สัตว์เลื้อยคลานบินได้โลกล้านปีจากจีนช่วยเติมช่องว่างวิวัฒนาการ

รอยเตอร์ - นักวิทยาศาสตร์พบซากฟอสซิลอายุเมื่อ 163 ล้านปีก่อนในทะเลทรายโกบีทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีน และเป็นตัวอย่างรุ่นแรกสุดของวิวัฒนาการไปสู่สัตว์เลื้อยคลานบินได้ขนาดใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของโลก

รายงานการค้นพบครั้งนี้ตีพิมพ์อยู่ในวารสารเคอร์เรนต์ ไบโอโลจี ( Current Biology) เมื่อวันพฤหัสฯ ( 24 เม.ย.) โดยซากฟอสซิลในยุคจูราสสิก ที่ถูกค้นใหม่นี้ได้รับการตั้งชื่อชนิดของมันว่า บรรพบุรุษคริปโทดรากอน ( Kryptodragon progenitor) มีรูปร่างขนาดกลาง และระยะช่วงปีกน่าจะกว้างสัก 1.3 เมตร

คริปโทดรากอนอยู่ในสัตว์ตระกูลเทโรซอร์ (pterosaurs) ซึ่งเป็นสัตว์เลื้อยคลาน มีกระดูกสันหลัง และบินได้ ที่ปรากฎบนโลกพวกแรกเมื่อราว 220 ล้านปีก่อน ในขณะที่นกปรากฎขึ้นครั้งแรกเมื่อราว 150 ล้านปีที่แล้ว และค้างค้าวเมื่อราว 50 ล้านปีก่อน

สัตว์เลื้อยคลานบินได้ตระกูลเทโรซอร์นี้เกิดขึ้นในยุคไทรแอสสิก หลังจากญาติของมันคือไดโนเสาร์เกิดขึ้นได้ไม่นาน โดยปีก ที่เทโรซอร์ใช้บินบนท้องฟ้านั้น ยึดอยู่กับนิ้วมือนิ้วที่ 4 ซึ่งยืดยาวอย่างไม่น่าเชื่อ

เทโรซอร์มีวิวัฒนาการด้านกายวิภาคในยุคจูราสสิก จนกระทั่งเกิดเทโรซอร์กลุ่มย่อยชนิดใหม่ ที่เรียกว่า เทโรแด็กทีลอยด์ (pterodactyloids) ซึ่งมีหัวยาวมหึมา และมีหงอน  โดยลักษณะเด่นของมันก็คือมีกระดูกตรงโค่นนิ้วที่ 4 เหยียดยาวออกไป

สิ่งที่น่าตื่นเต้นก็คือนักบรรพชีวินวิทยาพบว่า ซากฟอสซิลคริปโทดรากอนมีลักษณะของกระดูกนิ้วมือ ซึ่งมีวิวัฒนาการที่ว่านี้

นายไบรอัน แอนเดรส นักบรรพชีวินวิทยาของมหาวิทยาลัยเซาท์ฟลอริด้า ซึ่งร่วมวิจัยงานชิ้นนี้ระบุว่า มันจึงเป็นตัวอย่างของเทโรแด็กทีลอยด์รุ่นแรกสุด โดยคริปโทดรากอนมีชีวิตอยู่ก่อนหน้าที่เทโรแด็กทีลอยด์จะกลายเป็นจ้าวท้องฟ้าในยุคโลกล้านปีได้ไม่นาน

ขณะที่ผู้ร่วมวิจัยอีกคนได้แก่นายเจมส์ คล้าร์ก นักบรรพชีวินวิทยาของมหาวิทยาลัยจอร์จวอชิงตัน ระบุว่า ช่วงระยะเวลาระหว่างการวิวัฒนาการจากเทโรซอร์มาเป็นเทโรแด็กทีลอยด์ยังเป็นเรื่องที่นักวิทยาศาสตร์ยังฉงนสนเท่ห์อยู่บ้าง และการค้นพบซากฟอสซิลคริปโทดรากอนทำให้ช่วยเติมเต็มช่องว่างของเวลานี้ได้

สำหรับที่มาของการตั้งชื่อว่า คริปโทดรากอน ซึ่งมีความหมายว่า “มังกรซุ่ม” ก็เพื่อเป็นเกียรติแก่ภาพยนตร์เรื่อง “ Crounching Tiger, Hidden Dragon” (เสือหมอบมังกรซุ่ม หรือพยัคฆ์ระห่ำมังกรผยองโลก) เมื่อปี 2543 โดยบางตอนในภาพยนตร์เรื่องนี้ถ่ายทำใกล้กับบริเวณที่ขุดค้นพบซากฟอสซิลโลกล้านปีนี้นั่นเอง