สมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ฟ้องแอปเปิลต่อศาลทรัพย์สินทางปัญญาในประเทศไทย ฐานเปิดทางให้แอปพลิเคชันข่าวละเมิดลิขสิทธิ์ลอยนวลบนร้านแอปสโตร์ ทั้งที่แอปดังกล่าวรวบรวมบทความวิเคราะห์ข่าวออนไลน์ของสื่อใหญ่เมืองไทยเกือบทุกสำนักแล้วนำไปหารายได้จากการโฆษณาโดยไม่ได้ขออนุญาต ล่าสุดแอปเปิลยังเฉยหลังสมาคมส่งหนังสือขอให้ปิดบริการแอปพลิเคชันข่าวผิดลิขสิทธิ์ รวมถึงคำขอให้เปิดเผยข้อมูลนักพัฒนาแอปพลิเคชันที่เข้าข่ายละเมิดเพื่อขยายผลการสอบสวนก็ไม่ได้รับการตอบรับใดๆ
นายไพบูลย์ อมรภิญโญเกียรติ ที่ปรึกษากฏหมายของสมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์ (SONP) กล่าวว่าคดีความที่เกิดขึ้นถือเป็นคดีความแรกที่สื่อมวลชนไทย 9 แห่งรวมตัวเรียกร้องให้มีการหยุดเผยแพร่ข่าวลิขสิทธิ์บนแอปพลิเคชันสำหรับอุปกรณ์พกพา โดยการฟ้องร้องแอปเปิลครั้งนี้เชื่อว่าเป็นคดีความที่สามารถยกมาตรฐานสื่อ ทำให้ทุกคนเคารพสิทธิ์ของภาพข่าว และบทวิเคราะห์ข่าวมากขึ้น
“เรายื่นฟ้องแอปเปิลอิงค์ต่อศาลทรัพย์สินทางปัญญาที่ประเทศไทย เพื่อขอให้ระงับแอปพลิเคชันที่ละเมิดลิขสิทธิ์ เราไม่ได้ต้องการฟ้องเพื่อเรียกค่าเสียหาย แต่ต้องการทำให้ถูกกฎมายและเพื่อคุ้มครองสิทธิ์เรา เราต้องการแสดงสิทธิ์ในการปราบปราม ซึ่งเป็นการยกมาตรฐานทางวิชาชีพ ที่ต้องฟ้องร้องเพราะยื่นหนังสือไปแล้ว แต่ไม่มีการดำเนินการใดๆ”
สมาคมผู้ผลิตข่าวออนไลน์นั้นเป็นองค์กรที่ตั้งขึ้นมาเพื่อดูแลลิขสิทธิ์ข่าวออนไลน์ของสำนักพิมพ์ไทย ที่ผ่านมา สมาคมพบว่าข่าวออนไลน์ถูกละเมิดลิขสิทธิ์และนำไปใช้หารายได้โดยไม่ได้รับอนุญาตบนเว็บไซต์หลายแห่ง เช่นเว็บไซต์ Yengo.com และ Thaihotnews.com จนมีการฟ้องร้องเมื่อปลายปีที่ผ่านมา
ล่าสุด สมาคมพบการละเมิดลิขสิทธิ์ข่าวเพิ่มเข้ามาใหม่ในรูปแบบสื่อบนอุปกรณ์พกพา นั่นคือแอปพลิเคชันที่ผู้ใช้สมาร์ทโฟนและแท็บเล็ตนิยมดาวน์โหลดไปใช้งาน
แอปเปิลนั้นเป็นผู้ให้บริการแอปสโตร์ ซึ่งมีกฎและเงื่อนไขที่แสดงจุดยืนไม่สนับสนุนแอปพลิเคชันละเมิดลิขสิทธิ์อย่างชัดเจน อย่างไรก็ตาม สมาคมพบว่ามีแอปพลิเคชันสำหรับอุปกรณ์ iOS มากกว่า 20 แอปที่ละเมิดลิขสิทธิ์ข่าวทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศในขณะนี้ ทำให้สมาคมส่งหนังสือร้องเรียนไปทั้งแอปเปิลสำนักงานใหญ่ และแอปเปิลสาขาเอเชียใต้ในไทย แต่หลังจากส่งหนังสือบอกกล่าวไปแล้ว ก็ยังไม่มีการดำเนินการใด
หนังสือที่สมาคม SONP ยื่นให้แอปเปิลนั้นมีรายชื่อของแอปพลิเคชันอย่าง Every News รวมอยู่ด้วย แอปพลิเคชันนี้จะรวมข่าวออนไลน์จากสำนักข่าวใหญ่ของไทย ทั้งเอเอสทีวีผู้จัดการ, โพสต์ทูเดย์, เดลินิวส์ รวมถึงค่ายอื่นๆ แล้วนำไปหาโฆษณาบนแอปพลิเคชันโดยไม่ได้แจ้งขออนุญาต
“แอปละเมิดลิขสิทธิ์ลักษณะนี้มีให้บริการฟรีและคิดค่าดาวน์โหลด แอปเปิลเองก็ได้ส่วนแบ่งรายได้จากตรงนี้ด้วย แต่เป็นรายได้ที่ไม่ถูกต้อง และไม่ได้รับอนุญาต”
สมาคมจึงยื่นฟ้องแอปเปิลอิงค์ต่อศาลทรัพย์สินทางปัญญาที่ประเทศไทยเมื่อวันที่ 5 ก.พ.56 ศาลนัดไต่สวนมูลฟ้อง 20 พ.ค.56 จุดนี้หากแอปเปิลมีการติดต่อกลับระหว่างระยะเวลา 3 เดือนก่อนถึงเวลานัดไต่สวน ก็สามารถเจรจาประนีประนอมได้เนื่องจากการฟ้องร้องนี้ไม่ใช่คดีอาญา แต่เป็นการฟ้องเพื่อรักษาสิทธิ์
เบื้องต้น นายไพบูลย์ ประเมินว่าแอปพลิเคชันละเมิดลิขสิทธิข่าวออนไลน์เหล่านี้สร้างความเสียหายให้กับสื่อมวลชนไทยมากกว่า 10 ล้านบาท โดยคำนวณจากค่าโฆษณาที่แต่ละสำนักพิมพ์ควรได้รับ ขณะเดียวกัน ความท้าทายในคดีนี้คือการเป็นคดีความแรกของไทยที่มีการเรียกร้องให้หยุดการเผยแพร่คอนเทนต์บนแอปพลิเคชันสำหรับสมาร์ทโฟนและแท็บเล็ต ซึ่งยังต้องดูว่าศาลจะให้ความเห็นอย่างไร
“อีกปัญหาที่เราอยากให้แอปเปิลช่วย คือนักพัฒนาไม่ใช้ชื่อนามสกุลจริง เราอยากให้แอปเปิลเปิดเผย เพื่อจะสอบสวนว่ารายได้ถูกส่งไปทางไหน เราอยากได้ข้อมูลทั้ง 2 ด้าน อยากให้มีการชี้แจงเหตุผล ส่วนตัวแอป ถ้านำข่าวมาเผยแพร่อย่างผิดลิขสิทธิ์แล้วมีผลประโยชน์อยู่ด้วย จะต้องมาแสดงตัวว่าไม่ทราบ และต้องมาบอกว่าจะเยียวยาสำนักพิมพ์อย่างไร”
นายไพบูลย์ เชื่อว่าคดีความนี้จะช่วยให้ประชาชนเข้าใจปัญหาลิขสิทธิ์ข่าวได้ถูกต้องมากขึ้น เนื่องจากที่ผ่านมา ประชาชนจำนวนไม่น้อยเชื่อว่าข่าวไม่มีลิขสิทธิ์ แต่ความจริงแล้ว ตัวข่าวหรือตัวเหตุการณ์เท่านั้นที่ไม่มีลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย แต่การวิเคราะห์ข่าว รูปแบบตัวอักษร ภาพข่าว บทวิเคราะห์ รวมถึงวิธีการรวบรวมและลำดับข่าวต่างๆ ล้วนมีลิขสิทธิ์ในเชิงวรรณกรรม ซึ่งบางแอปพลิเคชันดึงข้อมูลและรูปแบบการนำเสนอข่าวไปทั้งหมด
นอกจากร้านแอปสโตร์ของแอปเปิล ร้านกูเกิลเพลย์ที่กูเกิลเปิดให้ผู้ใช้อุปกรณ์แอนดรอยด์ (Android) ก็มีการเผยแพร่แอปพลิเคชันรวมข่าวโดยผิดลิขสิทธิ์ลักษณะเดียวกัน แถมยังมีจำนวนมากถึง 50 แอปพลิเคชัน ซึ่งแต่ละแอปพลิเคชันมีการตั้งชื่อแตกต่างกันไป
ขณะนี้ สมาคมกำลังอยู่ระหว่างการยื่นหนังสือเตือนไปที่กูเกิลเมื่อวันที่ 19 ก.พ. หากยังไม่มีการหยุดให้บริการแอปพลิเคชันก่อนวันที่ 26 ก.พ.56 ก็จะมีการฟ้องร้องต่อไป (ภายใน 7 วันหลังจากการยื่นหนังสือ)
สำหรับ 9 สำนักพิมพ์ที่รวมตัวกันฟ้องแอปเปิลในครั้งนี้ ได้แก่ เอเอสทีวีผู้จัดการ ไทยรัฐ โพสต์ทูเดย์ เดลินิวส์ คมชัดลึก เนชั่น กรุงเทพธุรกิจ สยามกีฬา และ บางกอกโพสต์
