ตลาดผิดหวังเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ นโยบายอนุรักษ์นิยมเกินไป

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ - ธนาคารกลางจีนประกาศรายละเอียดแนวทางการปฏิรูปสำหรับเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ แต่นักลงทุนต่างชาติยังคงกังขาเขตการค้าเสรีแห่งนี้จะเปิดเสรีกันอย่างไร

ในรายงาน 6 หน้า ซึ่งประกอบด้วยข้อแนะนำ 30 ข้อ ที่ธนาคารประชาชนจีนประกาศเมื่อวันจันทร์ (2 ธ.ค.) ระบุว่า จะอนุญาตให้ผู้มีถิ่นที่อยู่ในเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้เปิด “บัญชีการค้าเสรีสำหรับผู้มีถิ่นอาศัย” (resident free trade accounts) ทั้งบัญชีเงินฝากเงินหยวน หรือเงินตราต่างประเทศ และจะอนุญาตให้มีการแลกเปลี่ยนเงินหยวนได้อย่างเสรีภายใต้บัญชีเหล่านั้น “เมื่อถึงเวลาที่สมควร”

เขตการค้าเสรี ซึ่งมีอาณาเขตกว้าง 29 ตารางกิโลเมตร และเป็นเขตการค้าเสรีแห่งแรกบนแผ่นดินใหญ่นี้ มีการตั้งขึ้นเมื่อ 2 เดือนก่อน เพื่อทดลองการเปิดเสรีภาคการเงินของจีน โดยแนวนโยบาย ที่ประกาศออกมาได้เสนอผลประโยชน์ต่าง ๆ ซึ่งรัฐบาลปักกิ่งรีรอเสนอให้กับเขตนำร่องแห่งอื่น อาทิ เสนอให้นักลงทุนเอกชน ซึ่งมีคุณสมบัติตามที่กำหนด สามารถลงทุนในต่างประเทศได้อย่างหลากหลาย รวมทั้งการซื้อขายหลักทรัพย์ในตลาดต่างประเทศ ซึ่งเป็นมาตรการสำคัญ ที่เมืองเวินโจว ทางภาคตะวันออกของจีนกำลังพยายามวิ่งเต้นมานานหลายปี แต่ไม่ได้รับการอนุมัติเห็นชอบจากรัฐบาลปักกิ่งเสียที เนื่องจากวิตกเรื่องเงินทุนไหลออก

บริษัทผู้ประกอบการภายในเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ยังสามารถกู้ยืมเงินจากผู้ปล่อยกู้ต่างชาติ โดยใช้ขั้นตอนการดำเนินการภายนอกเขตนี้ได้ ซึ่งเป็นการผ่อนคลายอย่างมาก หากเทียบกับเขตเฉียนไห่ของนครเซินเจิ้น ซึ่งระบุว่า บริษัทนอกภาคการเงิน ที่กู้เงินหยวนนอกประเทศจีน ต้องดำเนินการตามขั้นตอนของเขตเฉียนไห่

อย่างไรก็ตาม นักเศรษฐศาสตร์ยังคงเห็นว่า แนวนโยบายที่ประกาศสำหรับเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้นั้น ยังมีความเป็นอนุรักษ์นิยม เพราะมิได้ให้กรอบเวลาชัดเจนสำหรับการแลกเปลี่ยนเงินหยวนได้โดยสะดวกและเสรี อีกทั้งยังหลีกเลี่ยงการระบุถึงกฎระเบียบ ที่รอคอยกันเกี่ยวกับการผ่อนคลายอัตราดอกเบี้ยเงินฝากอีกด้วย

นายเลี่ยว ฉวิน ซึ่งเป็นหัวหน้านักเศรษฐศาสตร์และหัวหน้าฝ่ายวิจัยของไชน่า ซิติกแบงก์ อินเตอร์เนชั่นแนล ระบุว่า แนวทางที่ประกาศเบากว่าที่ตลาดคาดหวัง

“ ดูเหมือนว่า คณะผู้กำหนดนโยบายมีทรรศนะที่ระมัดระวัง และไม่ต้องการ ที่จะพยายามปฏิรูปการเงินอย่างกล้าหาญ” เขาให้ความเห็น

ตลาดคาดหวังว่า รัฐบาลปักกิ่งจะพยายามยกเลิกเพดานอัตราดอกเบี้ยเงินฝากธนาคาร เพื่ออนุญาตให้ธนาคารจ่ายอัตราดอกเบี้ยเงินฝากภายใต้กลไกการตลาดในเขตเสรีการค้านี้ได้ อย่างไรก็ตาม ธนาคารกลางเพียงแต่ระบุว่า จะยกเลิกเพดานอัตราดอกเบี้ยสำหรับเงินฝากสกุลเงินต่างชาติจำนวนหนึ่งไปก่อน เมื่อ “เงื่อนไขต่าง ๆ พร้อม” และจะอนุญาตให้สถาบัน ที่มีคุณสมบัติครบตามที่กำหนดออกบัตรเงินฝาก (certificates of deposit) ได้

นายฉาง เจี้ยน นักเศรษฐศาสตร์ของบาร์เคลย์สระบุว่า กระบวนการเปิดเสรีโดยรวมทั้งหมดจะเกิดขึ้นทีละน้อยภายใต้การควบคุม และจะถูกติดตามดูแลโดยธนาคารกลางจีนอย่างใกล้ชิดผ่านระบบบัญชีพิเศษ

จากข้อมูลของทางการพบว่า มีบริษัทต่างชาติ 38 แห่งในหมู่บริษัทราว 1,400 ราย ที่จดทะเบียนในเขตการค้าเสรีเซี่ยงไฮ้ ซึ่งสะท้อนถึงความสงสัยของนักลงทุนต่างชาติว่า รัฐบาลปักกิ่งจะผลักดันการปฏิรูปไปในระดับใด

นายหลิว ลี่กัง หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ของเอเอ็นแซ็ต แบงกิ้งกรุ๊ปตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับการควบคุมการไหลเข้าออกของเงินทุนในเขตการค้าเสรี เนื่องจากแนวนโยบายยังขาดข้อกำหนดที่ชัดเจนว่า ผู้ใดบ้างสามารถเปิดบัญชีเงินในฝากในเขตนี้ได้ ซึ่งเขาเห็นว่าเป็นสิ่งอันตรายมาก โดยกฎระเบียบที่หละหลวมอาจทำให้มีการไหลเข้าของเงินร้อนจำนวนมหาศาลในแผ่นดินใหญ่ และจะทำให้ฟองสบู่ของสินทรัพย์ในประเทศโตขึ้นกว่าเดิมก็เป็นได้