ช่วงนี้สถานการณ์บ้านเมืองก็ยังคงวุ่นวายสับสน พันธมิตรยังปักหลักชุมนุมประท้วงรัฐบาล ขณะที่แกนนำเสื้อแดงได้เดินออกจากคุก ทำให้วันนี้ผมเกิดความคิดอยากจะเขียนถึงวงการตำรวจ ต้นตอของกระบวนการยุติธรรม
ตอนเด็กๆ เวลาไปโรงเรียน ผมได้เห็นตำรวจจราจรมากกว่าตำรวจสายอื่น วันปีใหม่ก็เห็นตำรวจน่ารักบางคนที่คอยโบกรถอยู่กลางถนน ได้รับของขวัญเป็นกำลังใจ จากเด็กๆและประชาชน
ผมชินตากับอนุสาวรีย์รูปปั้นตำรวจอุ้มประชาชน และมีเด็กตัวอ้วนๆเกาะขาตำรวจ มีตัวหนังสือเขียนไว้ข้างล่างว่า อนุสาวรีย์ผู้พิทักษ์รับใช้ประชาชน เป็นฝีมือการปั้นของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ผมเห็นว่าอ่อนโยนสวยดี และสื่อความหมายตำรวจผู้พิทักษ์สันติราษฎร์
เดิมทีรูปปั้นนี้เคยอยู่หน้าตึกสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ปทุมวัน มานานกว่าสี่สิบปี ภายหลังถูกย้ายไปอยู่ที่สโมสรตำรวจที่ถนนวิภาวดี และล่าสุดปัจจุบันนี้ถูกย้ายไปตั้งที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ สามพราน นครปฐม
อีกหน่อยรูปปั้นที่คนไทยคุ้นตานี้คงเลือนหายไปจากความทรงจำของคนรุ่นหลัง ที่สำคัญมันเลือนหายไปพร้อมกับคำขวัญตำรวจผู้พิทักษ์รับใช้ประชาชน
ทุกวันนี้นายตำรวจชั้นผู้ใหญ่จำนวนมากต้องยอมก้มหัวให้นักการเมืองเพื่อรักษาตำแหน่งของตัวเองเอาไว้ หรือไม่ก็จำใจเลียแข้งเลียขานักการเมืองเพื่อความก้าวหน้า
ตำรวจที่พร้อมจะทำงานให้นักการเมืองตามใบสั่ง ซึ่งตำรวจแบบนี้สิครับที่น่ากลัว เพราะว่าจะทำทุกอย่างเพื่อเอาตัวรอด แถมไม่ว่าจะทำอะไรก็มักจะไม่คำนึงถึงความถูกต้องเลยแม้แต่น้อย
การที่ตำรวจมักมีพฤติกรรมแปลกๆหลายอย่าง เช่น พล.ต.ท.สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง ที่บอกว่าใช้เงินตัวเองกับคดีของพันธมิตร ฟังดูพิลึกนะครับ ถ้าคุณไม่มีส่วนได้ส่วนเสียกับคดีนี้ทำไมคุณต้องใช้เงินตัวเอง จะบอกว่าทุ่มเทกับงานก็ไม่เห็นต้องใช้เงินเป็นล้านๆเลยนี่ แถมที่มาของเงินได้มาจากไหนอย่างไร เพราะแค่เงินเดือนตำรวจไม่น่าจะเยอะขนาดนี้ รบกวนป.ป.ช. ช่วยตรวจสอบหน่อยนะครับ
ภายใต้ดวงตะวันนี้ไม่มีอะไรที่ตำรวจไทยทำไม่ได้ ผมเชื่อประโยคนี้ เพราะข่าวและคดีความจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวิสามัญฆาตกรรมและการจับคดียาเสพติด บางครับแถลงข่าวกันเสร็จก็ปล่อยคนร้ายทางประตูหลัง ไม่ก็เอาของกลางไปขายต่อเสียเองก็มี
บางคดีก็มีการจับแพะอย่างที่เคยเป็นข่าวอยู่บ่อยๆ เช่น ข่าวการจับผิดตัวเพราะชื่อนามสกุลเหมือนกัน การฆ่าผิดคน การยัดเยียดข้อหา สร้างหลักฐานเท็จ ประชาชนผู้บริสุทธิ์ถูกจำคุก
ตำรวจไทยมีวิธีการคอรัปชั่นที่แตกต่างไปจากวงการอื่นๆก็คือส่วย การรีดไถโกงกินจากล่างขึ้นบนทำให้ตำรวจมีการคอรัปชั่นตั้งแต่ระดับล่างจนถึงระดับสูง ดูได้จากการทำยอดในการจับปรับผู้ทำผิดกฏหมายจราจร โดยตำรวจระดับล่างจะทำยอดส่งนาย และส่งขึ้นไปเป็นทอดๆ
ตำรวจดีๆก็มีเยอะนะครับ เพียงแต่ตำรวจดีๆกลับไม่ค่อยได้ขึ้นมามีตำแหน่งและมีอำนาจในการทำงานเท่าไร เพราะตำรวจเหล่านี้ไม่ยอมก้มหัวให้นักการเมือง ในฐานะชาวบ้าน ประชาชนเต็มขั้นอย่างผม ผมเอาใจช่วยตำรวจดีๆ ที่ปฏิบัติหน้าที่ทำงานอย่างจริงจัง อดทน
แต่เวรกรรมของคนไทย วันๆได้เห็นข่าวด้านลบของตำรวจเลว ตำรวจรีดไถชาวบ้านอยู่ข้างถนน หาส่วยส่งเจ้านาย เลียแข้งเลียขานักการเมือง วิ่งเต้นซื้อขายตำแหน่ง เที่ยวจับแพะ ยัดยาบ้า กล่าวหาจับกุมชาวบ้านอย่างไม่เป็นธรรม
สำหรับผม เหตุการณ์นองเลือดวันที่ 7 ตุลาคม ที่ตำรวจเข่นฆ่าทำร้ายประชาชนที่ชุมนุมประท้วงหน้ารัฐสภาอย่างสันติปราศจากอาวุธ ตามสิทธิในรัฐธรรมนูญ พี่น้องประชาชนล้มตายและบาดเจ็บจำนวนมาก ความโหดเหี้ยมจากฝีมือตำรวจชั่วยังติดตาฝังใจ ไม่เหลือภาพตำรวจผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ เหลือแต่ตำรวจผู้สังหารสันติราษฎร์เท่านั้น
วันนี้ตำรวจชั่วที่สั่งยิงใส่ประชาชน ก็ยังคงลอยหน้าลอยตาอยู่ในชุดสีกากีแม้ตัวเองจะมีราคีก็ตาม ช่างน่าเศร้าใจยิ่งนัก อยากถอนหายใจสักพันหนเลยละครับ
ไม่นานนี้ที่สะเทือนใจคนไทยทั้งบ้านทั้งเมืองที่สุด ก็คือข่าวจ่าเพียร พ.ต.อ.สมเพียร เอกสมญา ที่เสียชีวิตจากการปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ภาคใต้ หลังจากเข้ามาร้องเรียนที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติกรณีไม่ได้รับความเป็นธรรมจากการแต่งตั้งโยกย้าย
วันนั้นน้ำตาจ่าเพียร และการเสียชีวิตของจ่าเพียรทำให้คนไทยต้องพูดถึงการปฏิรูปตำรวจกัน ใหญ่โต แต่มันเหมือนลมพัดผ่านวูบ ไม่นานก็ถูกลืม
เรื่องของตำรวจเป็นเรื่องกลไกรัฐ เป็นหน่วยงานติดอาวุธถือปืน เป็นเครื่องมือของรัฐ และเป็นปัญหาระดับโครงสร้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์กร
สำนักงานตำรวจแห่งชาตินั้น ถือเป็นหน่วยงานที่ดูแลกิจการตำรวจในประเทศไทย ผู้บังคับบัญชาสูงสุดคือผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ขึ้นตรงกับนายกรัฐมนตรี จัดตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2541 จากการโอนกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทยไปจัดตั้งเป็นสำนักงานตำรวจแห่งชาติ สื่อมวลชนและประชาชนทั่วไปมักเรียกขานชื่ออย่างย่อของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ กันเองอย่างไม่เป็นทางการว่า สตช.
มีผู้เสนอให้เอาสตช.ไปอยู่กับกระทรวงยุติธรรม เพราะตำรวจคือต้นทางของกระบวนการยุติธรรม การบริหารองค์กรต้องใช้หลักธรรมาภิบาล การแต่งตั้งโยกย้ายต้องขึ้นอยู่กับคุณธรรมและความสามารถ โปร่งใส ตรวจสอบได้ และประชาชนมีส่วนร่วม ต้องกวาดล้างการทุจริตคอรัปชั่นรีดไถ ขุดรากระบบอุปถัมภ์เล่นพรรคเล่นพวกฯลฯ
ทำให้ตำรวจเป็นผู้พิทักษ์สันติราษฎร์จริงๆเสียที ไม่ใช่เป็นผู้พิทักษ์ทรราชย์อย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน หรือว่าการปฏิรูปตำรวจไทยที่พูดๆกันมาจะเป็นเพียงความฝัน ที่ไม่มีวันเป็นจริง
ตอนเด็กๆ เวลาไปโรงเรียน ผมได้เห็นตำรวจจราจรมากกว่าตำรวจสายอื่น วันปีใหม่ก็เห็นตำรวจน่ารักบางคนที่คอยโบกรถอยู่กลางถนน ได้รับของขวัญเป็นกำลังใจ จากเด็กๆและประชาชน
ผมชินตากับอนุสาวรีย์รูปปั้นตำรวจอุ้มประชาชน และมีเด็กตัวอ้วนๆเกาะขาตำรวจ มีตัวหนังสือเขียนไว้ข้างล่างว่า อนุสาวรีย์ผู้พิทักษ์รับใช้ประชาชน เป็นฝีมือการปั้นของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ผมเห็นว่าอ่อนโยนสวยดี และสื่อความหมายตำรวจผู้พิทักษ์สันติราษฎร์
เดิมทีรูปปั้นนี้เคยอยู่หน้าตึกสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ปทุมวัน มานานกว่าสี่สิบปี ภายหลังถูกย้ายไปอยู่ที่สโมสรตำรวจที่ถนนวิภาวดี และล่าสุดปัจจุบันนี้ถูกย้ายไปตั้งที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ สามพราน นครปฐม
อีกหน่อยรูปปั้นที่คนไทยคุ้นตานี้คงเลือนหายไปจากความทรงจำของคนรุ่นหลัง ที่สำคัญมันเลือนหายไปพร้อมกับคำขวัญตำรวจผู้พิทักษ์รับใช้ประชาชน
ทุกวันนี้นายตำรวจชั้นผู้ใหญ่จำนวนมากต้องยอมก้มหัวให้นักการเมืองเพื่อรักษาตำแหน่งของตัวเองเอาไว้ หรือไม่ก็จำใจเลียแข้งเลียขานักการเมืองเพื่อความก้าวหน้า
ตำรวจที่พร้อมจะทำงานให้นักการเมืองตามใบสั่ง ซึ่งตำรวจแบบนี้สิครับที่น่ากลัว เพราะว่าจะทำทุกอย่างเพื่อเอาตัวรอด แถมไม่ว่าจะทำอะไรก็มักจะไม่คำนึงถึงความถูกต้องเลยแม้แต่น้อย
การที่ตำรวจมักมีพฤติกรรมแปลกๆหลายอย่าง เช่น พล.ต.ท.สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง ที่บอกว่าใช้เงินตัวเองกับคดีของพันธมิตร ฟังดูพิลึกนะครับ ถ้าคุณไม่มีส่วนได้ส่วนเสียกับคดีนี้ทำไมคุณต้องใช้เงินตัวเอง จะบอกว่าทุ่มเทกับงานก็ไม่เห็นต้องใช้เงินเป็นล้านๆเลยนี่ แถมที่มาของเงินได้มาจากไหนอย่างไร เพราะแค่เงินเดือนตำรวจไม่น่าจะเยอะขนาดนี้ รบกวนป.ป.ช. ช่วยตรวจสอบหน่อยนะครับ
ภายใต้ดวงตะวันนี้ไม่มีอะไรที่ตำรวจไทยทำไม่ได้ ผมเชื่อประโยคนี้ เพราะข่าวและคดีความจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวิสามัญฆาตกรรมและการจับคดียาเสพติด บางครับแถลงข่าวกันเสร็จก็ปล่อยคนร้ายทางประตูหลัง ไม่ก็เอาของกลางไปขายต่อเสียเองก็มี
บางคดีก็มีการจับแพะอย่างที่เคยเป็นข่าวอยู่บ่อยๆ เช่น ข่าวการจับผิดตัวเพราะชื่อนามสกุลเหมือนกัน การฆ่าผิดคน การยัดเยียดข้อหา สร้างหลักฐานเท็จ ประชาชนผู้บริสุทธิ์ถูกจำคุก
ตำรวจไทยมีวิธีการคอรัปชั่นที่แตกต่างไปจากวงการอื่นๆก็คือส่วย การรีดไถโกงกินจากล่างขึ้นบนทำให้ตำรวจมีการคอรัปชั่นตั้งแต่ระดับล่างจนถึงระดับสูง ดูได้จากการทำยอดในการจับปรับผู้ทำผิดกฏหมายจราจร โดยตำรวจระดับล่างจะทำยอดส่งนาย และส่งขึ้นไปเป็นทอดๆ
ตำรวจดีๆก็มีเยอะนะครับ เพียงแต่ตำรวจดีๆกลับไม่ค่อยได้ขึ้นมามีตำแหน่งและมีอำนาจในการทำงานเท่าไร เพราะตำรวจเหล่านี้ไม่ยอมก้มหัวให้นักการเมือง ในฐานะชาวบ้าน ประชาชนเต็มขั้นอย่างผม ผมเอาใจช่วยตำรวจดีๆ ที่ปฏิบัติหน้าที่ทำงานอย่างจริงจัง อดทน
แต่เวรกรรมของคนไทย วันๆได้เห็นข่าวด้านลบของตำรวจเลว ตำรวจรีดไถชาวบ้านอยู่ข้างถนน หาส่วยส่งเจ้านาย เลียแข้งเลียขานักการเมือง วิ่งเต้นซื้อขายตำแหน่ง เที่ยวจับแพะ ยัดยาบ้า กล่าวหาจับกุมชาวบ้านอย่างไม่เป็นธรรม
สำหรับผม เหตุการณ์นองเลือดวันที่ 7 ตุลาคม ที่ตำรวจเข่นฆ่าทำร้ายประชาชนที่ชุมนุมประท้วงหน้ารัฐสภาอย่างสันติปราศจากอาวุธ ตามสิทธิในรัฐธรรมนูญ พี่น้องประชาชนล้มตายและบาดเจ็บจำนวนมาก ความโหดเหี้ยมจากฝีมือตำรวจชั่วยังติดตาฝังใจ ไม่เหลือภาพตำรวจผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ เหลือแต่ตำรวจผู้สังหารสันติราษฎร์เท่านั้น
วันนี้ตำรวจชั่วที่สั่งยิงใส่ประชาชน ก็ยังคงลอยหน้าลอยตาอยู่ในชุดสีกากีแม้ตัวเองจะมีราคีก็ตาม ช่างน่าเศร้าใจยิ่งนัก อยากถอนหายใจสักพันหนเลยละครับ
ไม่นานนี้ที่สะเทือนใจคนไทยทั้งบ้านทั้งเมืองที่สุด ก็คือข่าวจ่าเพียร พ.ต.อ.สมเพียร เอกสมญา ที่เสียชีวิตจากการปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ภาคใต้ หลังจากเข้ามาร้องเรียนที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติกรณีไม่ได้รับความเป็นธรรมจากการแต่งตั้งโยกย้าย
วันนั้นน้ำตาจ่าเพียร และการเสียชีวิตของจ่าเพียรทำให้คนไทยต้องพูดถึงการปฏิรูปตำรวจกัน ใหญ่โต แต่มันเหมือนลมพัดผ่านวูบ ไม่นานก็ถูกลืม
เรื่องของตำรวจเป็นเรื่องกลไกรัฐ เป็นหน่วยงานติดอาวุธถือปืน เป็นเครื่องมือของรัฐ และเป็นปัญหาระดับโครงสร้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์กร
สำนักงานตำรวจแห่งชาตินั้น ถือเป็นหน่วยงานที่ดูแลกิจการตำรวจในประเทศไทย ผู้บังคับบัญชาสูงสุดคือผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ขึ้นตรงกับนายกรัฐมนตรี จัดตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2541 จากการโอนกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทยไปจัดตั้งเป็นสำนักงานตำรวจแห่งชาติ สื่อมวลชนและประชาชนทั่วไปมักเรียกขานชื่ออย่างย่อของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ กันเองอย่างไม่เป็นทางการว่า สตช.
มีผู้เสนอให้เอาสตช.ไปอยู่กับกระทรวงยุติธรรม เพราะตำรวจคือต้นทางของกระบวนการยุติธรรม การบริหารองค์กรต้องใช้หลักธรรมาภิบาล การแต่งตั้งโยกย้ายต้องขึ้นอยู่กับคุณธรรมและความสามารถ โปร่งใส ตรวจสอบได้ และประชาชนมีส่วนร่วม ต้องกวาดล้างการทุจริตคอรัปชั่นรีดไถ ขุดรากระบบอุปถัมภ์เล่นพรรคเล่นพวกฯลฯ
ทำให้ตำรวจเป็นผู้พิทักษ์สันติราษฎร์จริงๆเสียที ไม่ใช่เป็นผู้พิทักษ์ทรราชย์อย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน หรือว่าการปฏิรูปตำรวจไทยที่พูดๆกันมาจะเป็นเพียงความฝัน ที่ไม่มีวันเป็นจริง