รัฐมนตรีแดนมังกรถามญี่ปุ่นพร้อมยอมรับการ ‘ผงาด’ ขึ้นมาของจีนแล้วหรือยัง?

เอเจนซี - รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศแดนมังกรกล่าวเชิงนัยยะถึงแดนซามูไร บอก “ญี่ปุ่นไม่พร้อมยอมรับการผงาดขึ้นมาของจีน” คือรากเหง้าแห่งปัญหานานาประการระหว่างสองมหาอำนาจทางเศรษฐกิจที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในเอเชีย

“ญี่ปุ่นนั้นได้รับผลประโยชน์จากการพัฒนาประเทศของจีนไปเรียบร้อยแล้ว … แต่ดูเหมือนไม่ได้เตรียมตัวตั้งรับจีนที่จะกลายเป็นชาติมหาอำนาจเท่าไรนัก” นายหวัง อี้ เจ้ากระทรวงการต่างประเทศของจีนกล่าวในงานประชุมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ประจำปี 2558 ซึ่งจัดขึ้นที่นครหลวงปักกิ่งเมื่อวันเสาร์ (27 มิ.ย.) ที่ผ่านมา

สุนทรพจน์ที่ส่งถึงเหล่านักการทูตและนักวิชาการผู้เข้าร่วมงานยังกระตุ้นให้ผู้นำญี่ปุ่นเคารพประวัติศาสตร์การทำสงครามของตัวเอง และหาทางสร้างความเป็นมิตรไมตรีกับประเทศเพื่อนบ้านที่ญี่ปุ่นเคยบุกรุกราน ท่ามกลางการนับถอยหลังสู่วันครบรอบปีที่ 70 ของการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง

“ญี่ปุ่นยังคงเผชิญกับความท้าทายอันใหญ่ยิ่ง … ผู้นำญี่ปุ่นจะเลือกรักษาประเทศโดยนั่งอยู่บนเก้าอี้ของจำเลยในศาลแห่งประวัติศาสตร์ต่อไป หรือจะแสดงความจริงใจปรองดองกับประเทศอื่นๆ”

นักวิเคราะห์บางส่วนมองว่านี้เป็นความเคลื่อนไหวจากฝั่งจีน ที่มุ่งบรรเทาความตึงเครียดกรณีพื้นที่พิพาทในทะเลจีนตะวันออก และความไม่ลงรอยกันในเรื่องทัศนคติมุมมองต่อเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ในอดีต

อย่างไรก็ดีอาจารย์จากมหาวิทยาลัยโตเกียว อากิโอ ทากะฮาระ แสดงความเห็นว่ารัฐมนตรีจีนเอาแต่พูดถึงผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่กำลังขยับขยายเติบโต แต่กลับไม่แตะต้องประเด็นเกี่ยวกับการเสริมกำลังอำนาจทางการทหาร ซึ่งมีผลกระทบต่อประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาค

“ผมคิดว่าเขากำลังพยายามบอกว่า ‘จีนผงาดขึ้นมาแล้ว ขณะที่ประเทศอื่นๆ เสื่อมถอยลงไป ดังนั้นเรา (จีน) หวังจะได้รับความเคารพยำเกรงในฐานะชาติมหาอำนาจ’”