ยังไม่ชัดจะส่งอดีตเคจีบีค้าอาวุธสงครามเป็นผู้ร้ายข้ามแดนหรือไม่

“ปลัดบัวแก้ว” ขึ้นศาลเบิกความไต่สวนคำร้องส่งผู้ร้ายข้ามแดน “วิกเตอร์ บูท” อดีคเคจีบี ระบุไทยแจง สหรัฐฯ-รัสเซีย ไต่สวนคำร้อง เป็นอำนาจศาล ต้องเคารพอำนาจอธิปไตย ย้ำไทยยึดหลักนิติรัฐ-นิติธรรม ไม่มีการเมืองแทรกแซง

วันนี้ (29 เม.ย.) เมื่อเวลา 10.30 น.ที่ห้องพิจารณาคดี 909 ศาลอาญา ถ.รัชดาภิเษก ศาลนัดไต่สวนในพยานคดีหมายเลขดำที่ อผ.3/2551 ที่อัยการฝ่ายต่างประเทศ เป็นโจทก์ ยื่นคำร้องขอส่งตัว นายวิกเตอร์ อนาโตลเจวิช บูท (Viktor Bout) หรือบอริส (Boris) หรือวิกเตอร์ บัท (Viktor But หรือ Viktor Budd) หรือวิกเตอร์ บูลาคิน (Viktor Bulakin) หรือวาดิม มาโควิช อมินอฟ (Vadim Markovich Aminov) สัญชาติรัสเซีย อดีตเคจีบี ผู้ต้องหาค้าอาวุธสงครามระดับโลก เป็นผู้ร้ายข้ามแดน กลับไปดำเนินคดีที่ประเทศสหรัฐอเมริกา

การไต่สวนพยานในวันนี้ ศาลได้เรียก นายวีระศักดิ์ ฟูตระกูล ปลัดกระทรวงการต่างประเทศ มาเป็นพยานเพื่อสอบถามเกี่ยวกับข้อกฎหมายอนุสัญญาภาคีต่างประเทศ ซึ่งศาลได้อธิบายให้โจทก์-จำเลย ฟังว่า พยานดังกล่าวเป็นส่วนที่ศาลได้รียกมาสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อให้ได้ข้อเท็จจริงที่ครบถ้วน ตามที่ พ.ร.บ.ส่งผู้ร้ายข้ามแดน พ.ศ.2551 กฎหมายฉบับใหม่ที่ออกมาบังคับใช้แล้ว (ตั้งแต่วันที่ 30 ม.ค.51) ให้อำนาจศาลเรียกพยานมาสอบถามเพิ่มเติมได้ โดยนายวีระศักดิ์ ปลัดกระทรวงการต่างประเทศ กล่าวตอบคำถามศาลเกี่ยวกับการส่งผู้ร้ายข้ามแดนตามอนุสัญญาต่างประเทศ ว่า การขอส่งผู้ร้ายข้ามแดนที่ทางการสหรัฐ ยื่นคำร้องขอมานั้น เป็นการปฏิบัติตามสนธิสัญญาซึ่งไทย รัสเซีย และสหรัฐฯ ต่างก็เป็นสมาชิกในสหประชาชาติ ส่วนการจะมีภาระผูกพันต่อการปฏิบัติอนุสัญญาหรือไม่ ก็ต้องดูว่าได้มีลงนามเป็นภาคีในอนุสัญญาแล้วหรือไม่ ถ้ายังไม่เซ็นก็ยังไม่มีผลการบังคับ

ส่วนรายละเอียดเกี่ยวกับอนุสัญญาเจนีวา ว่าด้วยการก่อการร้าย ค.ศ.1949 มีการลงนามไว้อย่างไรนั้น นายวีระศักดิ์กล่าวว่า จะขอทำหนังสือแจ้งรายละเอียดส่งให้ศาลภายหลัง เมื่อศาลถามว่าแล้วในต่างประเทศมีกฎหมายต่อวิธีการปฏิบัติที่จะส่งผู้ร้ายข้ามแดนอย่างไร นายวีระศักดิ์ กล่าวว่า ตัวอย่างในประเทศสหรัฐฯ แคนาดา และประชาคมยุโรป หรือ อียู ส่วนใหญ่มีกฎหมายภายในประเทศเกี่ยวกับการก่อการร้าย ส่วนประเทศรัสเซีย จะเป็นอย่างไรพยานไม่ทราบ

สำหรับองค์กรก่อการร้ายที่สหรัฐฯ ระบุในคำร้องเพื่อขอส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนคดีนี้ พยานก็เคยได้ยินชื่อกลุ่ม FARC ว่าเป็นขบวนการติดอาวุธอยู่ในประเทศโคลัมเบีย แต่ทั้งนี้กลุ่ม FARC ดังกล่าวจะมีชื่อเป็นองค์กรก่อการร้ายหรือไม่ต้องขึ้นอยู่กับภาคีอนุสัญญาว่าระบุอย่างไร แต่ทราบว่า ในประเทศสหรัฐฯ แคนาดา และประชาคมยุโรป ระบุชื่อ FARC เป็นองค์กรก่อการร้าย

เมื่อศาลถามว่า ก่อนหน้านี้สื่อได้ใช้ชื่อกลุ่ม FARC ว่าเป็นกบฏและค้ายาเสพติดนั้นถูกต้องหรือไม่ นายวีระศักดิ์กล่าวว่า ไม่แน่ใจว่าสหประชาชาติระบุให้กลุ่ม FARC เป็นองค์กรก่อการร้ายหรือไม่ และเมื่อศาลถามถึงกรณีที่มีสื่อต่างประเทศและทางการรัสเซีย กล่าวถึงการพิจารณาคำร้องขอส่งผู้ร้ายข้ามแดน นายวีระศักดิ์ตอบศาลว่า ทางการไทยได้ชี้แจงแล้วว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่ปฏิบัติตามหลักนิติรัฐและนิติธรรม ซึ่งการพิจารณาคำร้องขอดังกล่าวถือเป็นการใช้อำนาจอธิปไตยในส่วนของศาล ที่ให้เป็นดุลยพินิจผู้พิพากษาในการพิจารณา โดยที่รัฐบาลไทย และการเมืองไม่ได้เข้าไปก้าวก่ายแทรกแซงศาล ซึ่งทั้งประเทศไทย สหรัฐฯ และรัสเซีย ควรต้องเคารพการอำนาจอธิปไตยและใช้ดุลยพินิจของศาลที่จะมีคำตัดสินต่อไป โดยไม่อาศัยการพิจารณาเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

เมื่อศาลถามย้ำว่า การซื้อค้าอาวุธสงครามเกี่ยวข้องกับการเมืองหรือไม่ นายวีระศักดิ์ตอบว่า ขึ้นอยู่กับลักษณะผู้ซื้อและผู้ขาย ซึ่งโดยทั่วไปการซื้อขายอาวุธโดยรัฐบาลจะเป็นไปตามข้อปฏิบัติทางการที่กำหนดขึ้น

ภายหลัง นายวีระศักดิ์เบิกความเสร็จสิ้นแล้ว ศาลนัดไต่สวนพยานที่ได้ออกหมายเรียกมาสอบถามเพิ่มเติมอีกในส่วนของนายวีรชัย พลาศรัย อธิบดีกรมสนธิสัญญาและกฎหมาย กระทรวงการต่างประเทศ ในวันที่ 19 พ.ค.นี้ เวลา 09.00 น.

ขณะที่ ปลัดกระทรวงการต่างประเทศกล่าวย้ำถึงคำเบิกความในวันนี้ว่า ได้เบิกความในประเด็นกว้างๆ ที่ไม่ได้ลงรายละเอียดเกี่ยวกับข้อกฎหมาย เนื่องจากตนไม่ได้มีส่วนในการพิจารณาคำร้องคดีนี้ตั้งแต่ต้น แต่ทั้งนี้จะได้รวบรวมรายละเอียดเกี่ยวกับข้อกฎหมายอนุสัญญาเจนีวาว่าด้วยการก่อการร้าย และอื่นๆ ให้ศาลทราบภายหลัง โดยคาดว่าจะใช้เวลาไม่นาน ส่วนความเห็นเกี่ยวกับข้อกฎหมาย และหลักปฏิบัติการส่งผู้ร้ายข้ามแดนตามอนุสัญญาฯ อธิบดีกรมสนธิสัญญาฯ จะเป็นผู้เบิกความให้ศาลทราบต่อไป