เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - กลุ่มทนายความฮ่องกงออกมาเรียกร้องความเป็นอิสรเสรีของระบบศาลยุติธรรม หลังปักกิ่งปล่อย “สมุดปกขาว” ตอกย้ำกุมอำนาจปกครองเต็มพิกัด ชี้ผู้พิพากษาและทนายไม่ใช่เจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารของรัฐ
สมาคมผู้ประกอบอาชีพทนายความบนเกาะฮ่องกงได้แสดงความเห็นคัดค้าน “สมุดปกขาว” ของทางการแผ่นดินใหญ่ โดยระบุว่ามันเป็น “ความไม่ถูกต้องอันเกิดจากการเข้าใจผิด” ที่จัดวางบุคลากรในระบบศาลยุติธรรมให้เป็นเพียงเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหาร เฉกเช่นหัวหน้าคณะผู้บริหารสูงสุดประจำเขตปกครองพิเศษและเจ้าหน้าที่ระดับสูงอื่นๆ
“สำนักงานศาลแห่งอื่นๆ อาจจะ ‘แซ่ซ้องสรรเสริญ’ รัฐบาลจีน แต่มันจะไม่เกิดขึ้นที่ฮ่องกงแน่นอน”
“การวางฐานะผู้พิพากษาและเจ้าหน้าที่ฝ่ายพิจารณาคดีเป็นเจ้าหน้าที่รัฐทั่วไป ที่ปฏิบัติงานหรือภารกิจทางการเมือง อาจทำให้ชาวฮ่องกงและเวทีนานาชาติเข้าใจข้อเท็จจริงคลาดเคลื่อนได้”
ทั้งนี้ สมุดปกขาว ที่ออกโดยคณะมุขมนตรีจีน หรือคณะรัฐบาล (State Council) เมื่อวันอังคาร (10 มิ.ย.) ที่ผ่านมา ได้มุ่งย้ำให้ประชาชนตระหนักโดยทั่วกันว่า “ปักกิ่งคือผู้เดียว ที่มีอำนาจเต็มในการปกครองฮ่องกงอย่างสมบูรณ์” และปรากฏใจความตอนหนึ่งว่า องค์ผู้พิพากษาของฮ่องกงมีหน้าที่ทำความเข้าใจและบังคับใช้กฎหมายพื้นฐาน (Basic Law) อย่างถูกต้อง รวมทั้งดำรงจิตใจแห่งความรักชาติอย่างแน่วแน่มั่นคง
ด้านสมาคมฯ ไม่เห็นด้วยกับข้อความดังกล่าว รวมถึงคำสั่งอย่างเป็นทางการให้บุคลากรด้านกฎหมายดำเนินบทบาททางการเมือง อันตีความได้ว่า ระบบศาลของฮ่องกงไม่มีความเป็นอิสรเสรีภาพอีกต่อไป
อย่างไรก็ดี ริมสกี้ หยวน กั๋วเฉียง รัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรมของฮ่องกง เห็นต่างจากสมาคมฯ กล่าวว่า “ประชาชนไม่จำเป็นต้องตระหนกหวั่นไหวหรือตีความคำมากเกินไป หวังว่าทุกคนจะอ่านสมุดปกขาวด้วยทัศนคติเชิงบวก ไม่ใช่ด้วยมุมมองว่ามีการวางแผนลับ (Conspiracy Theory) ใดๆ”
“เพราะระบบศาลเป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างทางการเมือง ไม่ใช่ทีมงานของรัฐบาล” หยวนกล่าว
ขณะที่สมาคมฯ อ้างข้อความเมื่อปี 2551 คราวหยวนเข้านั่งเก้าอี้รัฐมนตรีฯ ว่า “ภายใต้บทกฎหมายพื้นฐาน ระบบศาลของฮ่องกงนั้นจะดำรงอยู่ แยกจาก เป็นอิสระจากคณะผู้บริหารสูงสุดฯ และสภานิติบัญญัติ”
รอนนี่ ทัง จยาหวา อดีตประธานสมาคมฯ ซึ่งปัจจุบันเป็นนักกฎหมายของพรรคพลเรือน มองว่าสมุดปกขาวได้สร้างความเข้าใจผิดในระบบศาลยุติธรรมของเกาะฮ่องกง
“มีผู้พิพากษาต่างชาติจำนวนมากที่ทำงานอยู่ในฮ่องกง” เขากล่าว “เรียกร้องให้พวกเขารักชาตินั่นหมายความว่าพวกเขาต้องอยู่ใกล้ชิดกับรัฐบาล ... แล้วฮ่องกงจะรักษาหลักนิติธรรมไว้ได้อย่างไร?”