ว" ดมิทรี เมดเวเดฟ ประธานาธิบดีรัสเซียกล่าวเมื่อเดือนที่แล้ว
หลังการลงนาม เซอร์เก ลาฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซียก็ประกาศเลื่อนการเดินทางเยือนกรุงวอร์ซอในเดือนกันยายนทันที เพื่อส่งสัญญาณความไม่พอใจออกมา นอกจากนี้รัสเซียก็ยังแสดงความฉุนเฉียวต่อโปแลนด์ที่ออกมาพูดแสดงการสนับสนุนจอร์เจียอย่างหนักแน่นก่อนหน้านี้
ยิ่งกว่านั้นความไม่พอใจของรัสเซียก็ยิ่งเพิ่มพูนขี้น เมื่อโปแลนด์ขอให้สหรัฐฯติดตั้งระบบขีปนาวุธต่อต้านการโจมตีทางอากาศแบบ "แพตทริออต" ให้ด้วย เพราะหลังเป็นฐานติดตั้งระบบต่อต้านขีปนาวุธของสหรัฐ อาจทำให้โปแลนด์กลายเป็นเป้าของศัตรูของสหรัฐฯไปทันที ไม่ใช่เฉพาะจากรัสเซียเท่านั้น
หลังประกาศข้อตกลงเมื่อวันพฤหัสบดี โดนัลด์ ทัสก์ นายกรัฐมนตรีโปแลนด์ก็เผยว่าสหรัฐฯได้ตอบรับกับ "ข้อเรียกร้องหลักของโปแลนด์ ซึ่งก็คือการติดตั้งแพตทริออตแล้ว"
ทั้งนี้สหรัฐจะย้ายกองทหารที่ประจำการในเยอรมนีราว 100 นายเข้ามาเพื่อดูแลระบบแพตทริออตก่อน และหลังจากนั้นทัสก์บอกว่าจะฝึกทหารโปแลนด์ขึ้นเพื่อทำหน้าที่นี้ ซึ่งจะทำให้กองทัพโปแลนด์มีอาวุธขีปนาวุธชนิดนี้มาประจำการไปทันที
สำหรับข้อตกลงสร้างระบบเรดาร์นั้น สาธารณรัฐเช็กกับสหรัฐฯได้ลงนามกันไปก่อนแล้วตั้งแต่เดือนกรกฎาคม
หัวหน้าผู้แทนเจรจาของสหรัฐฯและโปแลนด์ได้ลงนามในข้อตกลงกันหลังจากการเจรจาสองวันซึ่งมีขึ้นที่กรุงวอร์ซอ เมืองหลวงของโปแลนด์
"นี่เป็นข้อตกลงที่สำคัญสำหรับความมั่นคงของสหรัฐฯ รวมทั้งสำหรับโปแลนด์และกลุ่มพันธมิตรนาโต้ด้วย" จอห์น รูด หัวหน้าผู้แทนเจรจาของสหรัฐฯกล่าว
ทางการวอชิงตันนั้นวางแผนจะติดตั้งขีปนาวุธดักทำลายขีปนาวุธโจมตี เป็นจำนวน 10 หน่วย ไว้ในเขตแดนของโปแลนด์ นอกจากนี้ก็ยังจะสร้างระบบเรดาร์ไว้ในดินแดนของสาธารณรัฐเช็กที่มีเขตแดนติดต่อกัน ทั้งนี้กำหนดให้แล้วเสร็จภายในปี 2011 - 2013 โดยถือเป็นส่วนสุดท้ายที่จะทำให้ระบบป้องกันขีปนาวุธที่ติดตั้งไว้ในสหรัฐฯ กรีนแลนด์และอังกฤษอยู่แล้ว เป็นอันเสร็จสิ้นสมบูรณ์
สหรัฐฯอธิบายว่าระบบป้องกันซึ่งได้รับการเห็นชอบจากสมาชิกนาโต้ 26 ชาติเมื่อต้นปีนี้เป็นการป้องกันการโจมตีด้วยขีปนาวุธโดย "รัฐอันธพาล" อย่างเช่น อิหร่าน เป็นต้น
ดานา เพอริโน โฆษกทำเนียบข่าวกล่าวว่า ประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู บุช "พึงพอใจกับความก้าวหน้านี้มาก" และเธอยังย้ำด้วยว่า "ไม่มีเหตุผลที่ว่าระบบตรวจจับขีปนาวุธภายใต้แผนการของประธานาธิบดีนี้จะมุ่งเป้าไปที่รัสเซีย และในความเป็นจริงแล้วการที่จะเล็งเป้าไปที่รัสเซียนั้นก็ไม่สามารถกระทำได้ ดังนั้นรัสเซียจึงไม่ควรจะต้องวิตกในเรื่องนี้"
อย่างไรก็ตาม รัสเซียแสดงท่าทีต่อต้านแผนการนี้มาตลอด จนเกิดเป็นความตึงเครียดระหวางมอสโกกับวอชิงตันขึ้น เพราะรัสเซียคิดว่าระบบนี้ได้รับการออกแบบให้บ่อนทำลายความสามารถในการคุ้มครองตัวเองจากนิวเคลียร์ของรัสเซีย ก่อนหน้านี้รัสเซียก็ปวารณาว่าจะตอบโต้อย่างสาสม หากว่าเช็กและโปแลนด์ตกลงกับสหรัฐฯในเรื่องนี้
ปัญหานี้ยิ่งอ่อนไหวมากขึ้นไปอีก เนื่องจากภูมิหลังที่ว่าทั้งสาธารณรัฐเช็กและโปแลนด์ ต่างเคยอยู่ในอาณัติของสหภาพโซเวียตมาก่อนจนกระทั่งถึงปี 1989 หลังจากนั้นก็กลายมาเป็นพันธมิตรอันเหนียวแน่นของสหรัฐฯเมื่อค่ายหลังม่านเหล็กล่มสลายลง สองประเทศนี้เข้าเป็นสมาชิกนาโต้ในปี 1999 และเข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปในปี 2004
"การติดตั้งระบบเช่นนี้รังแต่จะทำให้สถานการณ์เลวร้ายลงเท่านั้น เพราะเท่ากับว่ารัสเซียจะถูกบีบให้โต้ตอบด้วยสิ่งที่ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ทั้งสหภาพยุโรปและสหรัฐฯต่างก็ได้รับคำเตือนนี้ไปแล้ว" ดมิทรี เมดเวเดฟ ประธานาธิบดีรัสเซียกล่าวเมื่อเดือนที่แล้ว
หลังการลงนาม เซอร์เก ลาฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซียก็ประกาศเลื่อนการเดินทางเยือนกรุงวอร์ซอในเดือนกันยายนทันที เพื่อส่งสัญญาณความไม่พอใจออกมา นอกจากนี้รัสเซียก็ยังแสดงความฉุนเฉียวต่อโปแลนด์ที่ออกมาพูดแสดงการสนับสนุนจอร์เจียอย่างหนักแน่นก่อนหน้านี้
ยิ่งกว่านั้นความไม่พอใจของรัสเซียก็ยิ่งเพิ่มพูนขี้น เมื่อโปแลนด์ขอให้สหรัฐฯติดตั้งระบบขีปนาวุธต่อต้านการโจมตีทางอากาศแบบ "แพตทริออต" ให้ด้วย เพราะหลังเป็นฐานติดตั้งระบบต่อต้านขีปนาวุธของสหรัฐ อาจทำให้โปแลนด์กลายเป็นเป้าของศัตรูของสหรัฐฯไปทันที ไม่ใช่เฉพาะจากรัสเซียเท่านั้น
หลังประกาศข้อตกลงเมื่อวันพฤหัสบดี โดนัลด์ ทัสก์ นายกรัฐมนตรีโปแลนด์ก็เผยว่าสหรัฐฯได้ตอบรับกับ "ข้อเรียกร้องหลักของโปแลนด์ ซึ่งก็คือการติดตั้งแพตทริออตแล้ว"
ทั้งนี้สหรัฐจะย้ายกองทหารที่ประจำการในเยอรมนีราว 100 นายเข้ามาเพื่อดูแลระบบแพตทริออตก่อน และหลังจากนั้นทัสก์บอกว่าจะฝึกทหารโปแลนด์ขึ้นเพื่อทำหน้าที่นี้ ซึ่งจะทำให้กองทัพโปแลนด์มีอาวุธขีปนาวุธชนิดนี้มาประจำการไปทันที
สำหรับข้อตกลงสร้างระบบเรดาร์นั้น สาธารณรัฐเช็กกับสหรัฐฯได้ลงนามกันไปก่อนแล้วตั้งแต่เดือนกรกฎาคม
