หลังจากเรียกร้องมานาน ในที่สุด หญิงขายบริการในมุมไบก็มีแหล่งฝากเงินที่ไว้เนื้อเชื่อใจได้
อักคาไทเดินผ่านโดยไม่แม้แต่จะเหลือบมองหนุ่มๆ ที่กำลังหาซื้อบริการทางเพศในย่านโคมแดงของเมืองหลวงทางการเงินของอินเดีย เพราะสมองแน่วแน่อยู่กับภารกิจที่สำคัญกว่า นั่นคือการเก็บเงินจากโสเภณีที่กระตือรือร้นยัดแบงก์รูปีใส่มือเธอเพื่อนำไปฝากต่อให้ในธนาคาร
ทุกวัน อักคาไทจะเดินไปเคาะประตูห้องหญิงขายบริการ 294 คนในกามาทิปุระ ย่านค้าประเวณีเก่าแก่ที่สุดของมุมไบ เมืองที่มีประชากรหนาแน่นถึง 18 ล้านคน
“ผู้หญิงบางคนไม่ได้นอนทั้งคืน เลยชอบใจที่เราไปรับเงินฝากถึงห้อง” อักคาไท พนักงานเก็บเงินของซานกินี หรือ ‘เพื่อน’ บริการการธนาคารที่จัดตั้งขึ้นสำหรับหญิงขายบริการโดยเฉพาะ
หลังจากที่ต้องผจญกับนักฟอกเงินและแมงดามาแรมปี หญิงค้าประเวณีในย่านโคมแดงใหญ่ที่สุดในเอเชียแห่งนี้ พยายามเรียกร้องขอช่องทางฝากเงินที่ปลอดภัย
ความปรารถนาของพวกเธอเพิ่งสัมฤทธิ์ผลเมื่อเดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว เมื่อป๊อปปูเลชัน เซอร์วิส อินเตอร์เนชันแนล (พีเอสไอ) องค์กรไม่แสวงผลกำไรจากวอชิงตัน ริเริ่มโครงการซานกินีขึ้นมา
“ถ้าเราเจ็บไข้ได้ป่วย ลูกค้าก็จะหายหน้าหายตาไป แต่ถ้าเรามีเงินเก็บในธนาคารอยู่บ้าง เราก็สามารถนำเงินเหล่านั้นมารักษาตัวเองได้” มายา หญิงค้าบริการที่เป็นหัวหน้ากลุ่มสิทธิมนุษยชนในชุมชน พูดแทนหญิงอาชีพพิเศษคนอื่นๆ
เงินฝากของผู้หญิงเหล่านี้จะรวมอยู่ในบัญชีเดียวและนำไปฝากต่อกับสเตท แบงก์ ออฟ อินเดีย ซึ่งมีรัฐบาลภารตะถือหุ้นใหญ่ ภายใต้ชื่อบัญชีว่าสหการณ์ซานกินี ที่ทำหน้าที่บริหารจัดการบัญชีย่อยของผู้ฝากแต่ละคน
ผู้หญิงกว่า 2,500 คน ซึ่งหลายคนในจำนวนนี้ไม่มีเอกสารที่สามารถใช้เพื่อเปิดบัญชีปกติได้ ตัดสินใจฝากเงินกับซานกินีรวมเป็นเงินทั้งสิ้น 160,000 ดอลลาร์
“ผู้หญิงบางคนบอกว่านี่เป็นครั้งแรกที่รู้สึกว่ามีเงินเป็นของตัวเอง” จิวัน ปราเกช ซาฮา ผู้จัดการฝ่ายการเงินของพีเอสไอเล่า
เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ซานกินีเริ่มปล่อยสินเชื่อระยะหนึ่งปีในเพดานสูงสุด 15,000 รูปี (350 ดอลลาร์)
ไดแอน ครอส ผู้จัดการฝ่ายโปรแกรมของพีเอสไอ เล่าว่าผู้หญิงคนหนึ่งกู้เงินไปซ่อมแซมซ่องที่เริ่มทรุดโทรม อีกคนเอาไปให้ลูกชายเปิดร้านขายดีวีดีและโทรศัพท์มือถือ
ซานกินียังขยายเข้าสู่ย่านโคมแดงอีกสองแห่ง โดยหวังว่าจะสามารถเข้าถึงผู้หญิงและเด็กหญิงอีกแสนคน ที่องค์กรพัฒนาเอกชนหลายแห่ง รวมถึงกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ คาดว่าทำงานอยู่ในย่านขายบริการของมุมไบ
“ก่อนหน้านี้ฉันเอาเงินไปฝากไว้กับคนอื่น แต่ถูกโกงซึ่งๆ หน้าหรือไม่ก็เชิดเงินหายจ้อย” ซิมลา หญิงค้าประเวณีที่มาไกลจากเนปาลเล่า
โสเภณียังเป็นอาชีพผิดกฎหมายในประเทศอนุรักษ์นิยมอย่างอินเดีย ทำให้ผู้ขายบริการทางเพศพิ่งพิงหรือขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่รัฐได้ยาก กระนั้น หลายสิ่งเริ่มเปลี่ยนไปอย่างช้าๆ ช่วงไม่กี่ปีมานี้ โสเภณีมีสิทธิ์มีเสียงมากขึ้น สามารถเรียกร้องสิทธิ์ตามกฎหมาย ขอใบอนุญาต และเข้ารับการอบรมวิชาชีพ
อย่างไรก็ตาม โสเภณีส่วนใหญ่ไม่มีบัตรประจำตัวหรือยอดเงินคงเหลือขั้นต่ำที่จำเป็นสำหรับการเปิดบัญชีกับธนาคารพาณิชย์ และมักวางใจคนอื่น เช่น เจ้าของร้านค้า ให้เก็บรักษาเงินให้ ซึ่งบ่อยครั้งเสี่ยงที่จะสูญเงินเหล่านั้น
ซานกินีจึงถือเป็นผู้บุกทางสำหรับการเปลี่ยนแปลงที่ทำให้ชีวิตโสเภณีง่ายขึ้น และกลายเป็นเรื่องปกติมากขึ้นสำหรับผู้หญิงเหล่านี้ในมุมไบ
ตัวอย่างเช่น ด้วยมาตรการริเริ่มของพีเอสไอ ซิมลาสามารถเดินเข้าไปยังสำนักงานขนาดเล็กของซานกินีโดยไม่ต้องมีเอกสารใดๆ ติดมือไปด้วย โดยเจ้าหน้าที่จะใช้ภาพจากกล้องเว็บแคมที่เก็บไว้ในไฟล์ส่วนตัวของซิมลา เพื่อตรวจสอบอัตลักษณ์และให้บริการแก่เธอ
“ชีวิตสะดวกขึ้นมาก นอกจากแบงก์จะอยู่ใกล้แล้ว เรายังไปตอนไหนก็ได้”
ซิมลาสำทับว่า เธอกำลังเก็บเงินไว้ให้ลูกชายวัย 7 ขวบ และลูกสาววัย 5 ขวบที่ตอนนี้ถูกส่งเข้าโรงเรียนประจำ เพื่อให้ไม่ต้องรู้เห็นชีวิตประจำวันของเธอ
“ชีวิตฉันไร้ค่า แต่ฉันกำลังเก็บเงินเพื่อให้ลูกได้เรียนและมีชีวิตที่ดีกว่านี้”
ในกามาทิปุระ โสเภณีมีรายได้ราว 70 รูปี (1.80 ดอลลาร์) จากลูกค้าหนึ่งคน โดยที่อาจต้องเจียดเงินบางส่วนไปจ่ายค่าเตียง ซึ่งมีให้เช่าทั้งแบบรายวันๆ ละ 100 รูปี หรือต่อครั้งๆ ละ 10 รูปี
“คนฉลาดจะคิดคำนวณว่ามีเงินอยู่เท่าไหร่ และตรวจดูให้แน่ใจว่ามีพอจ่ายหนี้ ผู้หญิงเหล่านี้คือพวกที่สามารถถอนตัวออกมาได้ หรือสร้างรายได้เพิ่มเพื่อตัวเอง” ครอสบอก
การอดออมยังช่วยให้การผ่องถ่ายสู่วัยกลางคนที่จำนวนลูกค้าเริ่มบางตาลงราบรื่นขึ้น คนที่มีเงินเก็บบางคนกลับไปซื้อที่หรืออพาร์ตเมนท์เพื่อปล่อยเช่า
สำหรับบางคนอย่างเช่นซิมลาที่ยังมีเงินเก็บไม่มากนัก อาจมีตัวเลือกในการเปลี่ยนอาชีพเป็นคนทำความสะอาดและหุงหาอาหารในสถานขายบริการแทน
ตอนนี้ เธอเหลือลูกค้าแค่วันละคนหรือสองคนเท่านั้น
“ฉันแค่หวังว่าชีวิตลูกๆ จะไม่เหมือนกับชีวิตฉัน”
อักคาไทเดินผ่านโดยไม่แม้แต่จะเหลือบมองหนุ่มๆ ที่กำลังหาซื้อบริการทางเพศในย่านโคมแดงของเมืองหลวงทางการเงินของอินเดีย เพราะสมองแน่วแน่อยู่กับภารกิจที่สำคัญกว่า นั่นคือการเก็บเงินจากโสเภณีที่กระตือรือร้นยัดแบงก์รูปีใส่มือเธอเพื่อนำไปฝากต่อให้ในธนาคาร
ทุกวัน อักคาไทจะเดินไปเคาะประตูห้องหญิงขายบริการ 294 คนในกามาทิปุระ ย่านค้าประเวณีเก่าแก่ที่สุดของมุมไบ เมืองที่มีประชากรหนาแน่นถึง 18 ล้านคน
“ผู้หญิงบางคนไม่ได้นอนทั้งคืน เลยชอบใจที่เราไปรับเงินฝากถึงห้อง” อักคาไท พนักงานเก็บเงินของซานกินี หรือ ‘เพื่อน’ บริการการธนาคารที่จัดตั้งขึ้นสำหรับหญิงขายบริการโดยเฉพาะ
หลังจากที่ต้องผจญกับนักฟอกเงินและแมงดามาแรมปี หญิงค้าประเวณีในย่านโคมแดงใหญ่ที่สุดในเอเชียแห่งนี้ พยายามเรียกร้องขอช่องทางฝากเงินที่ปลอดภัย
ความปรารถนาของพวกเธอเพิ่งสัมฤทธิ์ผลเมื่อเดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว เมื่อป๊อปปูเลชัน เซอร์วิส อินเตอร์เนชันแนล (พีเอสไอ) องค์กรไม่แสวงผลกำไรจากวอชิงตัน ริเริ่มโครงการซานกินีขึ้นมา
“ถ้าเราเจ็บไข้ได้ป่วย ลูกค้าก็จะหายหน้าหายตาไป แต่ถ้าเรามีเงินเก็บในธนาคารอยู่บ้าง เราก็สามารถนำเงินเหล่านั้นมารักษาตัวเองได้” มายา หญิงค้าบริการที่เป็นหัวหน้ากลุ่มสิทธิมนุษยชนในชุมชน พูดแทนหญิงอาชีพพิเศษคนอื่นๆ
เงินฝากของผู้หญิงเหล่านี้จะรวมอยู่ในบัญชีเดียวและนำไปฝากต่อกับสเตท แบงก์ ออฟ อินเดีย ซึ่งมีรัฐบาลภารตะถือหุ้นใหญ่ ภายใต้ชื่อบัญชีว่าสหการณ์ซานกินี ที่ทำหน้าที่บริหารจัดการบัญชีย่อยของผู้ฝากแต่ละคน
ผู้หญิงกว่า 2,500 คน ซึ่งหลายคนในจำนวนนี้ไม่มีเอกสารที่สามารถใช้เพื่อเปิดบัญชีปกติได้ ตัดสินใจฝากเงินกับซานกินีรวมเป็นเงินทั้งสิ้น 160,000 ดอลลาร์
“ผู้หญิงบางคนบอกว่านี่เป็นครั้งแรกที่รู้สึกว่ามีเงินเป็นของตัวเอง” จิวัน ปราเกช ซาฮา ผู้จัดการฝ่ายการเงินของพีเอสไอเล่า
เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ซานกินีเริ่มปล่อยสินเชื่อระยะหนึ่งปีในเพดานสูงสุด 15,000 รูปี (350 ดอลลาร์)
ไดแอน ครอส ผู้จัดการฝ่ายโปรแกรมของพีเอสไอ เล่าว่าผู้หญิงคนหนึ่งกู้เงินไปซ่อมแซมซ่องที่เริ่มทรุดโทรม อีกคนเอาไปให้ลูกชายเปิดร้านขายดีวีดีและโทรศัพท์มือถือ
ซานกินียังขยายเข้าสู่ย่านโคมแดงอีกสองแห่ง โดยหวังว่าจะสามารถเข้าถึงผู้หญิงและเด็กหญิงอีกแสนคน ที่องค์กรพัฒนาเอกชนหลายแห่ง รวมถึงกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ คาดว่าทำงานอยู่ในย่านขายบริการของมุมไบ
“ก่อนหน้านี้ฉันเอาเงินไปฝากไว้กับคนอื่น แต่ถูกโกงซึ่งๆ หน้าหรือไม่ก็เชิดเงินหายจ้อย” ซิมลา หญิงค้าประเวณีที่มาไกลจากเนปาลเล่า
โสเภณียังเป็นอาชีพผิดกฎหมายในประเทศอนุรักษ์นิยมอย่างอินเดีย ทำให้ผู้ขายบริการทางเพศพิ่งพิงหรือขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่รัฐได้ยาก กระนั้น หลายสิ่งเริ่มเปลี่ยนไปอย่างช้าๆ ช่วงไม่กี่ปีมานี้ โสเภณีมีสิทธิ์มีเสียงมากขึ้น สามารถเรียกร้องสิทธิ์ตามกฎหมาย ขอใบอนุญาต และเข้ารับการอบรมวิชาชีพ
อย่างไรก็ตาม โสเภณีส่วนใหญ่ไม่มีบัตรประจำตัวหรือยอดเงินคงเหลือขั้นต่ำที่จำเป็นสำหรับการเปิดบัญชีกับธนาคารพาณิชย์ และมักวางใจคนอื่น เช่น เจ้าของร้านค้า ให้เก็บรักษาเงินให้ ซึ่งบ่อยครั้งเสี่ยงที่จะสูญเงินเหล่านั้น
ซานกินีจึงถือเป็นผู้บุกทางสำหรับการเปลี่ยนแปลงที่ทำให้ชีวิตโสเภณีง่ายขึ้น และกลายเป็นเรื่องปกติมากขึ้นสำหรับผู้หญิงเหล่านี้ในมุมไบ
ตัวอย่างเช่น ด้วยมาตรการริเริ่มของพีเอสไอ ซิมลาสามารถเดินเข้าไปยังสำนักงานขนาดเล็กของซานกินีโดยไม่ต้องมีเอกสารใดๆ ติดมือไปด้วย โดยเจ้าหน้าที่จะใช้ภาพจากกล้องเว็บแคมที่เก็บไว้ในไฟล์ส่วนตัวของซิมลา เพื่อตรวจสอบอัตลักษณ์และให้บริการแก่เธอ
“ชีวิตสะดวกขึ้นมาก นอกจากแบงก์จะอยู่ใกล้แล้ว เรายังไปตอนไหนก็ได้”
ซิมลาสำทับว่า เธอกำลังเก็บเงินไว้ให้ลูกชายวัย 7 ขวบ และลูกสาววัย 5 ขวบที่ตอนนี้ถูกส่งเข้าโรงเรียนประจำ เพื่อให้ไม่ต้องรู้เห็นชีวิตประจำวันของเธอ
“ชีวิตฉันไร้ค่า แต่ฉันกำลังเก็บเงินเพื่อให้ลูกได้เรียนและมีชีวิตที่ดีกว่านี้”
ในกามาทิปุระ โสเภณีมีรายได้ราว 70 รูปี (1.80 ดอลลาร์) จากลูกค้าหนึ่งคน โดยที่อาจต้องเจียดเงินบางส่วนไปจ่ายค่าเตียง ซึ่งมีให้เช่าทั้งแบบรายวันๆ ละ 100 รูปี หรือต่อครั้งๆ ละ 10 รูปี
“คนฉลาดจะคิดคำนวณว่ามีเงินอยู่เท่าไหร่ และตรวจดูให้แน่ใจว่ามีพอจ่ายหนี้ ผู้หญิงเหล่านี้คือพวกที่สามารถถอนตัวออกมาได้ หรือสร้างรายได้เพิ่มเพื่อตัวเอง” ครอสบอก
การอดออมยังช่วยให้การผ่องถ่ายสู่วัยกลางคนที่จำนวนลูกค้าเริ่มบางตาลงราบรื่นขึ้น คนที่มีเงินเก็บบางคนกลับไปซื้อที่หรืออพาร์ตเมนท์เพื่อปล่อยเช่า
สำหรับบางคนอย่างเช่นซิมลาที่ยังมีเงินเก็บไม่มากนัก อาจมีตัวเลือกในการเปลี่ยนอาชีพเป็นคนทำความสะอาดและหุงหาอาหารในสถานขายบริการแทน
ตอนนี้ เธอเหลือลูกค้าแค่วันละคนหรือสองคนเท่านั้น
“ฉันแค่หวังว่าชีวิตลูกๆ จะไม่เหมือนกับชีวิตฉัน”
