จีนกระเทือน เมื่อท็อปบูตชาติตะวันตกย่ำกาฬทวีป

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - รายงานประจำปีของจีนชี้ สหรัฐฯ และยุโรปงัดกลยุทธ์ขยายอำนาจด้านการทหารในกาฬทวีป สกัดการแผ่อิทธิพลของจีนที่นั่น

ในรายงานประจำปีว่าด้วยการพัฒนาในทวีปแอฟริกาของสถาบันสังคมศาสตร์จีนระบุว่า การเข้าไปในทวีปแอฟริกาของจีนจะประสบกับปัญหายุ่งยากซับซ้อนจาก “วาระซ่อนเร้น” ของชาติตะวันตกในวันข้างหน้า ทั้ง ๆ ที่จีนได้มีการลงทุนและให้ความช่วยเหลือชาติเหล่านั้นด้วยเงินจำนวนมหาศาลหลายพันล้านดอลลาร์แล้วก็ตาม

รายงานยังกล่าวต่อไปว่า แม้จีนเล่นบทบาทเชิงรุกมากขึ้น เพื่อมีที่ยืนในทวีปแอฟริกาในช่วงหนึ่งทศวรรษ ที่ผ่านมา แต่ก็จะต้องเผชิญกับแรงต้านจากชาติตะวันตก ที่เฝ้าจับตามองความเคลื่อนไหวของพญามังกร

“ หลายประเทศ เช่นสหรัฐฯ กำลังสร้างความสัมพันธ์ทางการทหาร ที่แข็งแกร่งกับแอฟริกาในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยอาศัยข้ออ้างด้านความมั่นคงและการต่อต้านการก่อการร้าย” นายจาง หงหมิง นักวิจัยอาวุโสประจำสถาบันเอเชียตะวันตกและแอฟริกาศึกษาของสถาบันสังคมศาสตร์จีน และเป็นผู้ร่วมเขียนรายงานฉบับนี้ระบุ

อำนาจทางทหารในทวีปแอฟริกาของสหรัฐฯ อาจถูกนำมาใช้ เพื่อขัดขวางจีน ในกรณีที่ชาติทั้งสองเกิดความไม่ไว้วางใจกัน และมองอีกฝ่ายว่าเป็นคู่แข่งด้านยุทธศาสตร์

สหรัฐฯ มีการการแผ่ขยายอำนาจทางทหารในทวีปแอฟริกา ดังจะเห็นได้จากประธานาธิบดีบารัก โอบาม่าจะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดแอฟริกาที่กรุงวอชิงตันในเดือนส.ค. นี้ นอกจากนั้น สหรัฐฯยังประกาศให้ไนเจอร์เป็นฐานทัพครื่องบินไร้คนขับเมื่อเดือนม.ค. ที่ผ่านมา เพื่อให้การช่วยเหลือกองทหารของฝรั่งเศสในประเทศมาลี และหาข่าวกรองความเคลื่อนไหวของผู้ก่อการร้ายในภาคเหนือและภาคตะวันตกของทวีปแอฟริกา

ด้านประธานาธิบดีฟรองซัว ออลองด์ของฝรั่งเศสได้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดผู้แทนจากชาติในแอฟริกา 53 ชาติที่กรุงปารีสเมื่อเดือนธ.ค. ปีที่แล้ว ซึ่งส่งสัญญาณว่า ฝรั่งเศสปรารถนาเข้ามามีอำนาจในด้านการรักษาความมั่นคงที่นั่น ขณะที่อังกฤษเองก็เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดทำนองเดียวกันเมื่อปีก่อน

รายงานตั้งข้อสังเกตว่า บทบาททางทหารที่เพิ่มขึ้นของชาติตะวันตกอาจมี “วาระซ่อนเร้น” ในการจำกัดบทบาทของจีน และอาจถูกแปรเปลี่ยนเป็นเครื่องมือต่อต้านจีนในแอฟริกาอย่างได้ผลก็เป็นได้ และขณะนี้ก็สามารถยับยั้งการวางแผนด้านยุทธศาสตร์ของจีนได้ในระดับหนึ่งแล้วด้วย

อย่างไรก็ตาม จีนกลับไม่มียุทธศาสตร์ ซึ่งสามารถจัดการกับปัญหาท้าทายนี้ เพราะถ้าจีนส่งทหารไปที่นั่นบ้างก็จะเกิดข้อโต้แย้งตามมา

นอกจากนั้น จีนยังกำลังถูกมองว่า ทำตัวเหมือนนักล่าอาณานิคมใหม่ ซึ่งฉกฉวยผลประโยชน์ด้านทรัพยากรธรรมชาติจากแอฟริกา

ระหว่างการเยือนเอธิโอเปีย ไนจีเรีย แองโกล่า และเคนย่าเมื่อเดือนพ.ค. นายกรัฐมนตรีหลี่ เค่อเฉียงได้ให้คำมั่นสัญญาว่า จะเพิ่มมูลค่าการค้าระหว่างกันให้ได้ถึง 4 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ภายในปี 2563 และเพิ่มการลงทุนโดยตรงของจีนอีก 4 เท่าเป็น 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โดยเขาเองก็ยอมรับว่า มีความเจ็บปวดเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม จีนจะเน้นการให้โครงการความช่วยเหลือแก่แอฟริกาให้มากกว่านี้ในอนาคต