เอเยนซี - สืบเนื่องจากกระแสวิพากษ์วิจารณ์ของแหล่งท่องเที่ยวทั่วโลก ที่พูดถึงพฤติกรรมน่าหงุดหงิดใจของเหล่านักท่องเที่ยวแดนมังกร ทำให้จีนต้องคิดหามาตรการแก้ไขปัญหาที่กำลังบั่นทอนภาพลักษณ์ของประเทศอย่างเร่งด่วน โดยล่าสุด หน่วยงานด้านการท่องเที่ยวจีนประกาศ “คู่มือนักท่องเที่ยวผู้มีอารยธรรม” หวังกู้สถานการณ์เลวร้ายให้ดีขึ้น
รายงานข่าว (3 ต.ค.) กล่าวว่า สำนักงานการท่องเที่ยวแห่งชาติจีนได้เผยแพร่ “หนังสือคู่มือการปฏิบัติตน สำหรับนักท่องเที่ยวจีน” ความยาว 64 หน้ากระดาษผ่านเว็บไซต์ ที่ให้คำอธิบายและคำแนะนำต่างๆ ถึงสิ่งที่ “ควรทำ” และ “ไม่ควรทำ” ขณะเดินทางท่องเที่ยวอยู่ต่างประเทศ
สำหรับคู่มือนักท่องเที่ยวจีนเล่มใหม่ล่าสุดนี้ ถูกประกาศออกมาก่อนหน้า “สัปดาห์ทอง” หรือโกลเด้น วีค (Golden week) ช่วงหยุดยาว 7 วันในโอกาสวันชาติจีนปีที่ 64 (1 ต.ค.) เพียงไม่นาน โดยมีใจความสำคัญอยู่ที่แนวทางการปฏิบัติตนในสถานการณ์ต่างๆ เช่น ไม่บ้วนน้ำลาย แคะจมูก ตะโกนเสียงดัง หรือทิ้งขยะในที่สาธารณะ ไม่ปัสสาวะลงในสระว่ายน้ำ ไม่ดื่มซุปจากถ้วยชามโดยตรง ไม่รับประทานอาหารเสียงดัง ไม่ตักอาหารในร้านบุฟเฟต์เกินความจำเป็น ไม่ใช้นิ้วมือแคะฟัน หรือแม้แต่การหยิบเอาเสื้อชูชีพบนเครื่องบินติดมือลงมาด้วยก็ไม่สมควรทำอย่างยิ่ง
โดยเนื้อหาส่วนอื่นๆ ของคู่มือฯ ยังได้เจาะลึกเรื่องต่างๆ อย่างละเอียด ไม่ว่าจะเป็นการแนะนำนักท่องเที่ยวจีนตัดแต่งขนจมูกให้เรียบร้อยอยู่เสมอ หรือการใช้ห้องน้ำสาธารณะก็ควรอยู่ในเวลาที่เหมาะสม ไม่นานเกินไปและไม่ทิ้งรอยเท้าหรือสิ่งสกปรกบนฝาชักโครก
อนึ่ง ปัจจุบันจีนเป็นประเทศที่มีประชากรเดินทางไปท่องเที่ยวยังต่างประเทศสูงเป็นอันดับหนึ่งของโลก ตามสถานะทางเศรษฐกิจที่มีระดับความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทำให้หลายประเทศทั่วโลกพากันอ้าแขนรับกลุ่มนักท่องเที่ยวจีน เพื่อกอบโกยกำไรจากการธุรกิจการท่องเที่ยวภายในประเทศ
อย่างไรก็ดี ในขณะเดียวกันเสียงตำหนิติเตียนถึงพฤติกรรม “ที่ไร้อารยธรรม” ของนักท่องเที่ยวจีนกลับดังขึ้นเรื่อยๆ ถึงขนาดที่นายหวัง หยั่ง รองนายกรัฐมนตรีจีน ต้องออกโรงตักเตือนเมื่อเดือน พ.ค.ที่ผ่านมาว่า “ประชาชนจีนกำลังบั่นทอนและทำลายภาพลักษณ์อันดีงามของตนเองอย่างร้ายแรง”
ด้วยเหตุนี้ ทำให้ทางการและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของจีน ต้องออกมารณรงค์และประกาศใช้หนังสือคู่มือดังกล่าว เพื่อควบคุมพฤติกรรมอันไม่เหมาะสม และขจัด “อัตลักษณ์เชิงลบ” ของนักท่องเที่ยวและประชาชนจีนในปัจจุบัน
ประชาชนแบ่งรับแบ่งสู้ ... บางคน “ดีใจ” บางคนบ่น “เยอะ!”
หลังจากประเด็น “หนังสือคู่มือการปฏิบัติตน สำหรับนักท่องเที่ยวจีน” กระจายเข้าสู่วงสังคมจีน และมีการพูดคุย ถกเถียงเพิ่มมากขึ้นนั้น พบว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังคงมีทีท่าแบ่งรับแบ่งสู้ โดยบางส่วนเห็นด้วยกับการออกคู่มือคุมประพฤติครั้งนี้
“ฉันไม่คิดว่ากฎหรือข้อบังคับใหม่นั้นไร้สาระหรือไม่มีเหตุผล เพราะนักท่องเที่ยวเปรียบเสมือนหน้าตาของประเทศ มันจึงสำคัญที่จะเรียนรู้การแสดงออกอย่างถูกต้องเหมาะสม เพื่อช่วยให้ความสัมพันธ์ระหว่างนักท่องเที่ยวกับคนท้องถิ่นเป็นมิตรต่อกันมากขึ้น” คุณแม่ชาวจีนแผ่นดินใหญ่จากมณฑลกุ้ยโจวกล่าวกับนักข่าว
“ทุกครั้งที่ครอบครัวของฉันเดินทางไปท่องเที่ยวต่างประเทศ ฉันจะคอยดูแลลูกชายให้ทำตัวดีๆ อยู่เสมออย่างการขึ้นบันไดเลื่อนที่ควรยืนชิดขวาอยู่ตลอด เพื่อเปิดทางให้กับคนอื่นๆ ที่อาจเป็นเรื่องเล็กน้อยแต่ก็สำคัญ” เธอกล่าว
ขณะที่นักท่องเที่ยวจีนอีกรายหนึ่งจากมณฑลอันฮุย กล่าวตำหนิว่า แนวทางการปฏิบัติที่ให้มานั้น ค่อนข้างหยุมหยิมและละเอียดลออเกินไป
“คุณคงไม่มานั่งอ่านกฎทุกข้อ ระเบียบทุกอย่างก่อนออกท่องเที่ยวหรอก มันมีความแตกต่างมากมายแล้วแต่สถานที่ ... ผมคิดว่ามันไม่สามารถทำได้จริงเท่าไรนัก”
ทั้งนี้ คู่มือดังกล่าวยังได้แนะนำข้อปฏิบัติพิเศษเมื่อไปเยือนประเทศต่างๆ เช่น การดีดนิ้วในเยอรมันจะใช้กับสัตว์เลี้ยงเท่านั้น ผู้หญิงในสเปนจะใส่ต่างหูเมื่ออยู่นอกบ้านเสมอ เวลารับประทานอาหารในญี่ปุ่นห้ามจับเล่นเส้นผมหรือเสื้อผ้า การใช้มือขวาสัมผัสผู้อื่นเท่านั้นในอินเดีย หรือระมัดระวังในการพูดคุยถึงสถาบันกษัตริย์เมื่ออยู่ในประเทศไทย เป็นต้น