รายการ “ข่าวลึก ปมลับ” ออกอากาศทาง NEWS1 ล้วงปมลึก คลายปมลับ ตีแผ่ประเด็นร้อน กับ นพรัฐ พรวนสุข บก.ข่าวการเมืองและกระบวนการยุติธรรม ผู้จัดการ 360 วันจันทร์ที่ 12 มิถุนายน 2560 ตอน เบื้องหลัง เซ็ตซีโร่ กกต.จัดทัพใหม่เลือกที่สั่งได้
สภานิติบัญญัติแห่งชาติ(สนช.)ปฏิบัติการผ่านร่างพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง(กกต.) หรือกฎหมายลูกว่าด้วยกกต. ไปเรียบร้อยโรงเรียน คสช. ด้วยคะแนนท่วมท้น ตามคาดไม่มีพลิกโผ
โดยประเด็นล่อแหลม ที่กรรมการการเลือกตั้งจะถูกเซ็ตซีโร่ ในมาตรา 70 ก็ผ่านความเห็นชอบของสนช.ไปแบบไม่ยากเย็น หลังจากนี้ถ้ากฎหมายประกาศใช้ 5 เสือ กกต.ผู้ยิ่งใหญ่ก็เป็นอันต้องหน้าที่ไป และจะไปวนเป็นกรรมการองค์กรอื่นอีกไม่ได้ รวมทั้งที่กกต. ด้วย เพราะรัฐธรรมนูญฉบับนี้ระบุไว้ชัด กรรมการคนเก่าหมดสิทธิ์สมัครใหม่ ห้ามรีเทิร์นกลับมา
เรื่องของการเซ็ตซีโร่ กกต. มีข่าวกระเส็นกระสายก่อนหน้านี้มานานมากแล้ว ถือเป็นการปฏิรูปองค์กรอิสระไปพร้อมกับการปฏิรูปประเทศ ตามแนวทางของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ แต่แนวทางเซ็ตซีโร่องค์กรอิสระไม่ใช่บรรทัดฐานที่จะต้องทำกันกับทุกแห่ง กลายเป็นปมให้คนวิจารณ์นินทา ไหนๆจะทำทั้งที เหตุใดจึงไม่ทำกันทั้งหมดให้ถ้วนหน้า
ถามว่าเหตุใดต้องเซ็ตซีโร่กกต. ไม่เซ็ตได้หรือไม่ และการเซ็ตหรือไม่เซ็ตซีโร่กกต. มันมีผลดีผลเสียอย่างไร คำตอบก็คือ แนวทางที่1.กรณีไม่เซ็ตซีโร่ทั้งหมด โดยให้ กกต.ทั้ง 5 อยู่ต่อไปเช่นเดิม ซึ่งความจริงสามารถทำได้ตามหลักการ เพราะกกต. ชุดนี้ก็มาแบบชอบธรรมตามรัฐธรรมนูญเดิม หรือฉบับปี 2550 แต่จะเกิดปัญหาปลา 2 น้ำตามที่นายวิษณุ เครืองาม รองนายกฯ ทิ้งบอมบ์เอาไว้
เพราะจะมี กกต.เดิม 5 คนและกกต.ใหม่อีก 2 คนที่เพิ่มเข้ามา ถือว่าโครงสร้างภายในกกต.ยังยึดโยงอยู่กับคนเดิมๆเป็นหลัก คนที่อยากแทรกแซงควบคุม กกต.ทำได้ยาก เพราะกกต.จะเข้ามาเพียง 2 คน ในช่องทางของคณะกรรมการสรรหา และทราบกันดีว่ากกต.เดิมหลายคนสั่งการ หรือประสานงานยากลำบากยิ่งนัก
ฉะนั้นปัญหาที่จะเกิดในรูปแบบนี้คือ จะเกิดปัญหาการทำงานภายในเรื่อยไปจนถึงภายนอกองค์กร เกิดความขัดแย้งระหว่างกรรมการกกต.กันเอง การทำงานลักลั่นล่าช้า สุดท้ายการวินิจฉัยจะไม่ได้รับการยอมรับ
แนวทางที่ 2.กรณีไม่เซ็ตซีโร่ แต่ให้กกต.เดิมที่มีคุณสมบัติตามรัฐธรรมนูญฉบับใหม่อยู่ต่อไปได้ ซึ่งน่าจะเหลือ กกต.เดิมอย่างน้อย 2 คน ต้องสรรหาใหม่เพิ่มเติม 5 คน แนวทางนี้ แม้หากมีแนวคิดจะแทรกแซง กกต. ก็ดูเหมือนว่าจะสามารถทำได้มากพอสมควรทีเดียว เพราะกรรมการใหม่เข้ามาถึง 5 คน
แต่ก็คงไม่ง่ายนักเพราะปัจจัยแรกองค์ประกอบของคณะกรรมการสรรหา ที่จะมีผู้เป็นหรือเคยเป็นตุลาการจำนวนมาก ดังนั้นคนเป็นกกต.ใหม่จะได้คนที่ใกล้ชิดฝ่ายตุลาการมากกว่า อาจแทรกแซงได้ยาก
อีกปัจจัยก็คือคนเก่าที่นั่งวางก้ามอยู่ ย่อมอยู่ในฐานะลูกพี่ ขาใหญ่ อีกทั้งยังมีความรู้สูงสั่งการได้ยาก ก็ยังต้องขัดแย้งขบเหลี่ยมกันอยู่ดี ก็อยู่ที่ว่าจะทำงานผสมผสานกันลงตัวหรือขัดแย้งจนงานไม่เดิน
ระบบมิกซ์ หรือผสมผสานกันแบบนี้ ที่จริงบางฝ่ายมองว่าน่าจะใช้ช่องทางนี้เพราะเป็นธรรมที่สุด เพียงแต่ปัญหาที่ตามมาคือ ต้องสรรหากรรมการกกต.หลายครั้ง เนื่องจากกกต.ที่เหลือเดิมจะทะยอยอายุ70 ในต้นปี 61 และ 62 ต้องทยอยเปลี่ยนม้ากลางศึกบ่อยๆ ใกล้จะลาสนามรบกันรอมร่ออยู่แล้ว มัวแต่เปลี่ยนม้ามีหวังข้าศึกตัดหัวกุด ดังนั้นการเตรียมงานเลือกตั้งที่จะเกิดขึ้นช่วงเวลาประจวบเหมาะพอดี ย่อมไม่สะดวกแน่นอน
เบื้องลึกกรณีเซ็ตซีโร่กกต.ทั้งชุด สาเหตุน่าจะเกิดจาก 1.ปัญหาภายใน กกต.5 คนที่ไม่เข้าขากันมากๆ 2.มีคนจะอยากเข้ามาใหม่มาก แรงกดดันจึงสูง 3.ตัดปัญหาเรื่องการทำงานภายใน การขัดกัน 4.แทรกแซงการทำงานได้ง่ายที่สุด แม้คณะกรรมการสรรหาจะเป็นตุลาการจำนวนมาก แต่ถึงอย่างไรท้ายที่สุดคนคัดกรองสุดท้ายก็คือ สภานิติบัญญัติแห่งชาติหรือ สนช. ถ้าไม่ได้คนที่ต้องการก็เลือกแล้วเลือกอีก เลือกซ้ำเลือกซาก ไม่เห็นต้องสนใจใคร สุดท้ายก็ต้องคุยกันแบบวินวิน
การเซ็ตซีโร่กกต.แบบยกชุด ย่อมปรับวิธีคิด วิธีการทำงานได้ง่ายกว่าเอาของเก่าผสมของใหม่ หรือปลา 2 น้ำ ซึ่งแม้แต่กกต.เดิมหลายคน รวมทั้งฝ่ายประจำสำนักงานกกต.ยังสนับสนุนแนวทางเซ็ตใหม่ทั้งหมดนี้ เพราะสภาพการทำงาน ผลงาน การบริหารสำนักงานต่างรู้ดีกันอยู่ว่า 5 เสือ กกต.ชุดที่กำลังจะเก็บข้าวของไป มีปัญหามากกว่าทุกชุด และแน่นอนว่า คสช.และแม่น้ำ 5 สายรู้ข้อมูลนี้อยู่แล้ว
ดังนั้นจึงไม่มีเหตุผลอะไรเลยที่จะให้กกต.ชุดเดิมอยู่ต่อให้ปวดเศียรเวียนกบาล เพราะนอกจากจะไม่ได้รับประโยชน์อะไรแล้ว ยังต้องมานั่งคอยแก้ปัญหาให้ สุ่มเสี่ยงต่อการถูกทิ่มแทงย้อนศรในอนาคตด้วย
ดังนั้นปฏิบัติการล้างบาง เซ็ตซีโร่จึงเป็นคำตอบสุดท้าย เพราะแนวทางการเซ็ตอัพการเมืองหลายสิ่งอย่างปูทางไว้หมดแล้ว รอเพียงความลงตัวและเงื่อนเวลาที่เหมาะสม หากให้กกต.ที่เป็นเด็กดื้อทำงานกันต่อไป อาจทำให้งานใหญ่ในอนาคตเสียหายแบบคาดไม่ถึง
แต่นี่คือหลักคิดที่ได้ยินแว่วๆมาเท่านั้น ก็ไม่รู้ว่าสมการเหล่านี้จริงหรือเปล่า ตรงกับใจของบรรดาผู้มีอำนาจตอนนี้หรือไม่...
