จีนจำคุกชาวอุยกูร์โจมตีสถานีรถไฟฯ ด้านนักวิชาการชื่อดังปฏิเสธไม่ได้แบ่งแยกดินแดน

รอยเตอร์ส/เอเอฟพี - ศาลจีนสั่งจำคุกกลุ่มคนร้ายก่อเหตุคร่าชีวิตประชาชนนับสิบในสถานีรถไฟนครคุนหมิง ด้านนักวิชาการชาวอุยกูร์ชื่อดังส่ายหน้าคัดค้านข้อกล่าวหาแบ่งแยกประเทศ ทนายชี้แค่วิจารณ์รัฐบาลเรื่องนโยบายซินเจียงมากเกินไป

สำนักข่าวต่างประเทศ รายงาน (18 ก.ย.) คำตัดสินโทษชาวอุยกูร์ 4 คน ที่กระทำความผิดฐาน “เข้าร่วมองค์กรก่อการร้าย ผลิตวัตถุระเบิดอย่างผิดกฎหมาย และสนับสนุนเงินทุนแก่ผู้ต้องสงสัยเป็นคนร้ายรายอื่นๆ” โดยทั้งหมดได้รับโทษจำคุกระหว่าง 10-20 ปี

ศาลยุติธรรมมณฑลอวิ๋นหนัน (ยูนนาน) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของจีน ระบุ “ผู้กระทำผิดได้รับอิทธิพลจากกลุ่มหัวรุนแรงทางศาสนา โดยลักลอบผลิตระเบิดในกรุงปักกิ่งและอวิ๋นหนัน รวมถึงพยายามกระทำสงครามศักดิ์สิทธิ์อีกด้วย”

ซินหวา สื่อทางการจีน เสริมว่า “สมาชิกสองรายของกลุ่มคนร้ายถูกจับตัวได้ขณะหลบหนีข้ามพรมแดนประเทศจีนออกไปเข้าร่วมกลุ่มก่อการร้ายต่างชาติ” แต่ไม่ได้ชี้ชัดจุดหมายปลายทางคือที่ใด

อย่างไรก็ดี จำเลยทั้งหมดได้ขอยื่นอุทธรณ์คำตัดสินดังกล่าวแล้ว

อนึ่ง การพิจารณาคดีข้างต้นในวันพุธ (17 ก.ย.) เกิดขึ้นหลังคำตัดสินประหารชีวิตนักโทษ 3 ราย และจำคุกตลอดชีวิต 1 ราย ในสัปดาห์ที่แล้ว ซึ่งเป็นกลุ่มผู้ก่อเหตุโจมตีประชาชนในสถานีรถไฟนครคุนหมิง มณฑลอวิ๋นหนัน เมื่อเดือน มี.ค. ทำให้มีเหยื่อเสียชีวิต 31 ราย และบาดเจ็บ 141 คน

“ผู้พิพากษาและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องต้องเพิ่มความรวดเร็วในการพิจารณาและตัดสินคดีการก่อการร้าย ตลอดจนกำหนดบทลงโทษอันจะเป็นตัวอย่างแก่สังคม” เสิ่น เต๋อหย่ง รองประธานบริหารแห่งสำนักงานศาลประชาชนชั้นสูงสุดของจีน กล่าวในสัปดาห์ก่อน

ด้านคณะผู้นำจีนก็ประกาศคำมั่นสัญญาจะต่อกรอย่างเด็ดขาดจริงจังกับขบวนการแบ่งแยกดินแดนและกลุ่มหัวรุนแรงต่างๆ ซึ่งทางการจีนอ้างว่าเป็นต้นตอของเหตุการณ์ความไม่สงบจำนวนมาก ที่เกิดขึ้นทั่วประเทศและในซินเจียง

ทั้งนี้ เขตปกครองตนเองซินเจียง ชนชาติอุยกูร์ เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญอันอุดมด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ตั้งอยู่ทางตะวันตกติดกับพรมแดนกลุ่มประเทศเอเชียกลาง มีชาวมุสลิมอุยกูร์เป็นพลเมืองท้องถิ่น และชาวจีนฮั่นอีกส่วนที่รัฐบาลผลักดันเข้าไปอยู่ใหม่ ซึ่งต่อมากลายเป็นปมปัญหาขัดแย้งในเรื่องผลประโยชน์และความไม่เท่าเทียมระหว่างคนสองกลุ่ม

บรรดานักสิทธิมนุษยชนและชาวอุยกูร์พลัดถิ่น สำทับว่า ด้วยมาตรการกดขี่ข่มเหงและควบคุมการนับถือศาสนาของชนชาวอุยกูร์อย่างเข้มงวดรัดกุม เป็นสาเหตุหลักก่อให้เกิดความรุนแรงในพื้นที่มากยิ่งขึ้น แต่ทางปักกิ่งก็คัดค้านโดยชี้แจงว่า นโยบายของรัฐเป็นไปเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน

นักวิชาการอุยกูร์เสียงแข็งค้านข้อกล่าวหา นานาชาติร้องรัฐบาลจีนเร่งปล่อยตัว

รายงานข่าว (18 ก.ย.) กล่าวว่า นายอิลแฮม โตห์ติ นักวิชาการชาวอุยกูร์ ได้ปฏิเสธข้อหาว่า เขาพัวพันกับขบวนการแบ่งแยกดินแดน ระหว่างการพิจารณาคดีในวันพุธ (17 ก.ย.) ที่นครอูรุมชี เมืองเอกของซินเจียง ขณะที่นักวิเคราะห์บางส่วนเตือน การฟ้องร้องนายโตห์ติคราวนี้อาจโหมกระพือความขัดแย้งในท้องถิ่นมากกว่าเดิม

อิลแฮม โตห์ติ อดีตอาจารย์ด้านเศรษฐศาสตร์ในกรุงปักกิ่ง ถูกกล่าวหาว่าเป็นผู้นำทำกิจกรรมที่มุ่งล้มล้างอำนาจการปกครองของจีนในซินเจียง พื้นที่ที่ทางการปักธงรบกับการก่อการร้ายและกลุ่มแบ่งแยกดินแดน ซึ่งจีนระบุเป็นตัวการก่อเหตุร้ายหลายครั้งในช่วงปีที่ผ่านมา

“เขาต่อต้านการแบ่งแยกดินแดน” หลิว เสี้ยวหยวน ทนายของโตห์ติกล่าวระหว่างช่วงพักการว่าความ ณ ศาลประชาชนชั้นกลางนครอูรุมชี “เขาเพียงพูดถึงบางประเด็นทางกฎหมายกับวัฒนธรรมในซินเจียงเท่านั้น”

“ลูกความของผมปฏิเสธข้อกล่าวหา ซึ่งปกติมีบทลงโทษสูงสุดคือการประหารชีวิต แต่สำหรับโตห์ติคาดว่าโทษสูงสุดที่เขาอาจได้รับคือการจำคุกตลอดชีวิตแทน” หลิวเผย

ด้านหลี่ ฟังผิง ทนายอีกคนกล่าวว่า ฝ่ายอัยการโต้แย้งว่าบทความของโตห์ติบนเว็บไซต์อุยกูร์ ออนไลน์ (Uygur Online) และการบรรยายที่มหาวิทยาลัยชนชาติในปักกิ่ง ได้แสดงให้เห็นว่าเขาเป็นสมาชิกชั้นนำขององค์กรอาชญากรรมแบ่งแยกดินแดน

ขณะที่นางกูไซไล นูเออร์ ภรรยาของโตห์ติบอกว่า เธอถูกติดตามโดยหน่วยความมั่นคงตลอดเวลา “พวกเขาตามฉันไปทุกที่ แม้กระทั่งเฝ้าดูฉันสนทนาอยู่นอกบ้านของพี่ชาย”

“ฉันเป็นห่วงสุขภาพของสามี เขามีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจและช่องท้อง ที่ผ่านมาก็ไม่เคยได้รับอนุญาตให้ไปพบหมอที่โรงพยาบาลเลยสักครั้ง”

ทนายส่วนตัวของโตห์ติเสริมว่า เขาไม่ยอมรับประทานอะไรและตกอยู่ในสภาพคล้องกุญแจมือตลอดการคุมขังที่กินเวลามากกว่าหนึ่งเดือน

ทั้งนี้ ระหว่างการพิจารณาคดี ตำรวจได้ตั้งอุปกรณ์กั้นบริเวณรอบอาคารศาล รวมถึงสกัดกั้นนักข่าว ผู้สังเกตการณ์ และนักการทูตชาติตะวันตก 9 คน อาทิ เยอรมัน อังกฤษ และแคนาดา ที่เดินทางมายังอูรุมชีเพื่อร่วมรับฟังการพิจารณาคดี

ต่อมาช่วงเที่ยงวัน ตำรวจได้ปิดถนนสายที่นำไปสู่อาคารศาลด้วยป้ายกระดานสูงแปดแผ่น ที่ประชาสัมพันธ์งานเอ็กซ์โปจีน-ยุโรป ซึ่งจะจัดขึ้นที่ซินเจียงในไม่ช้า พร้อมเจ้าหน้าที่ปราบจลาจลหลายสิบนายทั้งนอกและในเครื่องแบบยืนประจำการอีกด้วย

ราฟาเอล โดรสซีสกี ทูตสหภาพยุโรป (EU) กล่าวว่า สหภาพฯ เป็นกังวลอย่างยิ่งเกี่ยวกับข้อกล่าวหาของโตห์ติ โดยชี้ว่า เขาทำงานอย่างสงบภายใต้บทกฎหมายจีน พร้อมกระตุ้นให้รัฐบาลปล่อยตัวและให้การรักษาพยาบาล

เช่นเดียวกับสหรัฐฯ และกลุ่มสิทธิมนุษยชนจำนวนมาก ที่เรียกร้องการปล่อยตัว “โตห์ติอุทิศตนอย่างกล้าหาญ ชัดเจน และสันติ เพื่อการทำความเข้าใจที่ดียิ่งขึ้น” โซเฟีย ริชาร์ดสัน ผู้อำนวยการกลุ่มรณรงค์เพื่อสิทธิมนุษยชนที่มีฐานในสหรัฐฯ กล่าว “หากนี้คือสิ่งที่ปักกิ่งนิยามแก่ 'กิจกรรมแบ่งแยกดินแดน' ความตึงเครียดในซินเจียงและระหว่างคนในสังคมคงยากจะพบและลดลงไปนานแล้ว”

อนึ่ง การพิจารณาคดีโตห์ติได้สิ้นสุดลงในวันพฤหัสบดี (18 ก.ย.) แต่ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าคำตัดสินโทษจะประกาศเมื่อใดและลงเอยอย่างไร โดยนักข่าวต่างชาติไม่สามารถเข้าไปติดตามความคืบหน้าด้านใน ขณะที่การติดต่อทางโทรศัพท์กับเจ้าหน้าที่ศาลฯ ก็ไม่มีการตอบรับ