ใกล้วันเฉลิมฉลองครบรอบ 100 ปีการก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่กำลังจัดขึ้นในวันที่ 1 ก.ค.นี้ ผู้นำจีนระดม “ปล่อยผลงานเด็ดๆ” ให้เป็นที่ประจักษ์แก่ชาวโลก หนึ่งในนั้นคือ เมกะโปรเจ็ทโรงผลิตไฟฟ้าพลังน้ำ ไป๋เฮ่อทัน ที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลก โดยเขื่อนไป๋เฮ่อทันประเดิมผลิตไฟฟ้าครั้งแรกแล้วในวันนี้(28 มิ.ย.) นับเป็นอีกหนึ่งเมกะโปรเจ็ทที่จะรักษาความโชติช่วงชัชวาลย์เศรษฐกิจมังกร
สถานีโทรทัศน์กลางแห่งจีน หรือ CCTV รายงานว่า เครื่องปั่นกระแสไฟฟ้าขนาด 1 กิกะวัตต์ (1-gigawatt turbines) สองเครื่องของเขื่อนไป๋เฮ่อทันจะเดินเครื่องผลิตฯอย่างเป็นทางการหลังการทดลองสามวัน
เขื่อนไป๋เฮ่อทันประกอบด้วยเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้าทั้งสิ้น 16 เครื่อง โดยทั้งหมดจะแล้วเสร็จและปฏิบัติงานอย่างเต็มสูบครบเครื่องในเดือนก.ค.ปีหน้า (2022) และคาดว่าจะผลิตไฟฟ้า 62.44 พันล้านกิโลวัตต์-ชั่วโมงโดยเฉลี่ยต่อปี ซึ่งถือเป็นผลผลิตที่สูงเป็นอันดับสองรองจากเขื่อนสามผา (Three Gorges Dam) ทั้งนี้ เขื่อนสามผา จัดเป็นโรงผลิตไฟฟ้าพลังน้ำที่ใหญ่สุดในโลก (ในแง่ของกำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้ง หรือ Installed Capacity)
บริษัทผู้รับผิดชอบการก่อสร้างเมกะโปรเจ็ท ไป๋เฮ่อทันคือ ไชน่า ทรีกอร์เจสคอร์พอเรชั่น (China Three Gorges Corporation) บริเวณที่ตั้งของเขื่อนอยู่ระหว่างชายแดนมณฑลอวิ๋นหนัน (ยูนนาน) และมณฑลเสฉวนแห่งภาคตะวันตกเฉียงเหนือจีน โดยเป็นหนึ่งในบรรดาเขื่อนที่สร้างเรียงรายบนแม่น้ำจินซา (จินซาเจียง) ซึ่งเป็นลำน้ำตอนบนของแยงซีเกียง
เจ้าหน้าที่บริษัท ไชน่า ทรี กอร์เจส คอร์พอเรชั่น กล่าวว่า เขื่อนไป๋เฮ่อทันเป็นหนึ่งในโครงการวิศวกรรมที่ท้าทายสุดของจีน โดยตัวเขื่อนสูง 289 เมตร แต่ก็ใช้เวลาเพียงสี่ปีในการก่อสร้าง
เฉิน เจี้ยนหลิน หัวหน้าทีมวิศวกรของโครงการฯ กล่าวว่า ไป๋เฮ่อทันเป็น ‘โครงการระดับโลก’ ที่พิชิตปัญหาเทคนิกที่ยากสุดๆ อาทิ ความเปราะบางด้านธรณีวิทยา กระแสลมที่แห้งและร้อนมากในบริเวณหุบเขา อีกทั้งงานขุดขนานใหญ่
โรงไฟฟ้าพลังน้ำ ไป๋เฮ่อทันเป็นส่วนหนึ่งของโครงการระดับชาติ ผลิตพลังงานไฟฟ้าเพื่อป้อนให้เขตที่บริโภคพลังงานสูงในชายฝั่งตะวันออกของจีน และยังออกแบบระบบการควบคุมที่แข็งแกร่งในการรับมือกระแสน้ำท่วมระหว่างช่วงน้ำหลากฤดูร้อน
จีนกำลังติดตั้งสายส่งกระแสไฟฟ้าแรงสูงพิเศษ (UHV) เชื่อมระหว่าง ไป๋เฮ่อทันกับมณฑลเจียงซูทางภาคตะวันออก ซึ่งเริ่มในปลายปี 2020 โดยคาดว่าจะเริ่มใช้งานในปี 2022 นอกจากนี้ยังมีแผนติดตั้ง UHV เชื่อมจากไป๋เฮ่อทันไปมณฑลเจ้อเจียงแห่งภาคตะวันออก
กลุ่มมณฑลในภาคตะวันออกและภาคกลางของประเทศจีนซึ่งมีประชากรอาศัยจำนวนมากและเป็นเขตเศรษฐกิจสำคัญ กำลังเผชิญหน้ากับภาวะขาดแคลนไฟฟ้าในช่วงที่ดีมานด์สูงสุด
ระหว่างช่วงดำเนินแผนพัฒนาฯห้าปี (2021-2025) มณฑลเสฉวนตั้งเป้าบรรลุโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ 10 แห่งให้แล้วเสร็จบริบูรณ์ และมีแผนเริ่มก่อสร้างอีกเจ็ดแห่ง
แต่กลุ่มพิทักษ์สิ่งแวดล้อมได้วิพากษ์วิจารณ์การสร้างเขื่อนขนาดใหญ่จำนวนมากบนลำน้ำแยงซีเกียง และแม่น้ำสาขาฯ โดยชี้ว่าการก่อสร้างเขื่อนเหล่านี้จะทำลายแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิต และทำลายที่ราบที่รองรับน้ำท่วมในธรรมชาติ