การประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีน ครั้งที่ 20 จัดขึ้นภายใต้นโยบาย “โควิดเป็นศูนย์” ประเทศจีนยังไม่เปิดรับนักเดินทางจากต่างชาติ MGR Online เป็นสื่อมวลชนจากประเทศไทยเพียงรายเดียวที่ได้เข้าสู่ “วงใน” ของการประชุมครั้งสำคัญของจีน
หลังปีใหม่ 2565 MGR Online ได้รับแจ้งจากสถานทูตจีน ประจำประเทศไทย ให้เสนอผู้สื่อข่าวที่เหมาะสมเพื่อเดินทางไปยังประเทศจีน ร่วมทำข่าวการประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีน ครั้งที่ 20 แต่มีเงื่อนไขว่าจะต้องปฏิบัติตามมาตรการควบคุมโรคโควิด-19 อย่างเคร่งครัด
กลางเดือนมิถุนายน ผู้สื่อข่าวเดินทางมายังประเทศจีน และเข้าสู่การกักตัว 14 วัน ที่เมืองฉางซา มณฑลหูหนาน จากนั้นจึงเดินทางต่อมายังกรุงปักกิ่ง รอคอยงานใหญ่นานถึง 4 เดือน
ตลอดช่วงเวลา 4 เดือน ชีวิตของผู้สื่อข่าวเหมือนกับเพลงฮิต “ไม่มีข้อแม้ตั้งแต่เริ่มต้น” ทั้งการตรวจ PCR ทุก 2 วัน งดเดินทางเพื่อลดความเสี่ยงติดเชื้อ ถนอมเนื้อถนอมตัวเพื่อให้ได้เข้าร่วมในงานสำคัญ
ก่อนเปิดการประชุม ผู้สื่อข่าวทุกคนได้รับแจ้งว่า การประชุมปีนี้จะจัดขึ้นในระบบปิด หรือ Closed loop ทุกคนจะต้องจะต้องเข้าพักในโรงแรมที่กำหนดไว้ และเดินทางได้เฉพาะโรงแรมที่พักกับศูนย์ข่าวและสถานที่ประชุมเท่านั้น...นี่เหมือนการถูก “กักตัว” รอบที่ 2
เนื่องจากการระบาดของโควิดที่ยาวนานเกือบ 3 ปี แต่ชีวิตและกิจกรรมต่างๆ ไม่สามารถหยุดนิ่งได้นานถึงเพียงนี้ จึงเกิดระบบที่เรียกว่า Closed loop หรือในบางแห่งอาจเรียกว่า Bubble, Sandbox แต่ก็มีลักษณะเดียวกัน คือ ผู้เกี่ยวข้องทุกคนจะถูกนำมารวมไว้ในสถานที่แห่งหนึ่ง สามารถทำกิจกรรมและใช้ชีวิตได้ภายในวงล้อมนี้โดยตัดขาดจากภายนอก ระบบนี้มีความยืดหยุ่นมากกว่าการกักตัวที่ต้องอยู่เฉพาะในห้องพัก แต่ก็อาจเรียกได้ว่า “กึ่งกักตัว”
“สมัชชา 20” มีผู้สื่อข่าวมากกว่า 2,500 คน ทั้งจีนและต่างชาติเข้าร่วมบันทึกประวัติศาสตร์ครั้งนี้ โดยมีผู้สื่อข่าวต่างชาติราว 750 คน มีทั้งที่ประจำอยู่ในกรุงปักกิ่ง และที่เดินทางมาเพื่องานนี้โดยเฉพาะ แต่ทุกคนต้องเข้าสู่ “วงปิด” ทั้งหมด
ด้วยจำนวนผู้สื่อข่าวที่มาก โรงแรมที่ใช้เป็น “วงปิด” สำหรับผู้สื่อข่าวมี 2 แห่ง คือ Hotel Nikko New Century Beijing และ Xiyuan Hotel ทั้ง 2 โรงแรมอยู่ห่างกันเพียง 300 เมตรเท่านั้น แต่การเดินทางต้องใช้รถบัสที่จัดไว้เท่านั้น เมื่อเข้าพักในโรงแรมแล้วจะไม่สามารถติดต่อกับภายนอกได้ ทุกคนจะต้องกินอยู่หลับนอนและทำงานภายในวงปิดนี้จนสิ้นสุดการประชุม 10 วัน
Hotel Nikko New Century Beijing ใช้เป็นศูนย์ข่าวสำหรับการประชุมด้วย การแถลงข่าวทั้งหมดทำผ่านระบบออนไลน์จากที่ประชุม ณ มหาศาลาประชาชนมายังศูนย์ข่าว ผู้สื่อข่าวไม่สามารถพบกับผู้แทนโดยตรงได้ ทางศูนย์ข่าวได้ติดตั้งจอภาพขนาดยักษ์ไว้ในห้องแถลงข่าว ผู้สื่อข่าวสามารถฟังการแถลงข่าวและถามคำถามได้ใกล้เคียงกับที่ประชุมจริงๆ
นอกจากมาตรการป้องกันโควิดแล้ว การรักษาความปลอดภัยก็เข้มงวดมาก ด้านหน้าโรงแรมจะมีระบบสแกนใบหน้าว่าตรงกับบัตรประจำตัว สัมภาระทุกชิ้นต้องเข้าเครื่องสแกนเหมือนที่สนามบิน ห้ามนำสุราและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้ามา ส่วนน้ำดื่มและของเหลวก็ถูกขอให้ลองดื่มเพื่อพิสูจน์ว่าไม่มีอันตราย
ผู้สื่อข่าวยังต้องประหลาดใจเมื่อพบว่า ในห้องพักไม่มีนาฬิกาแม้แต่เรือนเดียว เมื่อสอบถามกับทางโรงแรมได้ความว่า นาฬิกาให้ห้องพักได้ถูกเก็บออกไปทั้งหมด “เพื่อความปลอดภัย”
นอกจากเงื่อนไขเรื่องการควบคุมโรคและความปลอดภัยแล้ว การทำข่าวในประเทศจีนยังมีเรื่องราวทั้งหน้าฉาก-หลังฉากมากมาย ถึงแม้ผู้สื่อข่าวจะคุ้นเคยกับจีนมานานกว่า 10 ปี ก็ยังได้พบได้พบ-ได้เห็น-ได้สังเกตการณ์ประเทศจีนจาก “วงใน” ที่เป็นประสบการณ์อันล้ำค่า.
